Veel onduidelijkheid over recht op urgentieverklaring

Het Juridisch Loket ziet dat burgers ‘structureel’ problemen ervaren rondom afwijzingen van urgentieverklaringen. Vorig jaar is de organisatie ruim 1.200 keer benaderd door inwoners met vragen over deze verklaring. Dit komt neer op gemiddeld vier tot vijf hulpvragen per werkdag over problemen of onduidelijkheden rond het aanvragen van voorrang op een sociale huurwoning. ‘Veel mensen geven aan dat ze niet weten waar ze recht op hebben, hoe ze hun aanvraag moeten onderbouwen of wat ze kunnen doen als de gemeente hun aanvraag afwijst.’

Acute woonnood

Een urgentieverklaring geeft voorrang bij het zoeken naar een sociale huurwoning. Het is bedoeld als vangnet voor inwoners in acute woonnood, bijvoorbeeld na een scheiding, bij een medische noodsituatie of bij een onveilige thuissituatie. Deze verklaring kan worden aangevraagd bij de gemeente of bij een woningcorporatie. Aanvragers moeten echter aan strenge voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor een urgentieverklaring.

Afgewezen

‘Wij horen regelmatig van mensen dat zij de voorwaarden niet goed begrijpen en moeite hebben met de procedure’, schrijft Het Juridisch Loket in een rapport waarin de stichting de belangrijkste knelpunten in beeld heeft gebracht. Meer dan de helft van de vragen kwam van burgers die hulp en advies vroegen wat te doen nadat hun aanvraag voor een urgentieverklaring was afgewezen. Eén op de vijf vragen betrof een aanvraag op medische gronden: deze mensen gaven aan vanwege hun ziekte of beperking niet langer op hun huidige adres te kunnen blijven wonen. In 5 procent van de gevallen was huiselijk geweld of een onveilige woonsituatie, zoals bedreiging door buren, de reden van de aanvraag voor urgentie.

Verschillen

‘Veel mensen geven aan dat ze niet weten waar ze recht op hebben, hoe ze hun aanvraag moeten onderbouwen of wat ze kunnen doen als de gemeente hun aanvraag afwijst’, aldus de juridische raadgever. Gemeenten hanteren elk hun eigen beleid rondom urgentieverklaringen. Daardoor bestaan er verschillen tussen gemeenten in voorwaarden, beoordelingscriteria en de doorlooptijd van een aanvraag. Sommige gemeenten hebben helemaal geen urgentieregeling of besteden de procedure uit aan een urgentiecommissie of woningbouwvereniging.

Dakloos

De stichting spreekt over schrijnende verhalen achter deze hulpvragen: ‘Mensen die onder moeilijke persoonlijke omstandigheden een woning nodig hebben, zeggen stress te ervaren, voelen zich onzeker en vertellen dat ze soms zelfs (tijdelijk) dakloos zijn geworden. Met het gevolg dat problemen verergeren en nieuwe problemen kunnen ontstaan.’