Pleidooi voor sociaal deltaplan tegen verloedering

Er moet een deltaplan Sterke Sociale Wijken komen om de verloedering in de wijken tegen te gaan. Alleen een coalitie van gemeenten, ondernemers, corporaties, politie, onderwijs, welzijnsorganisaties, maatschappelijke zorg en bewoners zelf kan de neerwaartse spiraal doorbreken. Een betere woningmix is nodig, maar vooral ook ondersteuning in het dagelijks leven van kwetsbare mensen. Het rijk moet gemeenten in staat stellen de sociale basis in de huidige achterstandswijken te verstevigen.

Leefbaarheid achteruit

Daarvoor pleiten Sociaal Werk Nederland, Valente en VluchtelingenWerk Nederland. Zij roepen op tot een nieuw nationaal wijkenbeleid. Directe aanleiding voor hun oproep is de constatering van woningcorporatiekoepel Aedes dat de slechtste wijken steeds slechter worden. De leefbaarheid in buurten met veel corporatiewoningen gaat harder achteruit dan verwacht, waarschuwde Aedes begin deze maand na onderzoek. Mensen voelen zich onveiliger en de overlast neemt heftiger vormen aan.

Ondersteuning dagelijks leven

In de reacties op het rapport wordt de oplossing vooral gezocht in een betere woningmix of meer duurdere woningen in deze wijken, maar daarmee worden de dagelijkse problemen van kwetsbare bewoners niet opgelost, stellen Sociaal Werk Nederland, Valente en VluchtelingenWerk Nederland. Aan mensen met lage inkomens en veel complexe hulpvragen worden goedkope sociale huurwoningen toegewezen. Zij hebben naast een dak boven het hoofd vooral ondersteuning in het dagelijks leven nodig.

Dakloosheid

Ondersteuning van hulpverleners en hun vrijwilligers die met juist deze kwetsbare mensen – zoals statushouders, ouderen en woningzoekenden vanuit de ggz, (jeugd)zorg, beschermd wonen en opvang – kunnen werken. Zij kunnen signaleren dat iemand afglijdt, helpen met toeslagen, crisisopvang regelen, taallessen organiseren of iemand aan vrijwilligerswerk helpen, aldus de drie brancheorganisaties. ‘Dat voorkomt schooluitval, schulden, dakloosheid, een ziekenhuisopname, overlast, isolement, of gedwongen uithuisplaatsing. Dergelijke onnodige escalaties van beginnende problemen zijn ontwrichtend voor de mensen zelf én zijn kostbaar en ondermijnen de samenleving’, aldus de drie in hun oproep.

Deltaplan

Dit inzicht is niet nieuw – begin deze eeuw was dat ook een van de uitgangspunten van de krachtwijkenaanpak van Ella Vogelaar – maar een gecombineerde aanpak fysiek en sociaal is al jaren geleden door het toenmalige kabinet aan de kant gezet. ‘Mede daardoor is sinds 2008 het aantal sociaal werkers landelijk met een kwart gekrompen. Zo is er een enorm gat geslagen in de sociale basis in deze wijken’, aldus de brancheorganisaties. Het is nu de hoogste tijd voor een comeback van de gecombineerde aanpak fysiek en sociaal: een deltaplan Sterke Sociale Wijken.

Sociale basis

Gemeenten en professionals op wijkniveau weten elkaar wel weer te vinden, maar hebben een steun in de rug nodig. Het rijk moet daarom gemeenten beter in staat stellen de sociale basis in de achterstandswijken te verstevigen, benadrukken Sociaal Werk Nederland, Valente en VluchtelingenWerk Nederland. ‘De wil daartoe is er bij vrijwel alle betrokken partijen. Ze zien de urgentie, ze weten wat er ontbreekt en wat er nodig is. Een samenleving mag dan verwachten dat ook de landelijke overheid haar verantwoordelijkheid neemt. Als we nu in actie komen kunnen we het tij nog keren en de achterstandswijken uit het slop trekken.’