Enschede zonder beleidskaders ‘heel onhandig’

Dat de raad van Enschede geen beleidskaders heeft opgesteld voor de uitvoering van de Participatiewet is ‘heel onhandig’, vindt John Bijl, begeleider van gemeenteraden en directeur van het Periklesinstituut. ‘Maar bovendien is het echt een veronachtzaming van het hoogste  bestuursorgaan.’

Enschede neemt vanaf januari de Participatiewet ter hand, net als alle andere gemeenten. Maar de gemeenteraad van de Twentse stad heeft geen beleidskader gesteld. Volgens de PvdA-fractie zou wethouder Patrick Welman (CDA) in november met een kaderstellend stuk naar de raad komen, maar dit is niet gebeurd. Een motie om begin volgend jaar alsnog een kader vast te stellen, werd afgewezen. Pas in 2016 zal de raad een visie opstellen.

Kan dat wel, zo’n belangrijke wet zonder kaderstellende visie?
‘Ja hoor, dat kan wel. Maar het is onhandig. Het is natuurlijk niet de eerste keer dat Enschede over de Participatiewet praat en er is natuurlijk ook wel in de raad over gesproken. Maar dat de raad niet formeel een stempel heeft gezet op hoe ze deze wet willen uitvoeren, wordt straks lastig als het om de controle gaat. Hoe moet de raad controleren of de uitvoering voldoende is? Dan moeten ze verschillende documenten bij elkaar sprokkelen om te zien wat er nou precies is afgesproken. Dan krijg je een debat dat alle kanten op kan waaien. Bovendien, door over de kaders te debatteren wordt scherper geformuleerd welke kant de gemeente op wil. En daar wordt het beleid beter van. Dat is in Enschede nu niet gebeurd en dat is jammer.’

Wethouder Welman zegt, “er ligt een beleidsdocument”.

‘De enige die kan beoordelen of dat document goed genoeg is, is de raad zelf. Ik ken het specifieke document niet, maar als ik dat soort beleidsdocumenten uit andere gemeenten eens op een rijtje zet, zit daar altijd veel “puppie-ogentaal” bij. Taal waar je het nauwelijks mee oneens kunt zijn. Het had veel prettiger geweest als de raad een debat had gevoerd en een stempel had gezet. Het is een beetje als met huwelijkse voorwaarden. Als je uit elkaar krijgt, krijg je een cd van jou, cd van mij discussie. Je kunt nu nergens zien waar de raad zich wel of niet over uitgesproken heeft.’

De kritiek van de PvdA is ook dat uitvoerders niet weten waar ze aan toe zijn.

‘Dat is absoluut het geval. Ik roep dat al jaren. Bij de Wmo heb je hetzelfde gezien. Daar werden geen kaders gesteld en hebben ze dat achteraf gedaan door te beoordelen wat de mensen in het veld hebben gedaan. Dat kost geld, tijd en levert wantoestanden op. Alsof je zegt “hier heb je 100 euro om boodschappen te doen voor het kerstdiner”. En dat je dan achteraf gaat zeuren als iemand biefstuk in plaats van kalkoen heeft gekocht.'

Enschede zal heel 2015 ‘kaderloos’ blijven. Wat adviseert u de raad?
‘De raad kan het best aan de wethouder vragen een concept kadernota te maken over hoe hij denkt dat het moet met de uitvoering. Tegelijkertijd moet de raad scherp in de gaten houden of de manier waarop het uitgevoerd wordt wel hun perceptie van de wet is. Nog scherper controleren dus. Overigens kan de raad hieruit leren dat ze natuurlijk ook zelf met een kaderstellend document kunnen komen. Ze hoeven echt niet te wachten tot de wethouder dat doet.’