Overal flinke groei, behalve in jeugdzorg

De werkgelegenheid is in de zorg- en welzijnssector vorig jaar flink toegenomen, behalve die in de jeugdzorg. Daar steeg de werkgelegenheid wel iets, maar ligt nog altijd onder het niveau van 2014; het jaar voor de decentralisatie jeugdzorg. Dat blijkt uit de meeste recente cijfers van het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW).

‘De werkgelegenheid in de Jeugdzorg had flink te lijden onder de transitie in 2015. De branche kromp met zeven procent, en verloor daarmee per saldo liefst 2.000 werknemers’, aldus AZW Actueel, waarin de recente cijfers staan. In 2014 werkten 29.584 mensen in de jeugdhulp, in 2015 was dat aantal gedaald naar 27.547. Vorig jaar stond de teller op 28.396 arbeidskrachten (23.863 fte).

Gekrompen budgetten

‘Ten tijde van, en vlak na de transitie zijn veel mensen vertrokken als gevolg van gekrompen budgetten en het anders organiseren van zorg’, stelt woordvoerder Eva de Vroome van Jeugdzorg Nederland in een reactie. ‘Inmiddels lijkt weer een tekort te ontstaan waarbij het voor een deel om moeilijk vervulbare functies gaat.’ Daarbij wijst Jeugdzorg Nederland op een werkgeversenquête van het arbeidsmarktfonds voor de branches Sociaal Werk, Jeugdzorg en Kinderopvang (FCB) van september 2017. Daarin gaf 82 procent van de werkgevers in de jeugdzorg aan vacatures te hebben, waarvan 54 procent moeilijk vervulbare. Jeugdzorg Nederland heeft niet onderzocht waar de stijging in de werkgelegenheid per 2017 vandaan komt, ‘maar één ding weten we wel: er zijn meer mensen nodig want er is meer (en complexere) zorgvraag’, aldus De Vroome.

Verloop

Het verloop in de jeugdzorgbranche is hoog, zo blijkt verder uit de rapportage van AZW. Dat bedroeg tussen 2014 en 2015 18,6 procent, bijna zeven procentpunten hoger dan het jaar daarvoor. 10,4 procent van alle werknemers die in 2014 in de jeugdzorg werkte, werkte in 2015 in een andere branche. Zo’n 1.500 werknemers keerden de zorg- en welzijnssector helemaal de rug toe.

Hoge werkdruk

Het ziekteverzuim van werknemers in de sector zorg en welzijn, jeugdzorg en kinderopvang ligt met gemiddeld 5,3 procent boven het landelijke gemiddelde van 4 procent. Het ziekteverzuim onder jeugdhulpmedewerkers ligt met 5,8 procent boven het sectorgemiddelde. ‘De werkdruk is hoog. De zorgvraag is ingewikkelder geworden, onder andere door toename complexe scheidingen’, verklaart De Vroome. ‘Bovendien zijn wijkteams verantwoordelijk geworden voor de lichte(re) gevallen; complexe casuïstiek gaat naar de jeugdzorgwerkers.’

Lage tarieven

De druk wordt volgens Jeugdzorg Nederland ook veroorzaakt door ‘een aantal externe factoren: de aanbestedingen met de sterke nadruk op lage tarieven, de bezuinigingen waardoor leefgroepen sluiten en er gewoonweg te weinig plek is om goede zorg te leveren, het gebrek aan meerjarige afspraken tussen gemeenten en jeugdzorgorganisaties en de administratieve rompslomp doordat iedere gemeente nog steeds eigen regels hanteert’. Samen met de vakbonden roept Jeugdzorg Nederland gemeenten en rijk op om die oorzaken aan te pakken.

Groei

Na enkele jaren van krimp in de arbeidsmarkt van Zorg & WJK (welzijn, jeugdzorg en kinderopvang), groeit deze vanaf 2016 gestaag, zo blijkt uit de recente cijfers van het onderzoeksprogramma AZW. In 2017 was er sprake van groei in alle branches. Het aantal werknemers steeg van ruim 1.215.000 in 2016 naar ruim 1.258.000 in vorig jaar. Het aantal fte’s steeg in 2017 ten opzichte van 2016 met bijna 35.000. Daarmee is 13,9 procent van de werkzame beroepsbevolking in Nederland actief in de sector.