Kenniseconomie

De kans dat we stijgen op die ranglijst is gering. Als ‘Nederland Kenniseconomie’ een beleggingsfonds was, speculeerde ik op een dalende koers.

Op ranglijsten van de beste honderd of tweehonderd universiteiten van de wereld staan we in de middenmoot. Op de QS World Universty Rankings 2010 staat de Universiteit van Amsterdam als eerste Nederlandse universiteit op de 56e plaats. Daarna volgen die van Leiden en Utrecht op respectievelijk 82 en 83. Er zit zelfs geen top-50 in. En dat is een zorgelijke constatering. Ondertussen bezuinigen Rutte cum suis de komende jaren nog eens 1,3 miljard euro structureel op het onderwijs. Niet dat dát zo erg is.

Studenten en onderwijsorganisaties willen ons graag doemscenario’s voorspiegelen met hun protesten tegen de verhoging van het collegegeld voor de langstudeerder. Veel van de huidige bezuinigingsmaatregelen moeten het studeren en het onderwijs efficiënter maken. Maar dat geld kan er best af. Per slot van rekening heb ik mijn studie ook zelf betaald door te werken, denk ik dan stilletjes. Moet kunnen!

Tegelijkertijd gaat er nu ook iets fundamenteel fout. We investeren veel te weinig in de kwaliteit van het onderwijs. Hoe kan het dat op basisscholen Engels nog steeds geen verplicht vak is? Iedereen heeft zijn mond vol van de globalisering van de economie. En toch geen Engels!

In het primair onderwijs moeten de klassen kleiner en het onderwijsniveau omhoog. De lat moet hoger komen te liggen. En dat kan. In Amsterdam heeft Lodewijk Asscher als wethouder van onderwijs bewezen dat zelfs kleine investeringen helpen om van slecht presterende scholen kwalitatief betere te maken. Maar ja, hij weet wat de lokale gevolgen zijn als er niets gebeurt: schooluitval, jeugdwerkloosheid, criminaliteit én natuurlijk te weinig kenniseconomie. Als gemeente wil je dat niet. Investeren loont. Geef gemeenten de bevoegdheid om het onderwijs ook lokaal de maat te nemen in plaats van op grote afstand zoals het nu gebeurt door de Onderwijsinspectie.

Tegelijkertijd moeten de universiteiten geld en middelen krijgen om onderzoek te doen en dat te vertalen naar onderwijs. Dat zal een lieve duit extra per jaar kosten, maar dat betaalt zich uiteindelijk uit in die gewenste en noodzakelijke mondiale positie in de top-5 van kenniseconomieën. De kost gaat ook hier voor de baat uit.