De kabinetseis dat gemeenten de decentralisaties in congruente samenwerkingsverbanden van 100 duizend inwoners moeten gaan oppakken, is ‘heel onverstandig, Daar gaan we niet aan meewerken’. Dat stelt Annemarie Jorritsma, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
VNG: plannen Plasterk 'heel onverstandig'
De VNG gaat niet meewerken aan de plannen van minister Plasterk (binnenlandse zaken) rondom de verplichte vorming van grote…
Geen structuurdiscussie
‘We hebben onze handen vol aan de decentralisaties. Laten we de energie niet verspillen met structuurdiscussies’, fulmineert Jorritsma in een reactie op de Decentralisatiebrief van minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA). In gemeenteland wordt volgens de VNG-voorzitter al volop samengewerkt of naar samenwerkingsverbanden gezocht om straks de taken op het gebied van werk, zorg en maatschappelijke ondersteuning goed te kunnen uitvoeren. ‘Je moet die samenwerking dan niet als voorbode van gemeentelijke herindeling gaan beschouwen. Laten we gemeenten niet kopschuw maken.’
Congruentie is grote onzin
De door Plasterk geëiste omvang van samenwerkingsverbanden en de bij voorkeur regionale congruentie zijn in de ogen van Jorritsma bovendien grote onzin. Ook doen die voorwaarden geen recht aan de huidige praktijk. ‘Decentralisaties moet je vanuit de inhoud vormgeven, niet vanuit een bepaalde bestuurlijke schaal. Gemeenten werken aan de uitvoeringskracht die nodig is om de decentralisaties goed uit te kunnen voeren. Neem Groningen, waar de gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum samenwerken om als regiegemeenten sturing te geven aan de decentralisaties. De drie gemeenten tellen samen zo’n 50 duizend inwoners. Dit samenwerkingsverband werkt verder samen binnen binnen de arbeidsmarktregio Groningen en de Jeugdzorgregio Groningen; beiden met circa 600 duizend inwoners. En in mijn eigen stad Almere, met zo’n 200 duizend inwoners, willen we ook samenwerken.’
Provincie heeft geen rol
De rol die de provincies van de minister krijgen bij de totstandkoming van de samenwerkingsverbanden stuit eveneens tegen de borst van de VNG. ‘De provincie heeft hierin geen enkele rol te spelen.’ Over het feit dat Plasterk de vorming van samenwerkingsverbanden desnoods via wetgeving wil afdwingen, ligt Jorritsma niet wakker. ’Dat is nog nooit gelukt.’ De VNG gaat in ieder geval niet meewerken aan de uitvoering van Plasterks plannen rond de vorming van samenwerkingsverbanden. Rond 31 mei – de datum waarop gemeenten aan Plasterk kenbaar moeten maken met welke gemeenten ze de decentralisaties in samenhang gaan oppakken – ‘zullen we aantonen dat het niet kan.’
G32 werkt wel mee
De voorwaarde dat gemeenten op een niet vrijblijvende manier samenwerken spreekt de G32 juist wel aan. De G32 (alle grote steden van Nederland, uitgezonderd Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht) werkt graag mee aan de uitwerking daarvan, zo laat voorzitter Hubert Bruls in een reactie weten.
Reacties: 15
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Van elke euro die aan de gemeenten ter beschikking wordt gesteld moet minimaal 80% landen bij de burgers en bedrijven. Nu is dat beduidend lager, ook dat stagneert de economie. Gemeenten die de OZB onrechtmatig hebben verhoogd dienen door de rijksoverheid te worden afgeroomd. En het beste instrument om gehoorzaamheid van locale overheden af te dwingen is de geldkraan minister Plasterk dat werkt wonderbaarlijk goed. Als men een locale hobby zelf moet betalen en voelt zullen de vele proefballonnetjes zienderogen afnemen.
Er wordt in deze discussie nog een ding over het hoofd gezien, zowel door het kabinet als door mevrouw Jorritsma. En dat is dat de decentralisaties in landelijk gebied weinig voorstellen omdat de problematiek een stuk kleiner is. Minder problemen met jeugdzorg, minder Wajong jongeren, meer sociale cohesie . . . de decentralisaties zijn een eitje in het landelijk gebied !!!! Daarnaast is de schaal van grote jeugdzorg instellingen toch al boven de 100.000. Ach ja, laten de gemeenten maar wat GR'en in het leven roepen, beetje aanhaken bij de grotere gemeenten, geregeld. Uiteindelijk, na een aantal jaar, komt het Rijk er achter dat de zware jeugdzorg gewoon onder het Rijk moet vallen. Zoals vroeger, kan niet anders. De lichte jeugdzorg verdwijnt in de CJG's of op een andere manier.
Het voorstel van de Minister BZK heeft ook tot gevolg dat er veel kan worden bespaard op de kosten van gemeenten. En dan vooral op de kosten van de overvloed aan gemeentebesturen. Ik vrees dat dit vooruitzicht vooral de reden is van het verzet van gemeenten tegen het voorstel van de Minister.
NL met maar 17 mijoen inwoners (Bangkok heeft er 16 miljoen b.v. en een gekozen Burgemeester/Gouverneur) kan met minder overheid toe, Gezien de kosten moet dat ook. Minister dient door te pakken, minder Gemeenten, en beter samenwerken.Burgers komen er niet eens echt aan te pas mogen niet eens hun Burgemeesters kiezen, laat staan provincie baas of staatshoofd) NL is een soort Europees achtergebleven gebiedje, niets eens een echte democratie . Bezem door deze Augiasstal dus.
Wat de minister en de respondenten zich niet realiseren is dat schaalvergroting helemaal niet efficienter is. Gemeentelijke herindelingen pakken in de praktijk duurder uit dan de oorspronkelijke som der delen. In het onderwijs komen ze inmiddels terug op de doorgeschoten schaalvergroting van de afgelopen decennia en willen ze de LTS en de MAVO weer terug. Maar minister kunsthoed dentert vrolijk richting de afgrond.
De VNG, bij monde van haar voorzitter is mordicus tegen; de G32, een aanzienlijk deel van de achterban van dezelfde VNG, is voor. De G4, uiteraard ook lid, heeft al jaren geen boodschap aan de VNG en dopt zijn eigen boontjes rechtstreeks met "Den Haag". Uit dit artikel blijkt weer eens overduidelijk dat de VNG amper te betitelen is als vertegenwoordiger van de Nederlandse gemeenten. Daar kan mevrouw Jorritsma ook niet zo veel aan doen; de belangen lopen te veel uiteen. De kleintjes willen blijven bestaan, de groten willen, ten koste van de kleintjes, nog groter worden. Hebben de eersten het over de overheid die dicht bij de burger moet staan, de grotere gemeenten spreken over bestuurskracht, kwaliteit en efficiency. Dat zijn eindeloze discussies. Daar kom je moeilijk uit. Maar waar het feitelijk om gaat is de verdeling van macht en geld in en door bestuurlijk Nederland. Om terug te keren naar het artikel, daarbij speelt de VNG op grond van haar interne verdeeldheid enkel maar een ondergeschikte rol. In juni krijgt mevrouw Jorritsma waarschijnlijk weer alle gemeenten achter zich als zij trots op het congres der gemeenten kan verkondigen dat zij de Koning een telegram heeft gestuurd "namens de gemeenten van Nederland in congres bijeen..." Gelukkig hebben we nog tradities die de schijn van eendrachtigheid in stand houden!
Excuses; het telegram is al jaren geleden in de vaart der volkeren vervangen door een e-mail. Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien......
Mee eens dat schaalvergroting niet altijd de oplossing en en dat sommige taken beter anders georganiseerd kunnen worden, het is geen doel op zich, maar vergis u niet de verspilling die gaat zitten in die ontelbare politici/bestuurders, vergadertijgers en kleine sub-optimale organisaties die nooit goed kwalitatief kunnen worden bemenst. Ik hoop dat de randstadregio er komt en moet erkennen dat het idee van oud minister Peper destijds voor een stadsprovincie zo gek nog niet was en getuigde van visie. Het zal de burger een worst zijn wie de AWBZ-taken uitvoert en de gedachte dat gemeenten dichter bij de burger staan is in de praktijk minder waar dan deze lijkt.Je kan om de hoek bij iemand wonen maar helemaal niet betrokken zijn.
Ben het lang niet altijd met Jorritsma eens, MAAR NU VOOR DE VOLLE 100% WEL !
Eén ding moeten gemeenten zich goed beseffen en dat is dat zware jeugdzorg nooit en te nimmer, op de langere termijn, een gemeentelijke aangelegenheid zal zijn. Wat over zal blijven is de zorg voor de zware gevallen. Dat is alleen landelijk goed te organiseren. Ook al zou er een grote gemeente nodig zijn om deze taken uit te voeren, hetgeen pertinent niet zo is, dan nog kan een gemeente beter kijken naar het eindplaatje van alle "decentralisaties". Het eindplaatje is een overheid, ook een gemeentelijke overheid, die niet zo heel veel meer doet. De speklaag wordt eraf gehaald. De vraag is wat voor gemeente daarbij hoort. We gaan terug naar de jaren '60, naar de tijd zonder AWBZ, zonder AAW of Wajong, rara hoe was het toen? Hadden sommige zeer kleine gemeenten toen niet 2 a 3 keer meer personen in de bijstand dan nu?
Bovenstaand artikel kan ten onrechte de suggestie wekken dat de VNG in het geheel niet meewerkt aan de vorming van samenwerkingsverbanden. Niets is minder waar: onder de noemer ‘Slim samenwerken’ ondersteunt de VNG gemeenten juist om samen de nodige uitvoeringskracht te ontwikkelen. Onder andere met ledenbrieven roept de VNG de gemeenten op om vóór 31 mei te hebben bepaald met wie zij samen de bovenlokale elementen van de gedecentraliseerde taken gaan uitvoeren.
Het verschil met de voorstellen van minister Plasterk zit hem in de beoogde vorm en grenzen van de op te zetten verbanden. Gemeenten organiseren de samenwerking liever met een logische inhoudelijke benadering. Sturen op congruentie op dit niveau kan leiden tot het moeten openbreken van allerlei reeds bestaande samenwerkingsverbanden. Dit kan ten koste gaan van de energie die beter gebruikt kan worden voor het realiseren van de decentralisaties.
Deze concentratie, door sommigen decentralisatie genoemd, vraagt een zorgvuldig plan van aanpak en een gedegen motivering. Wat inmiddels duidelijk wordt is dat de gemene burger de menselijke maat wil herkennen. Ooit was er een minister die wetgeving grondig voorbereidde , Thorbecke, en in 1851 tot ruim 1000 gemeenten kwam bij een totaalinwonertal van 3,5 miljoen. Zo zijn er heden ten dage 12.000 gemeenten in Duitsland en circa 600 bij 10 miljoen Belgen. Het hijgerige voor 1 juni willen leggen van de fundering van dit in mijn ogen risicovolle , en moeilijk terugdraaibare , plan is niet aan te bevelen. Wellicht dat onze vriendelijke bioloog eerst de analyse ouderwets wetenschappelijk uitvoert, dat moet hem kunnen lukken, om vervolgens tot een weloverwogen synthese te komen. Dit is te serieus om alleen aan eendagsvliegen over te laten. Overigens nog niet eens zo heel lang geleden kende Nederland 160 kantongerechten , de burger bedient zullen we maar zeggen
De reactie van 14.14 is tekenend voor de slaafse houding die het VNG aan de dag legt t.o.v. de regering. De brief van Plasterk is te idioot voor woorden, met name het tijdspad. gemeenten zouden wel gek zijn zich te laten opjagen om vòòr 1 juni te melden hoe zij gaan samenwerken. Dit is een goede 3 maanden voor een discussie waarvoor zeker 2x zoveel tijd nodig is. Tenminste als je de bevolking erbij wilt betrekken en de gemeenteraden fatsoenlijek besluitvorming wil laten doen.
Jorritsma moet wel beseffen dat we een kabinet hebben wat de dienst uitmaakt en door de tijd (financiële crisis) gedwongen is bezuinigingsoperaties uit te voeren. Ze kan daarom beter een wat minder grote broek aantrekken als ze intervieuws afgeeft. Opschalen en decentraliseren gaan natuurlijk héél goed samen als bestuurders maar bereid zijn om de mouwen op te stropen en zich wat minder bezig te houden met het pluche. Van een VNG-voorzitter mag je een andere toon verwachten.
Opschalen brengt mee dat burgers uit elkaar geraken. Zie de nieuwe gemeente Súdwest-Fryslân waarin 5 aangrenzende gemeenten in de Zuidwesthoek van Fryslân, om de gemeente Sneek financieel te redden, opgeschaald zijn van gem. 12.000 inwoners naar 83.000 inwoners! Aan de verkiezingen van 2010 deed gem. maar 48% mee, in Sneek slecht 35%. De eerdere samenhang is helemaal weg.