Bij het maken van wetten moet beter worden nagegaan of ze onbedoeld tot discriminatie kunnen leiden. Daarbij is ook het parlement als medewetgever aan zet. Dat concludeert een parlementaire onderzoekscommissie van de Eerste Kamer die onderzoek heeft gedaan naar de effectiviteit van wetgeving die discriminatie moet tegengaan.
‘Meer aandacht nodig voor discriminatie in wetgeving’
Om discriminerende wetgeving te voorkomen, moet de overheid beter luisteren naar burgers die met die wetten te maken krijgen.
Onvoldoende
De commissie onder leiding van GroenLinks-senator Ruard Ganzevoort concludeert dat deze antidiscriminatiewetgeving in de praktijk onvoldoende werkt en te ingewikkeld is. Ook stelt zij vast dat andere wetgeving soms juist onbedoeld discriminatie in de hand werkt.
Vaste vragen
Om dat in de toekomst te voorkomen, zouden het kabinet en de Tweede en Eerste Kamer zichzelf bij iedere wet die behandeld wordt een aantal vaste vragen moeten stellen om discriminerende effecten te voorkomen. Aan de hand van dit ‘afwegingskader’ zou het parlement wetsvoorstellen moeten beoordelen, zo stelt de commissie voor. Ganzevoort hoopt dat hiermee voortaan ‘uitglijders in wetgeving worden voorkomen’.
Wantrouwen
Zo moet de overheid haar wantrouwen jegens burgers laten varen. Als het bij sociale zekerheid de hele tijd over fraudebestrijding gaat, ‘heeft dit vroeg of laat discriminerende gevolgen omdat dat wantrouwen tot gevolg heeft dat bepaalde kwetsbare groepen extra argwanend bekeken worden’, licht de senator toe.
Luisteren
Ook moet bij wetgeving beter worden geluisterd naar de burgers die rechtstreeks met een wet te maken krijgen. ‘De wetten die we maken, moeten bijdragen aan wat de primaire taak van de overheid is: dienstbaar zijn aan de burgers.’
Taalgebruik
In elke wet die zich ervoor leent zou volgens de commissie expliciet verwezen moeten worden naar het verbod op discriminatie dat verankerd is in artikel 1 van de grondwet. Pas op voor stigmatiserend taalgebruik en vooroordelen in wetteksten, luidt een andere aanbeveling. De commissie stelt daarnaast vast dat wetgeving eenvoudiger moet en dat de wetgever er rekening mee moet houden dat niet iedereen die ermee te maken krijgt, zich even goed kan redden.
Structureel
‘Onze kernboodschap is dat we mensen gelijkwaardig en rechtvaardig moeten behandelen’, benadrukt Ganzevoort. ‘Bedoeld of onbedoeld, bewust of onbewust, er zijn bij overheidsdiensten bij herhaling en dus structureel gevallen van discriminatie.’ Hij doelt onder meer op de toeslagenaffaire en het institutioneel racisme bij de Belastingdienst. (ANP)
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
In de neo-liberale wereld is alles gestoeld op het principe "wanneer ik het niet doe, doet een ander het wel". Heel veel van het gedachtegoed is gebaseerd op dit wantrouwen in de ander. Veel wetgeving en regels zijn dus ook gebaseerd op dit geïnstitutionaliseerde wantrouwen, en dat wantrouwen werkt nu éénmaal het beste wanneer het gericht is tegen specifieke groepen. Een totaal nieuwe bestuurscultuur is nodig om hier van af te geraken. Maar zolang we onze sms-jes blijven wissen omdat we bang zijn voor de reacties hebben we net zoveel wantrouwen naar anderen omdat we zelf niet zijn te vertrouwen.