Het ontvangen van leiding: ook een kunst

Laatst in één-op-één-debatje van onze premier met zijn concullega Wilders, kreeg hij de vraag of hij niet een volger was i.p.v. een leider. Uhhh? 

Bij sollicitaties op leidinggevende functies wordt altijd gevraagd of je ‘ervaring’ hebt met leidinggeven. In de afgelopen bijna 40 jaar heb ik onder tientallen leidinggevenden gewerkt. Dus eigenlijk kan ik volmondig ‘ja’ zeggen op zo’n vraag. Als leiding-ontvanger krijg je toch heel wat ervaring over hoe een leidinggevende het doet en wat een goeie is. Ik gaf overigens een aantal jaren zelf leiding. Kastenvol managementboeken staarden mij aan, maar ik stuitte op een boek dat naar mijn idee enig in zijn soort is.

Het gaat over het ontvangen van leiding: ‘De kunst van het volgen’, door Bart Drenth, Ber Damen en Aart Goedhart. Leuk boek!! Je hebt leiders en volgers. De rol van volger is belangrijker dan je mag afleiden uit de heldenstatus die sommige leiders hebben. Het grootste deel van een organisatie bestaat uit volgers. Een generaal zonder zijn soldaten is nergens. Als leiding hoop je dan maar dat je mensen goed kunnen volgen. Anders krijg je een Mexicaans leger: meer generaals dan soldaten.

Wat zijn de krachten en risico’s van een goede volger? Als hij (zij) gericht is op het leveren van een hoge bijdrage, dan zal het een Uitblinker zijn. Maar als hij er niet op let dat het hem voldoende oplevert, is ie een Sloof. Een goede volger accepteert gezag en als ie daarvan leert, krijg je een Gezel. Maar als hij voetstoots alles aanneemt omdat de leiding het zegt, is het een Marionet. Een goede volger neemt de waarden van de leiding over en is dan een Medestander. Maar als hij die waarden overneemt zonder ze af te wegen tegen de eigen waarden, krijg je een Dweper. Idealist is de volger die zijn eigen waarden in de organisatie weet in te brengen, maar als ie ze opdringt, is het een Terrorist.

Een goede volger bewaakt zijn eigen belangen en dat van anderen. Dan ben je een Pleitbezorger. Als hij alleen maar oog heeft voor onrecht, is ie een Betweter. Als een volger er primair op gericht is om vooral veel te halen, ongeacht of de eigen bijdrage dat nu waard maakt, spreek je van een Profiteur. En dan heb je ook nog de Calculator, de Dienstklopper, het Heethoofd.

De auteurs waarschuwen voor ‘de platte organisatie’, een hype die voor volgers slecht kan uitpakken. En dát in een tijd, dat er steeds meer op samen-netwerken en zelfsturende teams wordt getamboereerd. Trouwens, volgers vormen tegenwoordig een verdienmodel … voor influencers - toch ook een soortement leiders.

Volgende keer over leiders.