Zwervers

Zwervers, zo noemt iedereen ze, behalve in beleidsland, daar heten ze dak- en thuislozen. Zwervers kiezen er niet zelf voor om onder een brug, in een doos, gewenteld in oude stinkende vodden te leven, dat is het oude romantische idee van zelfbeschikking. Daar is met het plan van aanpak Maatschappelijke opvang, vaktaal voor dit beleidsgebied, een einde aan gekomen.

In mijn jargon heet dit plan: “De Deal met Zalm.” Samen met Hans Spekman, Jetta Klijnsma en Hannah Belliot heb ik er in 2004 voor gezorgd dat dit plan er kwam. Het was Ine Voorham van het Leger des Heils die een belangrijke rol speelde om juist toenmalig minister van Financiën Gerrit Zalm aan boord te krijgen.

Dat plan ging ook over geld, maar vooral over een volledig andere benadering, aansturing en werkwijze als het om mensen gaat die (bijna) in de goot liggen. Het was een politiek hoogstandje, 3 PvdA-wethouders, 1 van Leefbaar die de handen ineen sloegen. Op landelijk niveau zat de PvdA in de oppositie waardoor het echt vertrouwen van Zalm en daarmee de VVD, niet over 1 nacht ijs ging. Het is wel gelukt! Ook is het gelukt om de werelden van veiligheid en zorg aan elkaar te verbinden.

Tevens een unicum aan dit plan is en was dat zieke, verslaafde en criminele mensen in een long stay hun eigen rust vinden en de samenleving niet langer tot last zijn. Het was de eerste keer dat een goede businesscase is gemaakt. Een gefundeerde kosten en baten analyse die iedereen overtuigde dat het plan van aanpak maatschappelijke opvang deugde. Mensen op straat, en in mijn geval ook nog eens 300 dames op de Keileweg, konden ook, omdat ze maatschappelijk teloor gaan, met een rechterlijke machtiging van straat worden gehaald. De maximale zelfredzaamheid als hoogste doel stellen voor deze groep (bijna) gemarginaliseerden, was nieuw.

Het Trimbos heeft recent vastgesteld dat de aanpak effectief is. Effectief, ook in financiële zin. Nu, bijna 7 jaar na deze vliegende start van de aanpak, komt er een kink in de kabel. En niet zo maar een. Het is een beleids- en politieke dwaling als het plan van aanpak Maatschappelijke Opvang wordt bedreigd door domme en kortzichtige bezuinigingen. Politici let op, uw vermeende intelligentie komt u duur te staan. Niet een beetje dom, maar oliedom is de sticker die straks op u wordt geplakt. En de samenleving betaalt de rekening.