Geen zorgfraude in Noord-Limburg? ‘Hoogst onwaarschijnlijk’

In de Noord-Limburgse gemeenten komen nauwelijks gevallen van frauduleus handelen door zorgaanbieders aan het licht. Dat zou kunnen betekenen dat zorgfraude in deze regio zelden voorkomt, maar dat acht onderzoeksbureau Pro Facto ‘hoogst onwaarschijnlijk.’ ‘Vermoedelijk komt zorgfraude wel degelijk voor, maar worden de signalen die daarop wijzen onvoldoende opgemerkt.’

Pro Facto onderzocht in opdracht van zeven lokale rekenkamers hoe de aanpak van zorgfraude in Noord-Limburg gestalte krijgt. De gemeenten Venlo, Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas, Peel en Maas en Venray trekken daarbij gezamenlijk op: zowel de inkoop van Wmo- en jeugdzorg als het toezicht op de uitvoering is regionaal geregeld.

Gemiste signalen

Het bewustzijn rond zorgfraude blijkt met name binnen de gemeentelijke toegangsorganisatie beperkt ontwikkeld. ‘Dat betekent dat er waarschijnlijk signalen gemist worden’, schrijven de onderzoekers. Zij stellen dat een effectieve aanpak vraagt om een duidelijke visie van gemeenten en regio op hoe zij omgaan met signalen: hoe deze worden herkend, met wie ze worden gedeeld, op welk moment het contractbeheer in actie komt en wanneer toezichthouders worden ingeschakeld.

Pas wanneer signalen – of ze nu groot, klein, urgent of ogenschijnlijk onbeduidend zijn – structureel en consequent worden gedeeld, ontstaat er ‘een goede informatiepositie’ over de aard, omvang en risico’s van zorgfraude in de regio. ‘Die gezamenlijke aanpak ontbreekt momenteel’, concludeert Pro Facto.

Verschillen gemeenten

Noord-Limburg mist een expliciete visie op de bestrijding van zorgfraude. Er is geen vastgelegde strategie waarin staat hoe de gemeenten en regio’s de aanpak vormgeven en welke keuzes daarin worden gemaakt. Hoewel de regio Noord-Limburg samen optrekt bij de inkoop en contractering van zorgaanbieders, en het toezicht regionaal heeft georganiseerd, verschillen gemeenten impliciet van mening over de omgang met zorgaanbieders en de strategie bij signalen van fraude of onrechtmatigheid. Het ontbreken van een gezamenlijke visie of koers, vermindert de effectiviteit van de aanpak van zorgfraude.

Keten

Een duidelijke visie is ook noodzakelijk voor het inrichten van het proces van indicatiestelling en het bepalen van de rol van toezicht binnen dit systeem. De aanpak van zorgfraude moet door de hele keten heen zijn ingebed: van inkoop en contractering tot aan de toegangsorganisatie en het uiteindelijke toezicht. In elk van deze schakels kunnen concrete maatregelen worden genomen. Maar dan moeten die wel goed op elkaar aansluiten en een samenhangend geheel vormen. ‘Daarvan is momenteel nog onvoldoende sprake’, merkt het onderzoeksbureau op.