Faber: ‘Ik ben het probleem van gemeenten aan het oplossen’

‘Statushouders zijn eigenlijk het pakkie-an van gemeenten.’ Dat zei minister Faber donderdag bij de aanvang van de wekelijkse ministerraad als verklaring voor de oplopende asielkosten. Haar ministerie claimt ruim 900 miljoen euro extra in de voorjaarsnota. Volgens de minister zijn die kosten volledig te verklaren door het feit dat de AZC’s vol zitten met statushouders, en dat is volgens haar eigenlijk een probleem van gemeenten.

Niet duur

Faber ontkende donderdag stellig dat haar asielbeleid heel erg duur is, ondanks de toenemende kosten. Toen een journalist van de Telegraaf haar vroeg of zij de minister van ‘het duurste asielbeleid ooit’ zou gaan worden, wees ze vooral naar problemen die volgens haar door haar voorgangers zouden zijn veroorzaakt. Daarnaast vallen de kosten volgens haar best mee. Haar ministerie staat volgens haar juist 100 miljoen ‘in de plus’, omdat het 1 miljard euro overhoudt aan de opvang van Oekraïners.

'Probleem van gemeenten'

Daarbij komt dat de kosten volgens Faber zo oplopen omdat gemeenten het laten afweten als het gaat om de opvang van statushouders. ‘Ik ben het probleem van gemeenten aan het oplossen. Dat is het eerlijke verhaal dat ook eens een keer verteld moet worden’, zei ze. ‘Als ik geen statushouders zou hebben in mijn AZC’s, dan had ik helemaal geen claim nodig gehad.’ In hetzelfde gesprek ontkende de minister dat de Spreidingswet, die zij wil afschaffen, iets te maken heeft met de opvang van statushouders.

Inburgering

Woensdag stuurden minister Faber en staatssecretaris Coenradie nog een brief naar de Kamer waarin zij reageerden op een rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid. Uit dat rapport blijkt dat de inburgering stagneert omdat statushouders veel te lang in asielzoekerscentra wonen door de krapte op de woningmarkt. Statushouders verblijven inmiddels gemiddeld 34 weken in opvang, terwijl het voorinburgeringsprogramma maar 14 weken duurt. Daardoor valt er als het ware een gat in het inburgeringstraject.

Verantwoordelijkheid woningvoorraad

In de brief aan de Kamer geeft het kabinet aan te zullen onderzoeken of er opties zijn om de doorlopende leerlijn in stand te houden. Dat moet dan wel binnen de huidige begroting, en binnen de bestaande wet- en regelgeving. Daarnaast wijzen de bewindspersonen erop dat gewerkt wordt aan ‘een samenhangend pakket van maatregelen om de woningvoorraad met ‘opstartwoningen’ uit te breiden’ Het ministerie heeft daarin wel degelijk een (gedeelde) verantwoordelijkheid.

Reactie VNG

De VNG laat in een reactie op het bovenstaande artikel weten van mening te zijn dat Faber 'wel heel erg makkelijk' naar gemeenten wijst. 'Vooral omdat het huidige kabinetsbeleid niet helpt om tot een oplossing te komen voor het tekort aan woningen. Statushouders mogen straks geen voorrang meer krijgen op een sociale huurwoning. De gemiddelde wachttijd is 8 jaar. Ze kunnen achter in de rij aansluiten.'

De VNG wijst erop dat statushouders daardoor in 'dure noodopvanglocaties' komen. 'De doorstroomlocaties die het kabinet wil realiseren zijn er nog niet. En ook de middelen om die te realiseren hebben wij nog niet gezien. Het kabinet maakt het feitelijk onmogelijk om dit probleem op te lossen.'