Sommige tegenstanders van de transitie jeugdzorg maken gebruik van het argument dat het recht op jeugdzorg/jeugdGGZ verdwijnt. De daarvoor in de plaats komende wettelijke jeugdhulpplicht voor gemeenten zou slechts een slap aftreksel zijn van het recht op zorg. Dat klinkt overtuigend, maar bij nadere beschouwing blijkt dat eerder sprake is van retorica dan van een inhoudelijk overtuigend argument.
Recht op zorg versus jeugdhulpplicht
De gemeentelijke jeugdhulpplicht, die in plaats komt van het huidige recht op jeugdzorg, is volgens velen een slap aftreksel daarvan. Erik…
Ten eerste is daar de suggestie dat in het huidige systeem alle kwetsbare kinderen hun recht op zorg ook daadwerkelijk en tijdig verzilveren. Dat dat niet zo is dat weet iedereen. Zowel in de jeugdzorg als in de jeugdGGZ is sprake van hoge wachtlijsten. Daarnaast is bekend dat de toegangsdrempel tot de jeugdGGZ hoog is voor allochtone kinderen en de meest complexe multiprobleemgezinnen. Een de jure recht vertaalt zich in het huidige stelsel dus bij lange na niet in een daadwerkelijk genoten recht. Ook is bekend dat in het huidige zieke systeem de effectiviteit van de geboden zorg vaak nog te wensen overlaat. Hoeveel waarde moet je hechten aan recht op ineffectieve zorg?
Het nieuwe jeugdzorgstelsel draagt, vanwege de eenduidige regieverantwoordelijkheid van gemeenten en het verdwijnen van perverse financiële prikkels, de belofte in zich om de facto meer effectieve zorg voor minder geld te produceren. Na aftrek van de forse bezuinigingen blijft er ook nog ruimte over om de wachtlijsten weg te werken, of op zijn minst aanzienlijk te verlagen. Een effectiever jeugdzorgstelsel leidt dus de facto tot veel meer daadwerkelijk genoten zorg dan het huidige disfunctionele stelsel. Kinderen in de knel verliezen een de jure recht dat in de praktijk forse tekortkomingen kent in ruil voor het perspectief op de facto betere en snellere zorg.
Ten tweede is het maar de vraag hoeveel rechtelozer kwetsbare gezinnen af zijn met het inruilen van recht op zorg voor een wettelijk verankerde jeugdhulpplicht. Ten eerste geeft deze jeugdhulpplicht de gemeenten veel meer ruimte om maatwerk te leveren, waaronder het beroep doen op eigen kracht van het gezin en haar sociale netwerk in combinatie met uitgekiende combinaties van jeugdzorg en jeugdGGZ met andere interventies als kinderopvang, schuldhulpverlening en leer/werktrajecten. Van “one size fits all” zorg naar op maat doen wat nodig is per kwetsbaar gezin. Gespecialiseerde jeugdzorg/jeugdGGZ is niet langer de veel te vanzelfsprekende hoofdmoot van de geboden ondersteuning, maar waar nodig het sluitstuk van een veelomvattender plan van aanpak.
Daarbij komt dat de door de gemeente geboden zorg in een beschikking wordt vastgelegd die open staat voor bezwaar en beroep. Daarmee is de rechtsbescherming voor kinderen in de knel gewaarborgd. De ervaring met de voor recht op WMO voorzieningen in de plaats gekomen compensatieplicht leert dat burgers via bezwaar en beroep wel degelijk gewoon hun recht op WMO zorg kunnen halen. Dat zal dus ook bij de jeugdhulpplicht het geval zijn. Natuurlijk is het zo dat het starten van een juridische procedure altijd een drempel opwerpt, in het bijzonder als het gaat om kwetsbare doelgroepen, maar dat is ook in het huidige systeem zo. Hoe vaak procederen cliënten om hun recht op jeugdzorg/jeugdGGZ te verwezenlijken? Dit pleit eerder voor het creëren van laagdrempelige mogelijkheden voor bezwaar en beroep dan voor het vasthouden aan het recht op jeugdzorg/jeugdGGZ.
De in de nieuwe jeugdzorgwet verankerde jeugdhulpplicht biedt derhalve meer mogelijkheden voor kwetsbare gezinnen om hun recht op passende zorg te halen, dan het huidige recht op zorg. Natuurlijk hangt veel af van de wijze waarop gemeenten hun nieuw verkregen verantwoordelijkheden gaan waarmaken, maar ze verdienen tenminste het voordeel van de twijfel ten opzichte van het huidige disfunctionele systeem waarin het formele recht op zorg de facto een lege huls is. Goede toegang tot passende zorg wordt veel meer bepaald door de effectiviteit van de uitvoering dan van wettelijke verankering van rechten. De kans dat die effectiviteit toeneemt met de transitie is groot. De kans dat het slechter wordt dan nu is nihil.
Kortom, de wettelijke jeugdhulpplicht biedt in de context van de totale transitie en transformatie van de jeugdzorg meer rechtswaarborgen dan het formele recht op jeugdzorg/jeugdGGZ in het huidige stelsel en daar is niets retorisch aan.
Erik Gerritsen
Reacties: 8
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Klopt allemaal en het wordt in al dat geweld van GGZ kant ook tijd voor een beargumenteerd tegengeluid. Maar jouw redenering staat of valt met de mate waarin gemeenten bereid zijn (dure) specifieke ggz-expertise voor in het proces te organiseren. Het gemeentelijke mantra van de generalisten die alles moeten kunnen, vormt hier een grote bedreiging. De belangrijkste voorwaarde voor het slagen van de transitie jeugd zou wel eens de professionalisering van de eerstelijns professionals kunnen zijn. Zonder die professionalisering geen snelheid, geen adequaat maatwerk en niet in één keer de goede diagnose. Vergelijk ook G4-visie geïntegreerde aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling. Zelfde vraagstuk, zelfde knelpunt.
Ik ben ook bang dat de kosten zullen escaleren. En dan de gemeenten zelf: die begrijpen niet waar z emee bezig zijn en welk paard van gerretsen ze binnen halen. D epolitiek ziet alleen bezuinigingen. Lees de nieuwe jeugdwet er maar op na. Het gaat alleen over geld en d epolitiek dentk dat wij als burger acfhter lopen. Ik zou eens wt minder bestuurders die niet functioneren, met 30.000 euro per maand naar huis sturen. 30.000 euro voor bestuurders die niet functioneren??In welk land leven we? Een land waar de burger de melkkoe is voor bestuurders die azen op mooie baantjes in brussel en die louter chaos achter laten. Ik zou u graga afrekenen op het falen of slagen van deze nieuwe "transitie". Maar dan zit u allang in Brussel of bij de Shell.
Jeugdzorg organiseren vanuit gemeenten is een sympathiek voorstel met name gezien de overlap tussen jeugdzorg, cjg, ggd en ggz maar er zijn wel twee relevante bezwaren:
Versterken van de basis is steeds het devies, maar dat zal erg kostbaar worden. De basis is gezien het bestaan van de normaalverdeling immers erg talrijk en als al die zorgvragers niet voor de versterkte basiszorg hoeven te betalen bestaat er grote kans op vraaginductie.
Kinderbescherming, jeugdreclassering en psychiatrie lenen zich niet goed voor gemeentelijke organsatie ivm ziekenhuiszorg, 24uurs bereikbaarheid en het gebrek aan democratische legitimatie wanneer deze zorg op een bovenregionaal, niet zijnde het rijk of de provincie, wordt georganiseerd.
De vraag of er sprake is van "recht op zorg" of "jeugdhulpplicht" is vooral een semantische discussie, Zelf denk ik dat "jeugdhulpplicht" de lading beter dekt, omdat het "recht op zorg" door BJZ - om commerciële redenen - vooral vertaald wordt in OTS/UHP, wat dwangzorg is. Kinderen zullen "geholpen" worden, of gezinnen dat nu wel of niet wenselijk vinden. En dat die zorg in het merendeel van de gevallen niet effectief is, speelt in jeugdzorgland al helemaal geen rol. Zolang het geld maar binnen blijft stromen, is alles geoorloofd. Hoe het "recht op zorg" door BJAA in de praktijk gebracht wordt, kan geïllustreerd worden met deze uitspraak http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument? …
Gelukkig vond BJAA in dit geval een wakkere rechter op haar weg. Dat is jammer genoeg niet altijd het geval.
Lyme: na obesitas weer een OTS/UHP-leverancier.
http://jure.nl/bq7754
Nieuwe trend bij jeugdzorg. Door onenigheid tussen artsen over het stellen van de diagnose, twijfelachtige testen, en moeizame behandeling van de ziekte van Lyme, kan jeugdzorg de zaak komen compliceren door de kant van de 'orenmaffia' te kiezen. Die kans laten ze niet liggen. Gelukkig denkt ook deze rechter er anders over. "Het is echter niet aan de overheid bij monde van het BJAA en ook niet aan de kinderrechter om bij verschillen van opvatting binnen de medische wereld over ziektebeelden waar nog nader onderzoek naar wordt verricht een inbreuk te maken op het medische zelfbeschikkingsrecht van ouders en/of een minderjarige."
Jeugdzorg voorkomt deskundige hulp aan kinderen en ouders.
Is je kind ziek, moet je je als ouders ineens gaan verdiepen in zaken waar je ook niet mee geboren bent en dan krijg je er zo'n gevecht met jeugdzorg bij cadeau. Hopelijk betekent deskundig poortwachterschap dat ouders direct, zonder tussenkomst van jeugdzorg, passend advies en deskundige hulp krijgen.
Net als bij obesitas, waar artsen het over eens zijn dat langdurig gewichtsverlies een uiterst moeilijke zaak is, worden ouders ook bij een vermoeden van Lyme, maar ook bij vermoeden van autisme of andere zaken waar onduidelijkheid kan zijn tussen artsen en uders, op voorhand beschuldigt van 'kindermishandeling'. Daar heeft de goegemeente toch echt een ander beeld bij.
Ondertussen ben je als ouder mooi gedupeerd en in diskrediet gebracht bij instellingen en scholen door het onderzoek naar 'kindermishandeling'. Dat het je dan alsnog lukt om wel deskundige hulp voor je kind te regelen is een staaltje doorzettingsvermogen van ouders tegen de verdrukking in met inzet van eigen middelen. Helaas blijven ouders ondanks zo'n heldendaad voor scholen en instellingen hangen als 'kindermishandelaars'. Zou fijn zijn als daar verandering in kan komen. Is zonde van al dat gemeenschapsgeld en helpt kinderen en hun ouders niet maar stigmatiseert en juridiceert. Dat is geen recht op hulp.
Ik wil graag het beste voor alle kinderen en ik snap het bezuinigingsverhaal...en dan lees ik deze zin quote/
Natuurlijk hangt veel af van de wijze waarop gemeenten hun nieuw verkregen verantwoordelijkheden gaan waarmaken, maar ze verdienen tenminste het voordeel van de twijfel ten opzichte van het huidige disfunctionele systeem waarin het formele recht op zorg de facto een lege huls is/quote.
Hoe gaan ze dit waarmaken? daar hangt niet veel van af maar alles als je het mij vraagt. Ik zou wel een organogram willen zien waar de gemeente mee zou willen werken, is dat ergens?
Je kunt natuurlijk niet ze het voordeel van de twijfel geven, dat lijkt me in deze onverantwoord.
Ik zou ook graag meer garantie zien betreft goede oplossingen vanuit de gemeente en ervoor willen waken dat onze kinderen geen proefkonijnen worden in dit nieuwe systeem. Het zijn tenslotte wel mensen en geen parkeer vergunningen!
Zorgverzekeraars hebben uitgebreide ervaringen in het financieren van jeugdGGZ, de ervaring van gemeentes is 0.
Het proces van het omzetten van betaling in verrichtingen naar DBC's heeft 7 jaar geduurd en is nu pas klaar, een veel ingewikkelder proces moet in 1 jaar worden ingevoerd. Verder, nu de invoering van betaling via DBC's net loopt en de invoering van specialistische en Generalistische GGZ volgend jaar begint is het veel te snel de boel meteen te veranderen.
In de nota's die ik lees over transitie jeugdzorg (de naam alleen al is veelzeggend) wordt nauwelijks iets gezegd over GGZ, en de kennis bij de verantwoordelijke wethouders en ambtenaren blijkt vaak onthutsend beperkt te zijn (m.n. in kleinere gemeenten).
Naast het risico dat kwetsbare kinderen tekort wordt gedaan bestaat ook het risico dat door gebrek aan kennis de GGZ te duur wordt voor de gemeenten. En wat als gemeenten in geldproblemen komen of halverwege het jaar het GGZ-potje leeg is?
Hoe vindt de financiering plaats van kinderen die in een andere gemeente in behandeling zijn dan waar ze wonen?
Gemeentes moeten het voordeel van de twijfel krijgen beweert de schrijver, maar de kwetsbare kinderen(en vaak ook de ouders!) zijn als het misgaat wel slachtoffer, dit is geen groep om experimenten mee uit te halen.