Advertentie
ruimte en milieu / Nieuws

Nieuwbouw zucht onder bezwaarmakende burgers

De stapels bezwaren tegen bouwplannen leiden tot wanhoop bij gemeenten. Projecten met duizenden woningen liggen een jaar of zelfs twee stil.

Minister De Jonge
Minister De Jonge wil de mogelijkheden om naar de rechter te gaan beperken ANP/Hollandse Hoogte/Laurens van Putten

Het is demissionair minister Hugo de Jonge een doorn in het oog: buurtbewoners die de bouw van nieuwe woningen willen tegenhouden. Maar hoeveel woningen worden door bezwaren vertraagd, en wat zit er achter? Binnenlands Bestuur en het Nederlands Dagblad zochten het uit.

Expert Wonen

JS Consultancy
Expert Wonen

Interim Cluster Manager S12

JS Consultancy
Interim Cluster Manager S12

Frustraties

Ambtenaren met frustraties over ­woningbouw hoef je niet met een lantaarntje te zoeken. ‘Vaak zegt men ‘we zijn niet gehoord’, maar lees: we hebben onze zin niet gekregen’, schrijft een boze Brabantse ambtenaar over inwoners die bouwplannen proberen te dwarsbomen. Ook de politiek moet het ontgelden. ‘Het ontbreekt het college aan daadkracht. We verzanden in ideeën en ­plannen, maar daar kunnen we niet in wonen!’, schrijft een Zeeuwse collega.

Deze sentimenten worden breed gedeeld. Uit onderzoek van het Nederlands Dagblad en Binnenlands Bestuur onder gemeenten blijkt dat de bouw van één op de drie nieuwbouwwoningen vertraging oploopt, omdat er bezwaar wordt ingediend. Vrijwel geen enkele gemeente ontspringt de dans als het gaat om bezwaarprocedures. Meer dan vier op de vijf gemeenten geven aan dat hun woningbouwprojecten er mee te maken krijgen. Soms betreft dat slechts een klein deel van een bouwproject, maar er zijn projecten van duizenden woningen die er door stilliggen.

‘Bezwaar maken tegen nieuwbouw is volkssport nummer één aan het worden’

Minister De Jonge

Minister De Jonge (Volkshuisvesting) is niet verbaasd over de uitkomst. ‘Bezwaar maken tegen nieuwbouw is volkssport nummer één aan het worden’, zegt hij in een reactie op het onderzoek. De stem van woningzoekenden wordt te weinig gehoord, terwijl die van de ‘boze buurman’ overal luid en duidelijk klinkt, ­betoogt hij. ‘Het recht op uitzicht wordt zo belangrijker dan het recht op wonen. In deze tijd kunnen we ons dat niet meer veroorloven.’

Bomenkap

Hoewel het voorkomt dat natuur­beschermingsorganisaties bezwaar ­indienen om bijvoorbeeld bomenkap te voorkomen, heeft slechts een kwart van de gemeenten te maken met procedures vanuit die hoek. Daarentegen geeft vrijwel elke gemeente in de enquête aan dat omwonenden tot de bezwaarmakers ­behoren. In driekwart van de gemeenten wordt ‘aantasting van het uitzicht’ aangevoerd als reden. Ook verwachte verkeersoverlast, angst voor inkijk en vrees voor een tekort aan parkeerplaatsen zijn ­belangrijke bezwaargronden.

In de meeste gemeenten levert dit vertragingen op van één tot twee jaar, omdat het bezwaar tot aan de Raad van State wordt uitgevochten. Veel gemeenten proberen – met wisselend succes – bezwaarprocedures te voorkomen door met buurtbewoners in gesprek te gaan. De Jonge wil daarom de mogelijkheden om naar de rechter te gaan beperken. Soms procederen omwonenden volgens hem strategisch, om een project te vertragen – in de hoop dat uitstel leidt tot afstel. ‘Daarom willen wij af van de optie om in hoger beroep te gaan. Er blijven dan nog genoeg mogelijkheden bestaan om je recht te halen.’

Boze buurmannen vragen volgens De Jonge om ‘een rechte rug van gemeenteraden’

Tegengas

De Jonge vindt dat gemeenteraden tegengas moeten geven tegen bezwaarmakers: ‘Het is waar dat in gemeenten soms erg goed wordt geluisterd naar boze buurmannen. Die maken ook veel geluid, terwijl je de mensen die in de knel zitten niet hoort. Dat vraagt dan om een rechte rug van gemeenteraden’. De minister ziet op dat vlak een ‘kentering’ in verschillende gemeenten. ‘Zij zoeken steeds vaker bewust naar mogelijkheden om ook de stem van de woningzoekende te horen.’

Niet bij alle gemeenten is er sprake van frustratie over de bezwaren die bewoners indienen. Er is ook begrip. ‘Het is belangrijk dat gemeenten zich openstellen voor bewoners en participatie niet afdoen met een motje’, vindt een medewerker van een Zuid-Hollandse gemeente. Een ambtenaar uit het midden van het land valt haar bij. ‘De gemeente neemt bezwaren niet serieus genoeg.’

Volgens de minister is het veranderen van de regels niet de enige oplossing. Hij vindt dat omwonenden ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen: ‘We leven met heel veel mensen op een heel klein stukje aarde. Dat betekent dat we gewoon een beetje ruimte voor elkaar moeten maken.’

Reacties: 5

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

T. Simpelmans
We gaan even voorbij aan de bron van het ongenoegen, namelijk dat stedelijke gebieden steeds verder worden volgepropt omdat we de grenzen wagenwijd open hebben gezet.
De groene ruimte in de steden, de sportvelden, alles wordt volgebouwd. Weilanden verdwijnen; laagbouwwijkjes maken plaats voor flatwijken. In Zoetermeer zag ik een voorbeeld dat de gemeente het heeft gepresteerd om midden in een historisch lint van hoeves een gedrocht van een torenflat te plannen. Ja, dan krijg je weerstand. Zeker als gemeenten, om de plannen voor de ontwikkelaar goedkoop te houden, ook de parkeernormen terugschroeven. Dan ziet de buurt de bui al hangen natuurlijk. En gemeenten hebben hun mond vol over vergroening, maar als puntje bij paaltje komt, gaat er alleen maar groen af (kost alleen maar geld). In plaats daarvan komt men met surrogaatoplossingen als "groene daken" en "groene gevels", maar het valt niet mee om daar 's avonds lekker een wandelingetje door te maken.

Dus zo gek is het niet dat burgers zich verzetten tegen het verdwijnen van het land zoals zij dat kenden.
'Rein Aantjes
Jammer dat de overigens begrijpelijke frustratie van Hugo de Jonge zich richt op de bezwaarmakers. Bezwaar maken tegen iets dat volgens jou als burger niet op de juiste manier gebeurt is óók een democratisch verkregen recht. Het was productiever geweest als de Jonge de gemeenteambtenaren die nu huilie, huilie doen, had aangesproken op hun onvermogen om met omwonenden vooraf consensus te hebben over de bouwplannen. Het feit dat projectontwikkelaars met instemming van de ambtenaren megalomane plannen ontwikkelen buiten de kaders die gemeenten daarvoor hadden is namelijk een van de oorzaken van de bezwaren van omwonenden. Dat ligt aan de gemeente en aan opportunistische ambtenaren. Niet aan de omwonende bezwaarmakers die gebruik maken van democratisch bepaalde rechten.
Nico Bos
Tjonge, alweer zo´n absurd idee van deze gefrustreerde ex-minister, we schaffen even wat regels van de rechtstaat af :-). Het eerste waar ik aan denk is om de rechtspraak eens wat sneller te laten werken, want die is niet vooruit te branden. Gezien lagere rechtbanken uitzonderlijk vaak in hoger beroep worden gecorrigeerd is het afschaffen hiervan het ontnemen van rechten in het belang van beider partijen; hoe dom kan je zijn als minister met dit soort uitspraken. Zolang er gronden voor beroep zijn, zo moeten deze worden getoetst op basis van vigerende wet- en regelgeving. De eindeloze duur van procesvoering is het primaire probleem dat moet worden aangepakt en niet het elimineren van bestaande rechten.
Gert Timmerman
Kennelijk hebben mensen toch nog voldoende tijd om bezwaren te maken. In plaats van als vrijwilliger een nuttige en noodzakelijke bestuursfunctie te vervullen Een deel van de frustraties komt, n.m.m., omdat het inspraaktraject van de burger eerst begint bij het kennis nemen van dan al afgegeven vergunning. Dat leidt dan ook tot het eindeloos doorprocederen, niet om het ooit misschien beoogde effect te krijgen maar als reactie op het genegeerd zijn.
Hielco Wiersma
Grote(re) nieuwbouwprojecten hebben soms grote consequenties voor de overige infrastructuur in een Gemeente. Als Gemeenten het groenbeleid/verkeersbeleid onvoldoende aanpast komen burgers terecht in het geweer. In plaats van bij het voortraject worden burgers over het algemeen pas achteraf bij planvorming voor woningbouw betrokken.
Het lijkt er op dat deze minister nog nooit verder is gekomen dan de drempel van het Binnenhof. Hij kan zich beter aansluiten bij het simplistisch verbond.
Advertentie