Woningzoekers houden bij de aankoop van een huis slechts deels rekening met geluidsoverlast en luchtvervuiling. Uit een overzichtsstudie van het Centraal Planbureau (CPB) blijkt dat een verbetering van de luchtkwaliteit en een vermindering van geluidsoverlast voor een beperkte stijging van de onderliggende waarde van huizen zorgt. Die stijging in de waarde is kleiner dan de gezondheidswinst die mensen ervaren.
Woningzoeker hecht weinig waarde aan gezonde omgeving
Informatie over leefbaarheidseffecten ontbreekt vaak.
Leefbaarheidseffecten gemeten
Het CPB voerde een reeks onderzoeken uit naar leefbaarheidseffecten van integrale infrastructuurprojecten. Daarbij werd de waardestijging van omliggende huizen onderzocht. Bij de onderzoeken worden de leefbaarheidseffecten gemeten door de extra waardestijgingen van omliggende huizen te onderzoeken voor een aantal concrete projecten. Leefbaarheidseffecten bestaan uit een betere luchtkwaliteit, minder geluidsoverlast en minder goed meetbare effecten zoals sociale cohesie en kwaliteit van de publieke ruimte. Het blijkt dat integrale ondertunnelingsprojecten, zoals in Maastricht en Delft, tot aanzienlijke leefbaarheidseffecten leiden, die deels voor een waardestijging van huizen zorgen. De onderzoeken lieten zien dat ondertunnelingsprojecten in steden zoals Maastricht en Delft aanzienlijke leefbaarheidseffecten hebben en de waarde van huizen doen stijgen.
Lusten en lasten beter verdelen
Op basis van de studie doet het CPB enkele aanbevelingen voor beleid. Allereerst pleit het bureau voor meer informatie over de gezondheidseffecten van geluidsoverlast en luchtvervuiling in de leefomgeving. Daarnaast adviseert het CPB om vastgoedeigenaren financieel te laten bijdragen aan integrale infrastructuurprojecten, om zo de lusten en lasten van investeringen eerlijker te verdelen. Tot slot benadrukt het CPB het belang van het meenemen van de extra waardestijgingen van huizen bij ondertunnelingsprojecten in maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA's).
Informatie ontbreekt
De afgelopen twintig jaar zijn er steeds meer integrale infrastructuurprojecten uitgevoerd om niet alleen de bereikbaarheid, maar ook de leefbaarheid te verbeteren. Bij deze projecten, zoals ondertunnelingen van wegen en herontwikkelingen van stationsgebieden, ontbreekt echter informatie over de waardering van leefbaarheidseffecten. Hierdoor worden deze effecten niet goed meegenomen in maatschappelijke kosten-batenanalyses.
