Verouderde, energieverslindende en ongezonde schoolgebouwen

Verouderde, energieverslindende en ongezonde schoolgebouwen vormen het urgente maar onderbelichte probleem dat wordt belicht in aflevering 6 van het tv-programma ‘Wat houdt ons tegen?’ van Omroep HUMAN dat op 3 juni werd uitgezonden. Wouter Houët (HEVO) nam deel aan dit tv-programma en deelt zijn perspectief hierop.

Wat houdt ons tegen?

Aflevering 6 van het programma ‘Wat houdt ons tegen?’ van Omroep HUMAN belicht een urgent maar onderbelicht probleem: verouderde, energieverslindende en ongezonde schoolgebouwen. Hoewel ik vaak hoor dat ouders nostalgisch terugdenken aan hun eigen schooltijd in deze gebouwen, zijn ze vaak niet meer geschikt voor hedendaags onderwijs. Vergelijk het met een woning uit de jaren 70; die zouden we zonder renovatie ook niet acceptabel vinden.

Af en toe verschijnt er een positief bericht over een nieuw of gerenoveerd schoolgebouw. Maar zulke projecten zouden geen uitzondering moeten zijn, ze zouden de norm moeten zijn. Zoals ik in mijn bijdrage aan het programma van HUMAN aangeef: Nederland kampt met een groot ‘stuwmeer’ aan verouderde schoolgebouwen, vooral uit de jaren 60 en 70. De gebouwen voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd; slechte ventilatie, hoge energiekosten, extreme temperaturen en beperkte flexibiliteit voor modern onderwijs. Deze situatie is het gevolg van de naoorlogse bouwgolf, waarin veel scholen snel en met beperkte kwaliteit zijn neergezet. Nu, decennia later, zijn al deze gebouwen toe aan vernieuwing.

De aanpak van dit probleem vraagt om een structurele financiële impuls. De huidige financiering vanuit het rijk is namelijk ontoereikend en gebaseerd op verouderde uitgangspunten. Er is jaarlijks ruim een miljard euro extra nodig. Gemeenten en schoolbesturen, die samen verantwoordelijk zijn voor de onderwijshuisvesting, staan daarmee voor een enorme opgave. Gelukkig maken gemeenten en schoolbesturen steeds vaker Integrale Huisvestingsplannen (IHP’s), maar de financiële haalbaarheid blijft een knelpunt.

Hopelijk dringt het belang van gezonde en duurzame onderwijshuisvesting steeds beter door, ook in de landelijke politiek. In de tussentijd zullen we met elkaar slim moeten zijn, om zoveel mogelijk te realiseren met de beschikbare middelen.

Suggesties voor versnelling en verbetering:

1. Programmatisch samenwerken

• Ontwikkel gezamenlijke IHP’s.
• Onderzoek alternatieve financieringsvormen zoals doordecentralisatie.
• Stel gezamenlijke kwaliteitsnormen op.
• Richt uitvoeringsorganisaties in.
• Stem planning en fasering van projecten af om kosten voor tijdelijke huisvesting te beperken.
• Overweeg renovatie als volwaardig alternatief voor nieuwbouw.

2. Slimmer werken

• Gebruik bestaande standaarden en deel kennis.
• Bundel projectonderdelen zoals haalbaarheidsonderzoeken en aanbestedingen.
• Minimaliseer tijdelijke huisvesting via wissellocaties.
• Verken slimme marktconcepten zoals HEVO MijnSchool

Wil je de TV-uitzending van 'Wat houdt ons tegen?' terugkijken? Dat kan hier.