Herbestemming: uit de praktijk één

Eerst steenfabriek, toen opslagplaats, nu openbaar erfgoed

Steenfabriek Bosscherwaarden, bouwjaar 1932, rijksmonument.
Locatie: gemeente Wijk bij Duurstede, landelijk gebied.
Oppervlak: ca 2.860 m2 in drie gebouwen. Leeggekomen in 1996, fungeerde jarenlang als particuliere opslag.
Eigendom: sinds 2007 stichting Het Utrechts Landschap.
Transformatie: in 2008/2009, naar evenementenruimte en bezoekerscentrum.

Onder de vele tientallen afgedankte steenfabrieken langs de rivieren is Bosscherwaarden een geluksvogel. Het ensemble van een ‘ovenlichaam’ met 40 meter hoge schoorsteen, een hal en een loods was vanaf 1996 in particuliere handen als opslagplaats. Ruim tien jaar later nam stichting Het Utrechts Landschap (HUL) het terrein met de vervallen gebouwen over voor het symbolische bedrag van een euro.

Een provinciale subsidie van een miljoen moest HUL in staat stellen dit erfgoed een publieke bestemming te geven die het landschap langs de Nederrijn zou verrijken. Met hulp van oud-werknemers en andere vrijwilligers heeft HUL de gebouwen vervolgens gerenoveerd. De hal en de loods zijn uitgerust als verhuurlocatie voor bijeenkomsten en vergaderingen, met uitzicht op de rivier.

Het ovenlichaam werd voorzien van een loopbrug boven de ringoven, geflankeerd door grote foto’s van de werkzame fabriek. Dit gebouw is, samen met het fabrieksterrein, van zonsopgang tot zonsondergang opengesteld voor bezoekers. Vrijwilligers bedienen het elektrische hek en bieden rondleidingen aan. De plek vormt ook het startpunt van natuurwandelingen.

De onderhoudskosten worden, ondanks succesvolle theaterproducties en andere evenementen, nog niet terugverdiend. Het complex is, vlakbij de bebouwde kom, niet geschikt als festivallocatie en de weggestopte toegangsweg, een smalle dijk, schrikt sommige huurders af. Met een betere bewegwijzering en extra faciliteiten hoopt HUL de locatie kostendekkend te krijgen.