Gemeenten mede debet aan leegstand winkels

Gemeenten hebben in het verleden te veel nieuwe winkelruimte laten bijbouwen, zonder daar oude winkels voor te laten opdoeken. Mede hierdoor is er in de eerset helft van dit jaar bijna evenveel bijgebouwd als er is leeggekomen. ‘De theoretische leegstand is bijna 100 procent’.

Nieuwbouw bijna gelijk aan leegstand
Dat stelt directeur Gertjan Slob van databureau Locatus, ‘informatieleverancier van winkelvastgoed’. ‘Uit onze cijfers blijkt dat er in dit jaar al 190.000 vierkante meter winkels is bijgebouwd, terwijl er in dezelfde periode 185.000 vierkante meter is afgestoten. Dat betekent dat er voor bijna elke nieuwe winkel een oude is leeggekomen’.

Winkel duurder dan woning
In totaal staat er nu 1,9 miljoen vierkante meter winkelruimte leeg in Nederland. Dit leidt in veel winkelstraten tot verpaupering, waardoor nog meer winkeliers wegtrekken. Gemeenten staan daar machteloos tegenover, omdat een winkel nu eenmaal duurder is dan een woning. Zomaar even het bestemmingsplan wijzigen van winkel naar woonruimte kost dus domweg te veel geld’, aldus Slob.

Veel geld verdiend
Dat neemt niet weg dat gemeenten hier geen verantwoordelijkheid in hebben, zo stelt hij vast. ‘Gemeenten hebben in het verleden veel geld verdiend aan de gronduitgave voor al die nieuwe winkelcentra. Wat ze hebben nagelaten is een deel van dat geld af te romen om winkels die hierdoor elders overbodig werden op te kunnen kopen’.

Eerst visie, dan geld
Overigens hebben de meeste besturen dit niet zuiver uit winstbejag nagelaten. Er is volgens Slob vrijwel niet over nagedacht: ‘Voordat je geld uittrekt moet je wel een visie hebben op de ontwikkeling van de winkelgebieden in de stad. Wat betekent bijvoorbeeld de bouw van een groot nieuw winkelcentrum voor de al bestaande winkelstraten in de loop naar ernaartoe?´

Partijen kijken naar elkaar
Dat soort vragen hebben gemeenten te weinig gesteld in het verleden, zo vreest Locatus. En nu zal iemand het verlies moeten nemen, hetzij de eigenaar, hetzij de gemeente. Beide partijen zullen in de regel op elkaar wachten, want degene die het eerst beweegt, betaalt: Als een eigenaar zijn pand aanbiedt om tot woning te laten verbouwen, krijgt hij er meestal minder voor dan wanneer de gemeente bij hem komt. Bij een bestemmingswijziging krijgt hij planvergoeding. Maar daar staat tegenover dat een leeg pand natuurlijk ook geld kost. ‘Het beste is als winkelier of eigenaar er samen met de gemeente probeert uit te komen. Dan ligt de schade ergens in het midden en kan de gemeente het pand via een corporatie aankopen’.