De Rekenkamer Oost-Nederland stelt een onderzoek in naar de rol die de provincies Gelderland en Overijssel spelen bij grondwateronttrekkingen en de kans op verdroging daardoor.
Onderzoek provinciale rol bij grondwateronttrekkingen
Onderzoek moet duidelijk maken of Gelderland en Overijssel voldoende doen om nog verdere verdroging in Oost-Nederland te voorkomen.
Verdroging is een probleem dat al langer speelt in het oosten van Nederland. Oorzaak is een structureel te lage grondwaterstand. Grondwateronttrekkingen, de hoeveelheid neerslag en de snelheid waarmee water wordt afgevoerd zijn factoren die daar weer invloed op hebben.
Belangenafweging
De Rekenkamer kiest grondwateronttrekkingen als invalshoek voor het onderzoek naar verdroging. Het doel is om in kaart te brengen welke rol verdroging speelt in de afweging van belangen die de provincie maakt rond het onttrekken van grondwater.
Oppompen grondwater
Verschillende en soms ook strijdige belangen spelen een rol, zoals het belang van de drinkwatervoorziening, het economische belang van landbouw en industrie en het belang van het behoud van natuur. Met name in jaren dat de vraag naar water groot is, zoals de warme en droge zomers van 2018 en 2019, wordt duidelijk dat die belangen kunnen botsen. Recent gaf drinkwaterbedrijf Vitens aan dat in Overijssel de leveringszekerheid in gevaar komt als er niet snel méér grondwater kan worden opgepompt.
Vergunningverlening
De Rekenkamer gaat onder meer onderzoeken hoe de provincie bij de vergunningverlening voor grondwateronttrekkingen, waarvan een deel al (tientallen) jaren bestaat, de verschillende belangen betrok in de besluitvorming. De provincie draagt verantwoordelijkheid voor vergunningen bij industriële onttrekkingen van meer dan 150.000 m3 per jaar en onttrekkingen voor de drinkwatervoorziening of bodemenergiesystemen. De waterschappen zijn voor de andere onttrekkingen verantwoordelijk.
Toezicht
De provincie kan regels opstellen waaraan de waterschappen zich moeten houden en is verantwoordelijk om toezicht te houden op de waterschappen. Daarnaast is de provincie ook verantwoordelijk voor de bescherming van natuurgebieden. Het onderzoek moet duidelijk maken hoe de provincie, in het kader van grondwateronttrekkingen, die verantwoordelijkheden heeft ingevuld.
