Minister Ollongren stuit op veel weerstand met haar wetsvoorstel om lokale rekenkamers tot verboden terrein voor raadsleden te verklaren. Onder andere de NVRR, de belangenorganisatie voor rekenkamers, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Vereniging van Griffiers sputteren tegen.
Verzet tegen onafhankelijke rekenkamer
Minister Ollongren stuit op veel weerstand met haar wetsvoorstel om lokale rekenkamers tot verboden terrein voor raadsleden te verklaren.…
Kern van het wetsvoorstel Versterking decentrale rekenkamers van de minister van Binnenlandse Zaken is om de zogeheten rekenkamerfunctie af te schaffen. Daarmee zou elke gemeente worden verplicht om een eigen, onafhankelijke rekenkamer in te stellen. Nu hebben gemeenten bij de inrichting volgens de wet de keuze voor of een onafhankelijke, uit externen bestaande rekenkamer of een rekenkamercommissie, waarin (ook) gemeenteraadsleden zitting hebben. Naar het oordeel van de minister leiden te veel rekenkamercommissies een nagenoeg slapend bestaan.
Niet nu
Het schrappen van de rekenkamerfunctie ziet de VNG echter niet als een oplossing van dat probleem. Volgens de gemeentekoepel zijn het juist de ‘zachte factoren’ als betrokkenheid, politiek gevoel, stijl van opereren en cultuur die de effectiviteit van rekenkamers bepalen. Bovendien bevat het huidige wetsvoorstel in de ogen van het VNG-bestuur dusdanige tegenstrijdigheden ‘dat wij juist risico’s zien dat de lokale rekenkamer aan kracht inboet.’
De VNG adviseert de minister dan ook ‘dringend’ niet nu over te gaan tot afschaffing van de rekenkamerfunctie. In plaats daarvan wil de koepelorganisatie eerst de resultaten van een lopend onderzoek van de werkgroep lokale rekenkamer af te wachten. Die werkgroep is, nota bene op verzoek van de minister, onlangs van start gegaan en gaat enkele tientallen gemeenten interviewen met een slecht functionerende rekenkamercommissie.
Min of meer dezelfde lijn volgt de Vereniging van Griffiers, die ook de bevindingen van de werkgroep wil afwachten. Eerder deze maand liet de Nederlandse Vereniging van Nederlandse Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) de minister al weten tegen volledig raadslid-loze rekenkamers te zijn. Wat de belangenorganisatie betreft mogen raadsleden best nog lid zijn, zolang ze maar niet de meerderheid vormen in de rekenkamer en de voorzitter een onafhankelijke externe is.
Minimaal budget
De belangrijkste reden voor de minister om tot een andere inrichting van lokale rekenkamers te komen, is het gegeven dat een aantal gemeenten er zogeheten slaaprekenkamers op nahield: ze werden op papier opgericht (waarmee in principe aan de wet werd voldaan), maar kregen geen budget. Of het wetsvoorstel aan die praktijk een einde maakt, is volgens veel criticasters maar zeer de vraag. ‘Het niet functioneren van rekenkamers is vaak het gevolg van het ontbreken van een verordening of van voldoende budget. Deze knelpunten zijn in het verleden niet aangepakt en worden met het wetsvoorstel ook niet verholpen’, aldus een meerderheid van de gemeenteraad van Haarlem in haar reactie op het wetsvoorstel van Ollongren. ‘Het vormen van een externe rekenkamer zal juist voor de gemeenten, die nu geen budget willen vrijmaken voor de rekenkamerwerkzaamheden een nog grotere drempel vormen om in de nieuwe opzet wel aan de regels te voldoen.’
De Vereniging van Griffiers ziet er evenmin een been in dat de vaststelling van het budget van een rekenkamer wordt overgelaten aan de gemeenteraden. Via een minimaal budget zou een onwillige gemeente – ook onder de nieuwe wettelijke regeling – het werk van de rekenkamer nog steeds kunnen frustreren, zelfs als die rekenkamer onafhankelijk is. ‘Wellicht is een normbedrag of zelfs verplichte minimum besteding per inwoner dan een beter instrument’, aldus de griffiers in hun reactie op het wetsvoorstel.
G-4 positief
Zijn er dan geen voorstanders voor de hoofdlijn van het wetsvoorstel? Jawel, de rekenkamers van de grote steden. De verschillende vormen waartussen nu nog kan worden gekozen bij de invulling van de rekenkamerfunctie zorgt volgens hen voor ‘onnodige verwarring over de betekenis en rol van de rekenkamer.’ Namens de rekenkamers van Amsterdam, Utrecht en Den Haag laat de Rekenkamer Rotterdam de minister weten dat zij het vanuit vooral principiële redenen onjuist vinden dat raadsleden als mogelijk object van onderzoek ook deel kunnen uitmaken van een rekenkamer.
Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 18 van deze week
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het is te gek voor woorden dat gekozen (!) raadsleden geen inzage zouden mogen hebben in de uitgaven van hun gemeente omdat een paar rekenkamerambtenaren zich dan gecontroleerd zouden voelen !
Onbelicht blijft dat in het voorstel van de minister staat dat raadsleden wel adviseur van de rkc kunnen worden. Daar heeft o.a. de Vereniging van Griffiers zich tegen uitgesproken: dat is geen vlees en geen vis. Het raadslid woont dan de vergaderingen wel bij en heeft inbreng, maar is niet aanspreekbaar op besluiten.
Oei, ik zie iets veel ergers:
" en gaat enkele tientallen gemeenten interviewen met een slecht functionerende rekenkamercommissie".
Men kan beter een goede onpartijdige journalist inhuren voor het afnemen van de interviews.
De verantwoording die Nederlandse vennootschappen moeten afleggen is afhankelijk van 3 objectieve factoren. Dat lijkt mij voor de rekenkamers van gemeenten ook aan te bevelen. Indeling kan aan de hand van aantal bewoners, aantal ambtenaren, financiële omvang en risicoprofiel.
De Minister Biza wekt de schijn dat een gerichte campagne gevoerd wordt om raadsleden, gekozen volksvertegenwoordigers! aan te tasten en in een kwaad daglicht te stellen.
Eerst worden raadsleden vanwege mogelijke belangenverstrengeling de stemlokalen uitgewerkt.
Vervolgens zouden niet functionerende rekenkamers waarin ook raadsleden zitten reden zijn om raadsleden daarvan uit te sluiten.
Waar is de analyse voor het disfunctioneren?
Met welk recht worden raadsleden, waar het nu naar uitziet, stelselmatig in kwaad daglicht gezet?
In deze discussie is de Nederlandse vereniging van Raadsleden TOTAAL AFWEZIG!
Zijn onze VOLKSVERTEGENWOORDIGERS vogelvrij? En zo ja , welk belang denkt Biza daarmee te dienen?
Toch vreemd dat er zoveel verzet is tegen de voorgestelde aanpassing.
de functie van de rekenkamer is onafhankelijk onderzoek doen. Dus geen agenda van de raad of het college.
de rekenkamer is door die onafhankelijke onderzoeksfunctie een adviesorgaan van de gemeenteraad, ook als het om collegebeleid gaat. De raad controleert immers het college.
het spreekt vanzelf dat voor zo'n onderzoeksfunctie die bovendien input kan leveren voor de controlerende rol van de raad ook budget beschikbaar moet zijn. Over budget gaat de gemeenteraad zelf, zelfs als het college dat niet nodig vindt;
Je kunt natuurlijk geen lid zijn van je eigen onderzoeksorgaan: de bekende slager en zijn vlees.
Onbegrijpelijk dat er nog personen/instellingen zijn die hun eigen vlees willen keuren. Voor een onafhankelijke beoordeling van zaken is het zeer ongewenst!