'Raadsleden laten zich rekenkamer niet afpakken'
Een beetje als melaatsen, zo voelen veel raadsleden die lid zijn van een lokale rekenkamer zich behandeld door het bestuur van de NVRR. Tijdens een extra algemene ledenvergadering van vrijdag 25 september werd op voorstel van het bestuur met een krappe meerderheid besloten als vereniging het standpunt in te nemen dat in lokale rekenkamers raadsleden geen meerderheid meer mogen vormen.
Raadsleden mogen nog wel zitting hebben in een lokale rekenkamer, zolang ze maar niet met te veel zijn: onafhankelijke externen moeten de meerderheid vormen. Dat wil tenminste de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies, de NVRR. ‘Laat die keuze aan de gemeenteraden’, zegt voorzitter Mark den Boer van de vereniging van raadsleden, Raadslid.Nu.
Netwerk van Mark den Boer, voorzitter van de vereniging van raadsleden (VNRR)
Bestaansrecht
Een beetje als melaatsen, zo voelen veel raadsleden die lid zijn van een lokale rekenkamer zich behandeld door het bestuur van de NVRR. Tijdens een extra algemene ledenvergadering van vrijdag 25 september werd op voorstel van het bestuur met een krappe meerderheid besloten als vereniging het standpunt in te nemen dat in lokale rekenkamers raadsleden geen meerderheid meer mogen vormen. De rekenkamercommissie van Zwijndrecht wil geen lid blijven van een vereniging ‘die ons bestaansrecht niet accepteert’ en stapte per direct uit de NVRR.
In eerste instantie betrok het NVRR-bestuur een nog steviger standpunt, namelijk dat ze raadsleden überhaupt wilde weren uit lokale rekenkamers. Naar schatting 50 procent van de lokale rekenkamers werkt met raadsleden. Met dat standpunt wilde het NVRR-bestuur het overleg in met minister Plasterk van Binnenlandse Zaken die doende is met een wetswijziging voor lokale rekenkamers zonder raadsleden. De PvdA-bewindsman wil toe naar een model waarbij gemeenten de mogelijkheid wordt ontnomen hun rekenkamer(commissies) te laten slapen. Bovendien vindt hij dat de kwaliteit van de rekenkamers omhoog moet.
Kwaliteitsprobleem
Den Boer denkt niet dat het weren of terugdringen van raadsleden uit de rekenkamercommissies een antwoord op het (kwaliteits)probleem is. ‘Het gaat er veel meer om dat gemeenteraden beseffen hoe belangrijk de rekenkamer kan zijn als instrument om het beleid van het college van burgemeester en wethouders te controleren. Met de decentralisatie van taken richting gemeenten en de overdracht van de daarbij behorende middelen, wordt alleen maar belangrijker. Raadsleden moeten ervan doordrongen zijn dat ze dit instrument hebben. De tweede stap is dan dat instrument op een goede manier in te zetten. Het heeft in onze ogen geen zin als van bovenaf een model wordt opgelegd. Nogmaals, het is een instrument van de raad zelf. Laat die raad dan ook zelf kiezen hoe ze een goede invulling aan die rekenkamer geven.’
Daarin wordt Mark den Boer gesteund door veel rekenkamercommissies, waaronder die van Teylingen. Voorzitter Marijke van der Meer: ‘Wat mij betreft wordt het aantal raadsleden niet teruggedrongen. Er is geen onderbouwing dat rekenkamers met externen het beter doen. De minister zou zijn pijlen beter kunnen richten op die paar slapende rekenkamers.’
Externe duurder
Het werken met meer externen in rekenkamers gaat volgens Marijke van der Meer tot hogere kosten leiden. Raadsleden krijgen immers geen extra vergoeding voor hun rekenkamerwerk. ‘Het gevolg is dat er straks minder budget is voor rekenkameronderzoek’, zegt de voorzitter van de rekenkamercommissie Teylingen. Dat is des te erg, omdat lokale rekenkamers de afgelopen acht jaar bij bezuinigingen niet over het hoofd zijn gezien.
Ronald Plasterk, minister van Binnenlandse Zaken: Wil de kwaliteit van lokale rekenkamers verbeteren, onder andere door ze te schonen van raadsleden.
Marijke van der Meer, voorzitter rekenkamercommissie Teylingen: ‘Er is geen onderbouwing dat rekenkamers met externen het beter doen.’
Frits van Vugt, voorzitter rekenkamer Overbetuwe: Het probleem van ‘slapende rekenkamers’ in gemeenten die bang zijn voor onafhankelijk onderzoek, wordt volgens hem niet opgelost met de plannen van Plasterk.
Petra Habets, voorzitter rekenkamercommissie Zwijndrecht: Stapte uit onvrede met een raadslid-onvriendelijk besluit per direct uit de NVVR.
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
De eerste 3 reagenten verwarren de gemeentelijke rekenkamer met de Algemene Rekenkamer. Die laatste is wel een onafhankelijk orgaan, dat los van de Tweede Kamer functioneert.
Laat de raad zelf bepalen voor welk rekenkamermodel men wil kiezen. Aansluiting bij de behoeften van de raad - zo blijkt uit onderzoek - is een belangrijke succesfactor voor de effectiviteit van lokale rekenkamers. Laat het aan raden over om te bepalen of men hier raadsleden in wil hebben. Mijn ervaring (met zowel rekenkamers met louter externen als met zgn. gemengde rekenkamers met raadsleden) is dat de kwaliteit van de gemengde rekenkamers zeker niet minder is. Mits raadsleden zich aan hun rol als rekenkamerlid kunnen houden (zelf nog nooit een probleem hiermee ervaren) kan het zelfs nuttig zijn dat raadsleden' meedoen.
Wel erg jammer dat er binnen de NVRR zowel tweespalt is ontstaan. En dat terwijl het echte probleem (nl. 8% "slapende rekenkamers" in gemeenten die bang zijn voor onafhankelijk onderzoek) niet opgelost wordt door de plannen van Plasterk door alle lokale rekenkamers in hetzelfde jasje te gieten. Onderzoek dat zijn Ministerie heeft laten doen toont aan dat lokale rekenkamers mét raadsleden het zeker niet slechter doen dan rekenkamers met alleen externen. Over het algemeen zijn gemeenten heel tevreden over hun rekenkamers.
Door de boel op de spits te drijven door het liefst overal de raadsleden uit te sluiten van rekenkamerwerk, heeft het bestuur van de NVRR een groot deel van haar leden voor het hoofd gestoten. En ofschoon het bestuur tijdens de ALV schielijk terug kwam op haar schisma-veroorzakend besluit, waren de rapen al gaar.
Jammer voor al degenen die lokale rekenkamers een goed hart toedragen. Hopelijk lukt het om verdere scheuring te voorkomen.
Nu is het de Rekenkamer. Als je als slager zelf je vlees wilt blijven keuren, wat is er dan aan de hand?
Ook een Rekenkamer zorgt voor een onafhankelijk oordeel (en dat is vaak onmisbaar)