‘Rijk en regio moeten beter samenwerken’

Het rijk en de regio’s moeten samen de innovatie- en concurrentiekracht van alle regio’s en Nederland versterken. Dat is nodig om echt voortgang te boeken in de transitieopgaven en om de brede welvaart van alle inwoners te verbeteren.

Dat stelt de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) in het advies ‘Samen de lat hoog leggen. Regio en rijk bundelen krachten voor innovatie’. Het advies wordt vandaag aangeboden aan het kabinet.

Energie en digitalisering

‘De regio’s en het rijk zijn samen verantwoordelijk om vernieuwing te stimuleren. Innovatie is nodig om de economie te vernieuwen, om onze brede welvaart te verbeteren en om voortgang te boeken in de grote transities op gebied van bijvoorbeeld energie, voedsel en digitalisering’, aldus AWTI-raadslid Koenraad Debackere. Innoveren gebeurt volgens hem in de regio: dáár vinden bedrijven, wetenschappers, talent en maatschappelijke organisaties elkaar, ontstaan nieuwe initiatieven en zijn er kansen voor vernieuwing.

Er wordt uiteraard al samengewerkt, maar nu moeten de partijen volgens het AWTI-rapport samen zorgen dat vernieuwing in de regio’s écht verder komt en dat innovatie-initiatieven van regio’s verbonden raken en versnellen. Dat kan alleen met een betere afstemming tussen regionale en nationale innovatiedoelstellingen, meer verbinding tussen regio’s en een aanpak die aansluit op de regionale context.

Inspirerend toekomstbeeld

Wat nodig is, is volgens het adviesorgaan dat er een overkoepelend en inspirerend toekomstbeeld voor Nederland wordt neergezet. Dan weten alle partijen beter waar ze naartoe kunnen werken en biedt regio’s houvast op de langere termijn. Daarmee kunnen ze een gedegen beleid opbouwen, agenda’s ontwikkelen en initiatieven opzetten die bijdragen aan een toekomstbestendig Nederland. ‘Het grote verhaal achter de transities en een toekomstbeeld voor Nederland ontbreken nu’, aldus het rapport. Zo is voor de regio’s niet altijd duidelijk welke innovatiedoelen zij op langere termijn moeten nastreven om aan nationale doelen bij te dragen.

Rol ontwikkelingsmaatschappijen

Een andere aanbeveling is om met coördinatie tussen de departementen te zorgen voor een opgavegerichte en samenhangende aanpak die de regionale inzet bij elkaar brengt zodat het meer oplevert voor de regio en bijdraagt aan het nationale geheel. ‘Door gebrek aan samenhang in beleid kunnen rijk en regio niet samen gericht aan innovatieopgaven werken. Dit beperkt de versnelling en verspreiding van innovaties en leidt tot versnippering van tijd, aandacht en middelen’, aldus het rapport. ‘Door gebrek aan samenhang in regionale initiatieven ontstaat overlap of concurrentie tussen de regio’s.’

Verder pleit de adviesraad voor versterking van de kennis bij decentrale overheden en regionale samenwerkingsverbanden op het gebied van onderzoek en innovatie. De Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen zouden bijvoorbeeld voor dat doel kunnen worden doorontwikkeld tot regionale innovatiesupportcentra om het regionale bedrijfsleven nog beter te helpen.