Brandbrief over tekorten jeugdzorg

Het kabinet moet gemeenten met ernstige tekorten op het budget voor de jeugdzorg volgend jaar nog financieel te hulp springen. Dat stellen de koepelorganisaties van gemeenten en de jeugdbranches in een gezamenlijke brandbrief aan de Tweede Kamer.

Op maandag 12 november 2018 bespreken de vaste kamercommissies Jeugd en Justitie en Veiligheid het onderdeel Jeugd van de begrotingen Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Justitie en Veiligheid (J&V) met de ministers De Jonge en Dekker.

Diep in het rood

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de samenwerkende jeugdbranches Jeugdzorg Nederland, GGZ Nederland, VGN en VOBC (samenwerkingsverband BGZJ) wijzen de Kamerleden er in hun brandbrief op dat gemeenten die het diepst in het rood gaan niet kunnen wachten op een herziening van de bekostiging via het gemeentefonds. Die herziening komt er pas in 2021. En dat is voor gemeenten met ernstige tekorten als gevolg van het huidige verdeelmodel geen oplossing tot aan 2021.

De voor de gelegenheid verzamelde koepelorganisatie pleiten daarom bij de Kamerleden voor het al in 2019 toevoegen van extra middelen voor de zogeheten volumegroei – het gestegen beroep op de jeugdzorg. Daarnaast moet er een voorziening worden ingericht vanuit het rijk om ernstige tekorten op te vangen voor de jaren 2018, 2019 en 2020 totdat het nieuwe verdeelmodel van kracht is.

Fonds tekortgemeenten

De koepelorganisaties wijzen erop dat veel gemeenten geld tekort komen om de taken in het sociaal domein goed uit te voeren. ‘Vorige week werd duidelijk dat 77 gemeenten in aanmerking komen voor een bijdrage uit het Fonds tekortgemeenten 2018. Het gezamenlijke tekort van deze 77 gemeenten bedroeg bijna 489 miljoen euro. Er zijn veel meer gemeenten die tekorten hebben, maar die (net) niet boven de gestelde drempel komen’, aldus de brandbrief.

Overschrijding

Uit een gezamenlijk onderzoek van Binnenlands Bestuur en de NOS onder ruim 200 gemeenten bleek gisteren dat de jeugdzorg dit jaar opnieuw duurder wordt. Driekwart van de gemeenten geeft meer geld uit aan de jeugdzorg dan vorig jaar. De helft van de gemeenten in het onderzoek zegt bovendien nu al te weten volgend jaar nog meer te gaan uitgeven. Zo verwachten de 12 Drentse gemeentebestuurders die verantwoordelijk zijn voor jeugdzaken dat het tekort over 2018 zal oplopen naar ruim 19 miljoen euro, een overschrijding van ruim 16 procent ten opzichte van de rijksbijdrage. En ook over 2019 wordt een verdere toename van de tekorten verwacht.

Bezuinigen

De knellende budgetten hebben volgens de VNG en jeugdbranches ook grote gevolgen voor aanbieders van jeugdhulp en jeugdbescherming. Zij zien een toename in de druk op de tarieven en budgetten. ‘Terwijl de doelstellingen van de Jeugdwet en de ambities uit de diverse actieplannen heel veel extra vragen van de professionals op de werkvloer, nemen de mogelijkheden om ze daar bij te ondersteunen alleen maar af. Er moet ruimte zijn voor scholing, voor reflectie en intervisie. Dat lukt niet als de nadruk ligt op bezuinigen’, aldus de koepelorganisaties.

Scholingsfonds

Wat niet helpt is dat de druk op de arbeidsmarkt groot is. Daardoor wordt het steeds lastiger de juiste nieuwe medewerkers binnen te halen. En dat terwijl het verloop relatief groot is. ‘Dit proces moeten we keren om vakmanschap en professionalisering centraal te kunnen stellen. Want één van de bedoelingen van de Jeugdwet is nu juist om de professionals de ruimte te geven hun werk goed te doen’, aldus de brandbrief. Gepleit wordt daarom voor een verkenning naar de mogelijkheden voor een scholingsfonds.