Omdat het rijk dit jaar (nog) minder uitgaven heeft gedaan dan begroot, wacht gemeenten een fikse tegenvaller. Gevolg van de onderuitputting is dat de groei van het gemeentefonds over 2018 neerwaarts zal moeten worden bijgesteld.
Waarschuwing voor flinke tegenvaller gemeenten
Omdat het rijk dit jaar (nog) minder uitgaven heeft gedaan dan begroot, wacht gemeenten een fikse tegenvaller. Gevolg van de…
De onderuitputting blijkt uit de decembercirculaire 2018 van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In de septembercirculaire was van de onderuitputting al een voorbode zichtbaar. Daarna volgde in de Najaarsnota een nieuwe aanwijzing voor de dalende trend: ten opzichte van de Miljoenennota was, uitgaande van de stand van rijksuitgaven per 1 oktober, sprake van een extra onderuitputting van 1,1 miljard euro.
100 miljoen
De grootste post zit in de zorg, met in totaal 720 miljoen euro lagere uitgaven. Lagere uitgaven zijn er ook op het gebied van infrastructuur – 270 miljoen euro. Daar staat weliswaar een bedrag van 100 miljoen euro aan meeropbrengsten uit opgelegde boetes tegenover, maar per saldo zullen gemeenten toch rekening moeten houden met een min van circa 100 miljoen euro.
Volgens het systeem van ‘samen de trap op en samen de trap af’ hebben wijzigingen in de rijksuitgaven immers direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De jaarlijkse voeding van het gemeentefonds (positief of negatief) wordt het ‘accres’ genoemd. Geeft het rijk minder uit dan geraamd, dan vloeit er automatisch minder in het gemeentefonds.
Ingrepen
De vraag is bovendien of het voor gemeenten bij de min van 100 miljoen euro blijft. Volgens gemeentefondsspecialist Dirk Jans van FrontinPauw wordt uit diverse bronnen duidelijk dat ook de laatste maanden van 2018 de uitgaven waarschijnlijk de raming niet halen. Er moet wel een slag om de arm worden gehouden, want tot het einde van dit jaar kunnen er volgens de decembercirculaire nog wijzigingen plaatsvinden. Zo kunnen bijvoorbeeld via de zogeheten Slotwet van de rijksoverheid nog enkele ingrepen worden toegepast die het uitgavenpatroon een andere wending geven.
Doorschuiven
De gemeenten moeten zich volgens Jans desalniettemin bij het opstellen van de jaarrekening 2018 voorbereiden op een flinke tegenvaller van het accres 2018. En omdat in de begrotingsafspraken van het rijk is opgenomen dat ministeries uitgaven slechts zeer beperkt kunnen doorschuiven naar het begrotingsjaar 2019, zal van een boeggolf met positieve effecten op het accres 2019 maar in beperkte mate sprake zijn.
Meicirculaire 2019
Voor de definitieve bijstelling van het accres zullen gemeenten nog bijna een half jaar geduld moeten hebben. De accresraming voor 2018 wordt namelijk bij pas bij de meicirculaire 2019 definitief vastgesteld. De decembercirculaire is volgens het ministerie ‘geen moment voor nieuwe accresramingen.’
Reacties: 6
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Omdat het Rijk z'n plicht verzaakt moeten de gemeenten daar voor bloeden, ik kan deze even niet rijmen. Als het Rijk dus wel had gedaan wat ze bij de begroting hadden belooft, was er of het budget uitgegeven of zou er mogelijk zelfs een overschrijding zijn (Rijk heeft nog nooit goed kunnen ramen). Dan hadden de gemeenten geen korting opgelopen, alsof door toedoen van het Rijk de uitgaven bij de gemeenten ook lager zijn. Trap op trap af is een failliet model, verzin eens wat anders wat wel werkt.
Door de overheveling van taken van het Rijk naar gemeenten worden de uitgaven van het Rijk logischerwijs lager. Als dank volgt er dan een korting op het gemeentefonds.
Het wordt tijd dat de gemeenten de taken terugbrengen bij het rijk. Dan worden de Rijksuitgaven weer hoger en stijgt het gemeentefonds.
Of laat die koppeling los.
Standaard berichtgeving BB en wel verschijnt steeds net voordat er weer een uitgekleed loonvoorstel komt voor de gemeenteambtenaren.
Aanvullend als dit destijds niet ingecalculeerd is bij de onderhandelingen met het Rijk dan heb ik nog een idee waar wij dit kunnen verhalen.
Manifestatie van gele hesjes op het Binnenhof?
Bij het Rijk wordt dus (veel) te hoog begroot en vervolgens worden veel burgers ieder jaar opnieuw op de 0-lijn of minder gehouden. Met dank aan Kabinet Rutte (VVD).
In feite krijgen gemeenten hier via deze onder uitputting bij het Rijk (= te hoog begroten) gewoon wat minder méér te besteden. Dat hoeft dus eigenlijk helemaal niet het punt te zijn. Gemeenten kunnen gewoon de meerjarenbegroting en begroting 2019 wat bijstellen. Veel ergerlijker is dat dit forse bedrag verdwijnt in de algemene middelen en terug wordt gesluisd naar een verlaging van de staatsschuld. En die schuld is al zo'n beetje het laagste van de gehele EU. Dit vooral over de ruggen van AOW'ers, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden. Wanneer zou het Kabinet Rutte eens wakker worden?