Zonder nationale investeringsagenda voor de maakindustrie verliest Nederland haar concurrentiepositie

Maak samen met Gelderland, Overijssel en Noord-Brabant werk van een nationale investeringsagenda voor de innovatieve maakindustrie. Niet morgen, maar vandaag. Want de technologische voorsprong van Nederland staat onder druk, stellen de drie gedeputeerden van deze provincies.

Zonder gerichte investeringen in de innovatieve maakindustrie verliest Nederland zijn internationale concurrentiepositie. En de oplossing ligt binnen handbereik, in Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel – het motorblok van de Nederlandse innovatieve maakindustrie.

Meer dan twee derde van de Nederlandse hightechmaakindustrie is gevestigd in Gelderland, Overijssel en Noord-Brabant. Hier werken bedrijven en kennisinstellingen samen aan internationale doorbraken voor grote maatschappelijke uitdagingen: van chipproductie en medische technologie tot duurzame voedselinnovatie. Samenwerken in regionale netwerken, zoals Brainport, NovioTech Campus, Food Valley en Kennispark Twente, is een succes. Maar de problemen beginnen zich af te tekenen.

Europa loopt achter op China en de VS in strategische technologieën, zoals semiconductors, fotonica en AI. Nederland heeft hier nu nog een unieke positie: 90 procent van de semicon-industrie ligt in onze drie provincies. Deze sector telt 65.000 banen en groeit naar een wereldwijde markt van €1.300 miljard in 2030. Maar het voortbestaan van de chipindustrie in Nederland staat onder druk door netcongestie, een tekort aan vestigingslocaties en te weinig talent. Zonder actie verliezen we onze toppositie.

De innovatieve maakindustrie is geen bijzaak: je bouwt immers geen economie op enkel IT-services. Het is de ruggengraat van onze economie. Ze levert onderdelen, machines en technologieën aan de bouw, zorg, landbouw en transportsector in Nederland. Ook exporteren we onze innovatieve producten over de hele wereld. In Life Sciences & Health bestrijken we bijvoorbeeld samen de hele waardeketen: van geneesmiddelenontwikkeling tot medische technologie en digitale zorg. Dit draagt bij aan betaalbare zorg, nieuwe banen en strategische autonomie voor Europa en Nederland.

Onze provincies hebben bewezen dat samenwerking loont. PhotonDelta, gestart in 2017, groeide uit tot een internationaal ecosysteem met meer dan 1 miljard euro aan investeringen. Dit is mede mogelijk gemaakt door het ChipNL-programma, dat met financiering uit onze provincies gericht investeert in chipinnovaties en aansluit op de Nationale Technologiestrategie. Ook in food zijn we toonaangevend: zo werken we in de eiwittransitie aan plantaardige alternatieven en biotechnologie voor de wereldmarkt.

Maar voor een echte doorbraak zijn nationale coördinatie en financiering nodig. Denk aan first-of-a-kind-demofabrieken, talentprogramma’s en vestigingsruimte. We moeten ongelijk durven investeren, daar waar de kracht zit. Wij hebben directe lijnen met Europese waardeketens, kennisclusters en industrieprogramma’s, waardoor we invloed hebben op beleid én toegang tot Europese fondsen. Zo zorgen we dat Brabant, Gelderland en Overijssel niet alleen nationaal, maar ook Europees strategisch worden ingezet.

Het is tijd voor een investeringsagenda voor de innovatieve maakindustrie, met focus op sleuteltechnologieën, groeimarkten en maatschappelijke opgaven. Veranker de Nationale Technologiestrategie in concrete ecosystemen en werk hierin samen met onze overheden. Betrek de regionale ontwikkelingsmaatschappijen BOM en Oost NL bij het maken van dit nationale industrie- en innovatiebeleid, samen met ons regionale midden- en kleinbedrijf en start-ups. Draghi waarschuwt: Europa verliest terrein. Dat lossen we niet op met polderen. Technologisch leiderschap begint hier, in de regio, en wordt Europees verzilverd. Ons motorblok loopt. Laat het niet stilvallen.

Helga Witjes, gedeputeerde Economie Gelderland
Erwin Hoogland, gedeputeerde Economie Overijssel
Martijn van Gruijthuijsen, gedeputeerde Economie Noord-Brabant