Digitale onkunde
De digitale toekomst van Nederland voelde tijdens de campagneperiode aan als een voetnoot, als iets voor later.
De landelijke verkiezingen liggen weer achter ons, maar de kater voor de digitale overheid is voelbaar. In Den Haag ging het wekenlang over migratie en woningbouw, maar nauwelijks over cyberveiligheid, data-soevereiniteit of kunstmatige intelligentie.
Kandidaten die verstand hebben van ict vertrokken met stille trom of bungelden onderaan de kieslijsten. Ook in de landelijke media kwam het onderwerp amper aan bod. De digitale toekomst van Nederland voelde tijdens de campagneperiode aan als een voetnoot, als iets voor later.
Nu naderen de gemeenteraadsverkiezingen alweer en de kans op herhaling is groot. Terwijl juist gemeenten aan de frontlinie staan bij de digitalisering. Zij beheren persoonsgegevens van inwoners, voeren AI-experimenten uit, sluiten cloudcontracten en zijn het eerste doelwit van cyberaanvallen. Als ergens de digitale kennis telt, dan is het daar.
Kijk naar de gemeente Amsterdam die vorige week werd verrast door de overname van cloudbedrijf Solvinity door de Amerikaanse reus Kyndryl. Een gemeente die bewust had gekozen voor digitale onafhankelijkheid zag die zo in één klap verdampen. Of naar de Duitse gemeente Ludwigshafen, waar een cyberaanval het bestuur dagenlang lamlegde.
Digitale onwetendheid is geen luxeprobleem, maar een bestuurlijk risico met directe gevolgen voor de inwoners. Inmiddels gebruikt meer dan de helft van de ambtenaren generatieve AI zonder beleid of toezicht. Het valt te hopen dat gemeenten met de slinkende budgetten en het enorme tekort aan cybersecurity-experts een goed plan hebben voor databeveiliging en er niet vanuit gaan dat het vanzelf goedkomt.
Gemeenteraden moeten weten welke data ze beheren
Digitalisering is een lokaal thema. Het raakt de dienstverlening, de privacy van inwoners en het vertrouwen in de overheid. Gemeenteraden moeten weten welke data ze beheren, wie hun digitale leveranciers zijn en hoe ze grip houden op AI in hun eigen organisatie. Dat vraagt om kennis en keuzes.
Wie digitalisering wegwuift als iets voor ‘de experts’ maakt zijn gemeente kwetsbaar. De komende gemeenteraadsverkiezingen zijn voor de politieke partijen hét moment om te laten zien dat digitale geletterdheid net zo belangrijk is als migratie of woningbouw.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.