Schijn van belangenverstrengeling bij e-certificering

Kwaliteitskeurmerken
Het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) dat 1 januari van start is gegaan, hoopt snel te kunnen beginnen met het verstrekken van certificaten. KING wil een belangrijke rol gaan spelen bij het uitvoeren van het NUP, het nationale programma dat vaart moet brengen in het verbeteren van de elektronische dienstverlening van gemeenten. De kwaliteitskeurmerken kunnen daarbij helpen omdat ze gemeenten garanties bieden dat in te huren adviseurs of aan te kopen producten geschikt zijn voor het realiseren van e-overheidsambities.

Belangenverstrengeling
Er is inmiddels een Stichting e-certificering overheid, waarvan KING-directeur Tof Thissen en  ICTU-directeur Elly Bogerman bestuurslid zijn. Maar het is onzeker geworden of er voor deze stichting een hoofdrol is weggelegd omdat er belangenverstrengeling lijkt te ontstaan. Oprichter van de Stichting e-certificering is ondernemer Arie van Duren. Hij was projectmanager bij EGEM i-teams, het ICTU-programma dat met e-adviseurs gemeenten hielp bij de verbetering van de elektronische dienstverlening. Bijna 400 gemeenten maakten gebruikt van de i-teams. Eind vorig liep het programma af, maar de werkzaamheden werden overgedragen aan KING.

Kenniscentrum lokale overheid
Van Duren richtte eind 2007 het Kenniscentrum Lokale Overheid (KCLO) op. Het in Nijmegen gevestigde bedrijf verzorgt opleidingen en geeft organisatieadviezen. Het bedrijf wordt bestuurd door Adrie van Duren Holding, Meanderen Organisatie Advies in Amsterdam (beiden op dezelfde dag als KCLO opgericht) en door het organisatieadviesbureau Taurangi in Deurne.

Onafhankelijk
De Stichting beoogt onafhankelijke certificering van personen die e-overheidsdiensten aanbieden. Ook wil ze e-adviseurs een platform bieden voor permanente educatie en uitwisseling van kennis en ervaring. Op 26 november 2009, de dag dat EGEM i-teams het stokje overdroeg aan KING, kondigde Van Duren op zijn KCLO-website de ‘stichting e-implementatie’ aan. Half januari meldde hij de daadwerkelijke oprichting en de nieuwe naam: Stichting e-certificering overheid. Ook registreerde hij toen de domeinnaam e-certificeringoverheid.nl, wat hij in 2003 al met e-implementatie.nl had gedaan.

Vacuüm
Bronnen bij KING stellen dat de jonge organisatie zich niet aan Van Durens stichting zou hebben verbonden als het van de bedrijfsactiviteiten van de oprichter op de hoogte was geweest. De stichting is inderhaast opgericht om het netwerk van zo’n honderd e-adviseurs, dat onder EGEM i-teams was ontstaan, te redden. Bovendien wilde Van Duren voorkomen dat de e-adviseurs, die een EGEM i-certificaat hebben, in een vacuüm zouden belanden.

'Niets aan de hand'
KING-directeur Thissen is zuinig met commentaar. Hij kondigde 26 november het ‘KING-certificaat’ aan, voor ‘producten, mensen en instellingen’. Gevraagd of de stichting daarvan de uitwerking is zegt hij dat, toen een gat dreigde te vallen tussen het einde van EGEM i-teams en de opstart van KING, behoefte ontstond de continuïteit voor e-adviseurs te borgen. Hij en medebestuurslid Bogerman nemen op persoonlijke titel deel ‘omdat het bestuur nog niet bijeen is geweest’. Dat zou begin maart gebeuren. ‘Dan nemen we besluiten over wat KING met certificering wil en aan wie we dat opdragen. We gaan het niet zelf doen.’ Thissen wil niet op de besluitvorming vooruitlopen. Over de relatie met KCLO zegt hij: ‘Er is geen sprake van belangenverstrengeling. Er is niets aan de hand.’

'Ballenbak vol e-overheidsinitiatieven’
Adrie van Duren vindt het achteraf ‘niet verstandig’ over de stichting te hebben bericht op zijn website. Maar hij verzekert dat hij de certificeringstichting niet heeft opgericht als vehikel om zijn cursussen aan de man te brengen. Ook het derde bestuurslid Harry ter Braak, vennoot van organisatieadviesbureau WagenaarHoes, stelt dat de intentie uitsluitend was tegemoet te komen aan een vraag van e-adviseurs om de uitwisseling van kennis en ervaring veilig te stellen. In 2006 gaf Ter Braak met Maarten Hillenaar, inmiddels rijks-CIO, via een onderzoek naar de regie over de fameuze ‘ballenbak vol onsamenhangende e-overheidsinitiatieven’ de stoot tot EGEM i-teams. Hij sluit niet uit dat de certificeringstichting in KING zal opgaan.