Rijk verplicht opleiding digitale weerbaarheid
Alle leidinggevenden en medewerkers van circa 200 rijksorganisaties moeten de training volgen.
Een digitaal veilige overheid begint bij jezelf. Ambtenaren van de rijksoverheid moeten voor het eind van het jaar de Basisopleiding Digitale weerbaarheid hebben afgerond. Het is een online leermodule die ongeveer vier uur in beslag neemt.
Vertrouwelijke informatie
Met de Basisopleiding Digitale weerbaarheid wil de overheid ambtenaren bewust maken van hun rol in de beveiliging van systemen en data van de rijksoverheid en van privégegevens. De overheid werkt immers met veel gevoelige en vertrouwelijke informatie over burgers, bedrijven en de overheid zelf. Volgens Digitale Overheid is een aantal organisaties er al mee aan de slag gegaan, zoals de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).
De opleiding is bestemd voor zowel leidinggevenden als medewerkers. Het lesmateriaal maakt ze vertrouwd met de Gedragsregeling voor de digitale en fysieke werkomgeving via zeven cursusonderdelen: Omgaan met informatie, veilig werken op kantoor, veilig samenwerken, veilig thuiswerken, veilig werken onderweg, omgaan met persoonsgegevens en privacy en pas op voor cybercriminelen.
Elk onderdeel is samengesteld uit verschillende praktische voorbeelden en stellingen en bevat interactieve verhalen en geluidsfragmenten. Aan het eind van elk onderdeel volgt een toets.
Eindtoets
Ambtenaren kunnen de cursus in eigen tempo volgen. Het systeem houdt bij waar de cursist is gebleven. De eindtoets moet echter wel in één keer worden afgelegd. De consequenties of sancties bij het niet op tijd afronden van de opleiding zijn volgens de BZK-woordvoerder een zaak tussen leidinggevende en de betreffende medewerker. ‘Er kunnen natuurlijk altijd diverse, heel redelijke redenen zijn waarom iemand niet de opleiding voor het eind van dit jaar kan afronden.’
De consequenties of sancties bij het niet op tijd afronden van de opleiding zijn volgens de BZK-woordvoerder een zaak tussen leidinggevende en de betreffende medewerker.
Tweehonderd organisaties
Veel overheidsorganisaties hebben al een vorm van basistraining, maar die is meestal facultatief. Het CIO-beraad besloot tweeënhalf jaar geleden om een verplichte rijksbrede Basisopleiding Digitale weerbaarheid te ontwikkelen. Daarop volgde een afstemming en besluitvorming met de circa tweehonderd organisaties waarvoor de opleiding van toepassing is. Uiteindelijk was begin 2024 ook de rijksbrede medezeggenschapsraad akkoord. De periode tot de huidige lancering is vervolgens gebruikt voor het inkooptraject en de ontwikkeling van de opleiding door de RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO), samen met een rijksbrede redactieraad en een gespecialiseerde leverancier van e-learningtoepassingen.
Doorgaans door het hoger management met de mond beleden, maar verder gedelegeerd. Ik verwacht er dus niet al teveel van.
In de praktijk ligt de aanleiding niet zelden bij het hoger management. Integriteitsschendingen, datalekken, grensoverschrijdend gedrag.
De maatregelen en bewustwordingsacties beginnen echter doorgaans aan de onderkant van de personeelspiramide. Het veroorzakend hoger management voelt zich te goed, is te druk, of gewoon ongeïnteresseerd.
'Een trap veegt men van bovenaf schoon'. Een goede actie zou dan ook zijn bovenaan de personeelspiramide te beginnen. En van de hoogste schalen te eisen dat zij de toets vóór het eind van het jaar met succes hebben afgerond. En zónder de geijkte smoesjes en uitvluchten.
En daarna éérst eens te evalueren, alvorens de lagere schalen op cursus te zetten.
En als u denkt dat bovenstaande niet haalbaar is dan weet u dus óók direct dat dit de zoveelste faal wordt, en er helemaal niets van terecht komt.