Voorlopig mag Bovens aanblijven

Afgelopen vrijdag stapten zowel het college van Gedeputeerde Staten van Limburg als commissaris van de koning Theo Bovens op in reactie op een debat in Provinciale Staten over de gang van zaken rond voormalig directeur van landschapsbeheerder IKL en oud-gedeputeerde Herman Vrehen (CDA). Opvallend is dat Bovens van het presidium wel unaniem de steun en het vertrouwen krijgt om aan te blijven tot er een nieuwe ‘gouverneur’ is. In zijn statement verwijt Bovens zichzelf niets.

Unaniem vertrouwen en steun

Bovens schrijft daarin dat hij ‘voornemens’ is zijn functie ter beschikking te stellen en bereid te zijn ‘als uw gouverneur’ voorlopig aan te blijven tot een nieuwe kroonbenoemde commissaris van de koning is benoemd. ‘Ik heb voor deze oplossing van het presidium het unanieme vertrouwen en steun gekregen. Ik zal met de minister over deze oplossing in overleg treden.’ Onduidelijk is of dit betekent dat Bovens als waarnemer aanblijft tot er een nieuwe cdk is of tot er een waarnemer is. Opvallend is dat hij hiervoor wel de unanieme steun en het vertrouwen heeft van het presidium. En kennelijk mag hij dan ook zelf met de minister Ollongren in gesprek over deze ‘oplossing’.

'Je bent cdk of niet'
Navraag bij het Interprovinciaal Overleg (IPO), waar Bovens voorzitter van is, leert dat bij hen een cdk voorzitter moet zijn ‘en Bovens is nu nog cdk’. Als Bovens geen cdk meer is, kan hij dus ook geen IPO-voorzitter meer zijn en moet het overleg op zoek naar een nieuwe voorzitter. Over de status van de ‘waarnemer’ laat de woordvoerder geen misverstand ontstaan: je bent cdk of je bent het niet. ‘In ons reglement staat niets over een uitzondering voor de waarnemer.’

Ruimte voor nieuwe start
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties laat weten dat er op korte termijn in gesprek wordt getreden met Bovens. ‘De minister maakt zich zorgen over de situatie in Limburg’, aldus een woordvoerder. Over een eventueel waarnemersrol valt nog niets te melden, maar volgens NRC blijft Bovens nog maximaal een half jaar in functie tot er een opvolger is benoemd. Zelf stelt Bovens in zijn statement dat door zijn genoemde stap ‘ruimte is voor een nieuwe start voor de bestuurscultuur van Limburg’. ‘En ik honoreer ook de wens van het presidium om voor continuïteit en stabiliteit in de transitieperiode te zorgen.’ Hoe lang die transitieperiode mag duren is onduidelijk.

Motie 'raakte' Bovens
De motie van wantrouwen die door de PVV tegen hem was ingediend, maar weer werd ingetrokken ‘raakte’ Bovens, omdat in de afgelopen tien jaar ‘op geen enkele manier naar voren is gekomen dat ik niet de juiste man op de juiste plaats zou zijn’. ‘Ik voelde me telkens gesteund met uw vertrouwen.’ Ook in zijn overwegingen en beschouwingen heeft Bovens altijd vanuit zijn functie boven de partijen gestaan. ‘Ik heb hierover nimmer een verwijt gekregen.’ ‘Uit alles wat ik de afgelopen dagen heb gehoord en gelezen, zou je de indruk krijgen dat ik zélf onderwerp van een integriteitskwestie zou zijn. Dát raakt me nog het meeste.’ Het zou geen recht doen aan hoe Bovens de afgelopen tien jaar met de Staten heeft samengewerkt.

Staten 'niet verkeerd geïnformeerd'
Bovens loopt vervolgens een aantal zaken af in het debat die hem van het hart moeten. Dat hij tekort zou schieten in het toezicht op integriteitsvraagstukken en te weinig daadkrachtig zou handelen zou juist een onderwerp van de provinciale enquête zijn. ‘Ik zou graag het debat met u op feiten en gedegen onderzoek voeren.’ Ook zou Bovens de Staten niet verkeerd hebben geïnformeerd over de inhoudelijk kennis die hij in een vroeg stadium zou hebben gehad over de casus-Vrehen. Als de Statenleden het feitenrelaas ‘nauwlettend’ zouden lezen, dan zouden zij tot ‘een andere conclusie’ komen. Volgens Bovens zijn de feiten nergens strijdig met zijn woorden of met de bedoeling van zijn beantwoording. ‘Ik werp de beschuldiging dan ook verre van mij.’

Verwijten zijn 'niet terecht'
Dat hij ‘te voorzichtig en te omzichtig’ heeft gehandeld bij integriteitskwesties is Bovens ook niet met Statenleden eens. Hij wachtte juist zorgvuldig op de resultaten van onderzoeken, ‘op waarheidsvinding’. ‘En dát. Geachte Staten. En juist dat, daarvan las ik van u het verwijt dat ik mij daaraan onttrokken zou hebben. Dit zijn verwijten die niet terecht zijn.’ Bovens wijst erop dat Statenleden hem aanrekenen dat de veranderingen in bestuurscultuur niet snel genoeg gaan. Die veranderingen heeft hij de afgelopen tien jaar ‘echt zien gebeuren’. ‘Ik herken mij daar niet in.’ De opstappend gouverneur is trots op de gezette stappen ‘en die in positieve zin onderscheidend zijn in Nederland’. In zijn statement laat hij niet blijken zichzelf iets te verwijten, maar toch trekt Bovens de uiterste consequentie. ‘Als ik niet met uw volle 100 procent vertrouwen mijn werk kan doen, dan past reflectie.’ Hij stelt zijn functie ter beschikking.