Spreekrecht in Raad voor Ombudsman Amsterdam

Officieel orgaan
'Mijn positie in de raadsvergaderingen was -ook letterlijk- niet duidelijk,' zegt de Amsterdamse Ombudsman, Ulco van de Pol. 'Ik geef ongeveer vijfentwintig keer een toelichting in commissies van de raad en van de deelraden, maar dan moet het wel duidelijk zijn waar je zit, dat je niet als een willekeurige burger drie minuten spreektijd krijgt en een plek achter een pilaar. Ik ben een officieel orgaan van de gemeente. Het was wel al geregeld voor de commissies maar nog niet voor de gemeenteraad.'

Formalisering
Twee jaar geleden besprak Van de Pol met het presidium zijn formeel onduidelijke positie in de raadsvergaderingen. 'Het zijn molens die langzaam draaien maar nu is die positie helder en krijg ik gewoon een plek naast de voorzitter, keurig met een bordje. Het is de verdere formalisering en professionalisering van de Ombudsman.'

Niets geregeld
De Amsterdamse formalisering van het spreekrecht en het recht om zaken te agenderen van de Ombudsman is uniek. De ombudsmannen van Rotterdam, Utrecht en Den Haag lichtten hun jaarverslag wel toe in commissies, Den Haag en Utrecht doen dat ook soms met rapporten, maar zonder dat daar specifiek iets voor is geregeld. 'We sturen de stukken naar de Raad,' zegt Simon Matthijssen, plaatsvervangend Ombudsman in Rotterdam. 'En krijgen dan een uitnodiging om toelichting te verschaffen, er is niets specifieks geregeld over mondelinge toelichting.  Het is interessant dat Amsterdam dit heeft geformaliseerd. Als het een verbetering oplevert, zullen wij waarschijnlijk graag volgen.'

Informeel
De ombudslieden in Den Haag, Rotterdam en Utrecht zijn wat verrast door de verdere formalisering van de Ombudsman in Amstedam. 'Dat het niet formeel geregeld is hebben wij nog nooit als gemis opgemerkt,' zegt de Haagse Ombudsman, Seuren. Net als haar collega's in Rotterdam en Utrecht kan zij goed leven met een informele praktijk. Seuren heeft 'het gevoel' dat zij als het nodig mocht zijn wel spreektijd in de raad zou kunnen 'regelen'. Maar zij heeft het nog niet nodig gevonden. 'Ik heb nog niet dusdanige onderwerpen gehad dat bespreking in de hele raad zinnig is. Amsterdam heeft soms hele grote onderwerpen, hoofdpijndossiers. Dat zijn plenaire onderwerpen soms op verzoek van de Raad. Dan is het fatsoenlijk als je de Ombudsman ook  een toelichting laat geven.'

Voorvallen
Marliz Schellekens, Ombudsman in Utrecht heeft een prima omgang met de raad. Ze heeft zelfs een 'sparring clubje' van raadsleden met wie zij zo nu en dan praat over mogelijke onderwerpen en aanpak. Toch kan zij zich wel voorstellen dat je zaken verder formaliseert: 'Die mondelinge toelichting is nog nooit een probleem geweest. Maar je kunt iets meestal beter regelen als er nog geen probleem is, voordat er iets is voorgevallen.'