Bij een recente raadsvergadering in Zwolle liepen boze inwoners demonstratief weg, uit onvrede over het gevoerde beleid. Het is geen incident op zichzelf. Het aantal verstoringen van gemeenteraadsvergaderingen neemt de laatste jaren zichtbaar toe. Vrijwel elke maand wordt er ergens in Nederland een raadsbijeenkomst onderbroken door activisten of verontruste burgers, meldt Trouw. Het ministerie van Binnenlandse Zaken uit inmiddels zijn zorgen en zoekt naar manieren om de veiligheid van het lokale bestuur te waarborgen.
Onrust rukt op in lokale democratie
Vrijwel maandelijks verstoren actievoerders of boze inwoners een vergadering van een gemeenteraad.
Intimidatie en ingrijpen
De verstoringen manifesteren zich op verschillende manieren, van luide protesten vanaf de publieke tribune tot vuurwerk en protestacties in de raadszaal zelf. Burgemeesters worden steeds vaker geconfronteerd met situaties waarin raadsleden zich bedreigd voelen. In sommige gevallen, zoals onlangs in Utrecht, leidde dat tot aangifte. Vooral onderwerpen met emotionele lading, zoals asielopvang, Israël-Gaza en Zwarte Piet, blijken triggers voor publieke onrust.
De situatie in Gooise Meren eerder dit jaar, waarbij een raadsvergadering tweemaal werd geschorst wegens aanhoudende protesten vanuit het publiek, heeft grote impact op raadsleden. Zij voelen zich steeds vaker gedwongen om over veiligheidsmaatregelen na te denken, zoals nooduitgangen en persoonsbeveiliging.
Beveiliging en vergaderen zonder publiek
In reactie op de toenemende spanningen nemen gemeenten maatregelen. Beveiligers worden ingezet bij gevoelige debatten en huisregels worden actief gecommuniceerd bij binnenkomst. In uitzonderlijke gevallen wordt de politie zichtbaar of onzichtbaar ingezet. In Woensdrecht werd zelfs geoefend op rellen bij het gemeentehuis.
Sommige raden kiezen voor een drastischere oplossing, zoals vergaderen zonder publiek. In Voorst, Best en Winterswijk vonden in het afgelopen jaar besloten raadsvergaderingen plaats vanwege bedreigingen of verhoogde spanningen. Hoewel de openbare aard van gemeenteraadvergaderingen wettelijk is vastgelegd, wordt er soms tijdelijk afgeweken door te vergaderen via livestreams.
Op zoek naar balans
Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft inmiddels signalen opgepikt en wil samen met gemeenten en provincies zoeken naar oplossingen. In een pilotgemeente leerden raadsleden omgaan met grenzen stellen richting het publiek, zonder de verbinding met inwoners te verliezen. Er wordt gezocht naar een nieuw evenwicht: ruimte voor emotie en inspraak, maar zonder dat de democratische besluitvorming onder druk komt te staan.
Congres 'Maatschappelijke onrust voorkomen
Tijdens het congres ‘Maatschappelijke onrust voorkomen: de rol van gemeenten en het sociaal domein’ op 9 oktober biedt Binnenlands Bestuur actuele inzichten, praktijkvoorbeelden en concrete handvatten. Met volop aandacht voor de sleutelrol van gemeenten, wijkteams, jongerenwerkers en beleidsmakers in het sociaal domein.Voor meer informatie en aanmelden: klik hier.
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.