Vroege wedstrijden tegen voetbalvandalisme

Wanneer voetbalwedstrijden eerder op de dag en bij daglicht worden gespeeld, komen er minder vaak incidenten voor. Dat concluderen drie sociologen en een criminoloog van de Radboud Universiteit.

Onderzoek incidenten bij 3000 wedstrijden

Ze onderzochten tussen 2006 en 2011 de relatie tussen getroffen maatregelen en het aantal incidenten bij ruim drieduizend wedstrijden tussen Nederlandse profclubs. ‘Er is veel kwalitatief onderzoek gedaan naar voetbalvandalisme, vooral onder supporters over wat ze vinden van bepaalde maatregelen. Zo’n rigoureuze statistische evaluatie als de onze waarbij maatregelen in zoveel wedstrijden zijn bekeken, is nog nooit gedaan’, aldus socioloog Jochem Tolsma, een van de de onderzoekers.
In totaal zijn er 3431 wedstrijden in het betaald voetbal tussen 2006 en 2011 geanalyseerd. De Nijmeegse onderzoekers hebben gebruik gemaakt van gegevens van het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme, dat gegevens bijhoudt zoals aanvangstijd, aantal supporters, inzet van de combinatiemaatregel en politie bij alle voetbalwedstrijden in het professionele circuit.

Alcoholverbod en clubkaarten: geen effect
Verbieden van alcohol binnen het stadion werkt niet. Tolsma: ‘Bij drooglegging in het stadion krijg je zelfs een waterbedeffect: de kans op excessen buiten het stadion neemt toe.’  Ook verschillende registratiesystemen hebben geen invloed op het al dan niet voorkomen van incidenten. Regulering van toegang via seizoenskaarten, verplichte clubkaarten en extra eisen om kaarten voor uitwedstrijden te kunnen kopen: allemaal geen effect. Tolsma: ‘Je kan hiermee gewoon niet alle mogelijke relschoppers buiten de deur houden.’

Aanpassen speeltijden: effectief
‘Zo moeilijk is het niet. Een oplossing is wedstrijden spelen zonder publiek, maar dat zal niemand willen. Wat wel werkt is wedstrijden spelen in daglicht en zo vroeg als mogelijk. Dan zijn publieksstromen beter te monitoren en hebben slechteriken minder tijd om onder invloed te komen. Vroege wedstrijden trekken mogelijk ook een ander publiek. Families komen dan misschien weer terug in het stadion. Precies wat de minister wil’, aldus Tolsma. Dat schuiven met aanvangstijden consequenties heeft voor inkomsten uit uitzendrechten, realiseren de onderzoekers zich. ‘Maar denk eens aan wat het kost, al die preventie en inzet van bewaking en politie bij wedstrijden? Wij tonen aan dat er alternatieven zijn’.

Veiligheid handhaven
Handhaving van de veiligheid bij betaald voetbalwedstrijden is een belangrijk aandachtspunt van KNVB, de clubs, openbaar bestuur en politie. De verschillende betrokkenen zijn voortdurend in gesprek om het aantal incidenten terug te dringen. Vooral bij ‘risicowedstrijden’ worden vergaande maatregelen ingezet zoals de combimaatregel, waarbij supporters met speciale bussen en begeleiding binnen het stadion worden gebracht.
Criminoloog Dorian Schaap: ‘Dit is samen met het spelen zonder publiek de meest vergaande maatregel. Maar wel een van de weinige onderzochte maatregelen die effectief blijkt. Toch zouden clubs, KNVB, burgemeesters en verschillende politici er graag van af willen en het spel terugbrengen bij de supporters. Het is dus belangrijk te weten dat er andere ingrepen mogelijk zijn.’