Nieuwe ambtenaar iets minder links

Het stemgedrag van de Nederlandse  ambtenaar is aan het verschuiven.  Dat blijkt uit een vergelijking  van drie peilingen van Binnenlands  Bestuur in respectievelijk oktober  2009, februari 2010 en februari  2011. In de laatste peiling van de  politieke voorkeur zit de VVD de  PvdA qua populariteit behoorlijk op  de hielen. Vergeleken met voorgaande  peilingen stijgt de liberale  aanhang met 5 procent. De PvdA  blijkt standaard te kunnen rekenen  op 19 procent van de ambtelijke  stemmen. 

Een nadere beschouwing leert dat  de partij van premier Rutte vooral  populair is onder de nieuwe aanwas  ambtenaren: hoe korter in  dienst, des te groter de VVD-aanhang.  Bij degenen die bijvoorbeeld  minder dan 3 jaar in dienst zijn, kan  de partij rekenen op bijna een  kwart (23 procent) van de stemmen.  Omgekeerd blijkt ook te gelden:  hoe langer in dienst, des te  groter de populariteit van de PvdA.  Van de werknemers die zich al  meer dan 20 jaar voor de publieke  zaak inzetten, kiest 22 procent sociaal-  democratisch. 

Wat ook uit de peiling naar voren  komt, is de voortdurende daling  van de CDA-aanhang onder de  ambtenaren. GroenLinks daarentegen  groeit gestaag. De PVV blijft  weinig stemmen trekken in ambtenarenland.  Volgens Mark Bovens,  de Utrechtse hoogleraar bestuurskunde,  dient daar een belangrijke  kanttekening bij te worden geplaatst.  ‘De peiling is afgenomen  onder de lezers van Binnenlands  Bestuur. Dat zijn over het algemeen  hoog opgeleide beleidsambtenaren.  Dat vertekent het beeld. Bekend  is dat hoog opgeleiden relatief  zeer weinig op partijen als de  PVV en de SP stemmen. Neem je  zo’n peiling af onder lager opgeleide,  uitvoerende ambtenaren, dan  krijg je hoogstwaarschijnlijk een  ander beeld te zien’, zegt hij. 

Evenwicht

Opvallend is volgens  Bovens wel dat de blokken  links en rechts aardig met elkaar in  evenwicht zijn. ‘Dat wijkt niet eens  zo heel veel af van het landelijke  beeld en dat terwijl ambtenaren  doorgaans vaker links van het midden  stemmen. Hoe dat te verklaren  is? Ze hebben meer met de publieke  zaak dan gemiddeld. Daarom  zijn ze ook ambtenaar’, aldus  Bovens. 

De groeiende VVD-aanhang onder  vooral de nieuwe lichting duidt er  volgens de Utrechtse professor op  dat ambtenaren niet louter kiezen  voor de eigen parochie. De VVD is  immers de grootste pleitbezorger  voor een kleiner overheidsapparaat.  Dat de oudere garde linkser  ©B-GRAPHIC  stemt, heeft volgens Bovens te maken  met het generatie-eff ect. ‘Babyboomers,  50-plussers zijn gesocialiseerd  in de jaren 70 van de  vorige eeuw. De jongere generatie  heeft toch een wat andere oriëntatie’,  zegt hij. 

Voor het handelen als ambtenaar  maakt het volgens Bovens overigens  niet uit of deze nu links of  rechts is angehaucht. ‘Het ambtelijk  apparaat in ons land opereert  neutraal. Er heerst een ethos van  onpartijdigheid en loyaliteit jegens  de politieke bestuurders’, stelt hij.  ‘Een goed voorbeeld is Rotterdam,  waar een sterk PvdA-getint ambtenarenapparaat  loyaal was aan het  Leefbaar-college in die gemeente.’ 

Klik hier voor de volledige graphic 'Dienstjaren en stemgedrag'

Verantwoording

Aan de Binnenlands Bestuur Ambtenarenenquête Positie & Bestaansrecht Provincies (februari 2011) deden 3.252 respondenten mee. Het gros 81 procent, is werkzaam als ambtenaar. 7 procent bekleedt een bestuurlijke functie. De rest werkt in opdracht voor overheden.

Klik hier voor meer resultaten.

Meer over de enquete in het artikel Nieuwe ambtenaar iets minder links.