Uitbreiding EP: 'Transnationaal stemmen is beter'

Echte Europese kieskring

In ´t Veld: ´Het Parlement heeft ruimte voor uitbreiding vanwege de Brexit. De Nederlandse kiezer was onderbedeeld en die twee zetels trekken dat een beetje recht. Desondanks was het beter geweest om de vrije zetels te gebruiken voor een echt Europese kieskring. Als aanvulling op de 27 nationale kieskringen. Zo'n pan-Europese kieskring, waarbij je vanuit Nederland op bijvoorbeeld een Franse kandidaat kan stemmen en andersom, levert een groep Europarlementariërs op die veel onafhankelijker kan opereren van kleine partijbelangen in hun eigen lidstaat. Zulke mensen zijn nodig, want het Europees Parlement moet de belangen van burgers dienen en niet die van de een of andere regeringspartij in de lidstaten.´

Niet-significant verschil

De uitbreiding met meer zetels zoals dat nu gebeurt, maakt een niet-significant verschil, meent ze. ´Een correctie met een zeteltje links en rechts draagt niet veel bij, maar doet ook niets af aan de democratie. Een Europese kieskring was wel een echte verbetering geweest.´

Die Europese kieskring heeft het EU-parlement wel voorgesteld, vorig jaar. 28 leden van het Europees Parlement zouden via transnationale lijsten moeten worden gekozen. Maar de lidstaten moeten er ook wat van vinden. En daar zit het dossier nog vast op technisch niveau. De lidstaten moeten overigens ook nog eens unaniem besluiten, wat een akkoord nog eens moeilijker maakt.

Ook binnen het Europees Parlement zij niet alle afgevaardigden voor transnationale lijsten. Sommigen vinden het niets dat iemand uit Palermo bijvoorbeeld op een Nederlandse kandidaat kan stemmen. Tegelijk willen sommige lidstaten het wel. Zo hield een jaar of vier terug de Franse president Macron een vurig betoog voor transnationale lijsten. Het vergroot volgens hem de Europese democratie en de Europese soevereiniteit.

Adder onder het gras

De zetelvergroting komt er na een voorstel van de Europese Raad, daarin zitten de lidstaten. Het aantal zetels in dat voorstel is groter dan het Europees Parlement aanvankelijk in een rapport voorstelde. Maar er zat ook een addertje onder het gras. De Raad vond dat de uitbreiding geen extra geld mocht kosten. Daarmee werd de uitbreiding een sigaar uit eigen doos. Maar dat was tegen het zere been van het Europees Parlement. Eenzijdige beperking van het parlement door de lidstaten in haar capaciteit is juridisch nietig, oordeelde het parlement, afgelopen week. Parlement en lidstaten moeten er samen uitkomen in de budgetonderhandelingen.

Lidstaten ruimer vertegenwoordigd

Naast Nederland krijgen ook Spanje en Frankrijk er twee zetels bij. Die landen gaan naar respectieveljk 61 en 81 zetels. Een zetel extra krijgen België (totaal 22 zetels), Denemarken (15), Ierland (14), Letland (9), Oostenrijk (20), Polen (53), Finland (15), Slovenië (9) en Slowakije (15). De reden om het aantal zetels voor die landen te vergroten is de demografische ontwikkeling.

Iedere vijf jaar

De grootte van het parlement wordt in de aanloop van iedere Europese verkiezing, dus om de vijf jaar, opnieuw tegen het licht gehouden. Wettelijk mag het aantal leden 750 bedragen plus de voorzitter. De lidstaten mogen maximaal 96 en minimaal 6 zetels hebben. Dat wordt gebaseerd op de meest recente bevolkingsaantallen.