Wisselstroom: elke student op juiste plek in hoger onderwijs

Hoe zorgen we ervoor dat studenten makkelijker en sneller de voor hen juiste plek vinden in het hoger onderwijs? Dat is de centrale vraag achter Wisselstroom, een landelijk project waarin universiteiten en hogescholen gezamenlijk werken aan flexibele leerpaden, betere doorstroommogelijkheden en verbeterde ondersteuning van het studiekeuzeproces.

Het ministerie van OCW stelde hiervoor in de periode 2022–2024 via een bijzondere voorziening financiële middelen beschikbaar, waarmee 24 pilots konden worden uitgevoerd. Deze pilots – gestart in 2022 en 2023 – besteedden onder meer aandacht aan:

• de verschillende manieren waarop scholieren kunnen ervaren wat het verschil is tussen studeren in het hbo en wo;
• de barrières die studenten ervaren bij de overstap;
• het gebruik van data om de wisselstromen in kaart te brengen.

Onze rol als BMC

In opdracht van de Universiteiten van Nederland (UNL) en de Vereniging Hogescholen (VH) kreeg BMC de vraag: 
“Wat kunnen we leren van de Wisselstroom-pilots en hoe kunnen we deze kennis benutten voor de verdere ontwikkeling van het hoger onderwijs?”

Om die vraag te beantwoorden voerden wij drie kerntaken uit:

1. Analyseren van de opbrengsten

• Beschrijvende analyse van de diverse pilots.
• Kwalitatieve verdieping door deskresearch, interviews en een online spiegelsessie.
• Destilleren van generieke opbrengsten en lessen die breed toepasbaar zijn.

2. Delen van kennis via een e-magazine

• Toegankelijke publicatie waarin we de lessen uit Wisselstroom bundelden.
• Aandacht voor inspirerende showcases en gezamenlijke inzichten.

3. Organiseren van een landelijke kennisbijeenkomst

• Op 20 mei 2025 kwamen projectleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers en vertegenwoordigers van OCW samen in Amersfoort.
• Tijdens deze dag presenteerden UNL, VH en BMC de opbrengsten, en deelden instellingen hun ervaringen in interactieve sessies.

De samenwerking met BMC verliep bijzonder prettig. Dankzij de heldere communicatie werden verwachtingen vanaf het begin goed afgestemd, wat heeft geleid tot een waardevolle kennisdelingsbijeenkomst en een inspirerend e-magazine."

Wat levert Wisselstroom op?

Uit de analyses blijkt dat Wisselstroom meer is dan een verzameling pilots. Het laat zien hoe hbo- en wo-instellingen samen kunnen bouwen aan een flexibeler en toegankelijker binair stelsel. De pilots leveren inzichten op over:

• Faciliterende en belemmerende factoren voor wisselstroom .
• Best practices die ook op andere plekken toepasbaar zijn.
• Aanbevelingen voor een volgende stap in de doorontwikkeling van wisselstroom in het hoger onderwijs.

BMC kwam met goede, originele voorstellen voor onze opdracht en koos daarbij voor een team met ervaringen passend bij zowel de VH als UNL. Tijdens het proces hebben wij ze als een betrouwbaar en flexibel team ervaren en de eindproducten sluiten goed aan bij onze wensen."

E-magazine: kennis en inspiratie

Om de opgedane kennis breed beschikbaar te maken, hebben wij een e-magazine ontwikkeld. Hierin staan niet alleen de gezamenlijke lessen, maar ook verhalen die laten zien hoe Wisselstroom in de dagelijkse onderwijspraktijk werkt. U kunt hieronder het complete e-magazine downloaden.

Met Wisselstroom zetten hogescholen, universiteiten en het ministerie van OCW samen een belangrijke stap richting een hoger onderwijsstelsel waarin iedere student op de plek terechtkomt die écht bij diegene past.