‘We gaan uw zorgen nu niet oplossen, maar willen ook niet surplace blijven staan’, zegt minister van BZK Hanke Bruins Slot voor de Algemene Ledenvergadering van de VNG van start gaat. ‘We moeten het gesprek aangaan over taken, middelen en uitvoeringskracht. Uit confrontatie naar verbinding.’
‘Uit confrontatie naar verbinding’
Op het VNG-congres legde minister Hanke Bruins Slot opnieuw de nadruk op het samen oplossen van de grote opgaven die voor ons liggen.
Een zeker ongemak
‘Ik voel een zeker ongemak, sprekend in deze provincie’, begint de minister haar rede tijdens het VNG-congres. ‘De overheid heeft de mensen hier in de steek gelaten en hun vertrouwen ernstig beschadigd.’ Het kabinet is bezig met erkenning en perspectief. ‘Maar het Kamerdebat liet zien dat we er nog lang niet zijn. We moeten samen bouwen aan de toekomst.’ En voor die toekomst moeten veel grote opgaven worden. Volgens de minister moeten we allemaal in staat ons eigen aandeel te leveren.
Bezuinigen
‘Maar u maakt zich luid en duidelijk zorgen’, vervolgt ze. ‘Hebben we wel voldoende financiële middelen om dat te doen?’ Die zorgen hoort Bruins Slot in gesprekken met bestuurders, ook op het VNG-congres. Voor het eerst in jaren ligt er een begroting waarin moet worden bezuinigd, memoreert ze. ‘Gemeenten vinden dat ze er 3 miljard op achteruitgaan. Wij zeggen: er is 1 miljard extra voor gemeenten.’ Dat meningsverschil wordt vandaag niet opgelost, maar ‘ons vermogen problemen op te lossen maakt de democratische rechtsstaat voor iedereen.’
Samenwerking verbeteren
Ze wil de samenwerking verbeteren op drie manieren: een beter uitvoerbaar rijksbeleid, betere randvoorwaarden voor politieke ambtsdragers en politieke partijen en het beter benutten van de kracht van de samenleving. Er komt een toetsingskader om te bepalen of beleid uitvoerbaar is en duidelijker wordt welke taken bij wie liggen en welke verantwoordelijkheden daarbij horen. Ook is er waakzaamheid ‘als extremisten de neutraliteit van onze instituties in twijfel trekken en de rechtsstaat afwijzen’. Bij intimidatie, geweld en bedreiging grijpen we in.’ Ze benoemt ook het belang van de ondersteuning van regionale en politieke partijen en het dagelijkse werken aan eenieders integriteit.
Grote betrokkenheid
De derde pijler, het beter benutten van de kracht van de samenleving, vergen kracht van iedereen om de uitdagingen aan te gaan. Ze wijst op de regiodeals, waarbij 900 miljoen wordt uitgetrokken voor leefbaarheid, gezondheid en de verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Ze ziet ook een grote betrokkenheid bij inwoners, zoals in Leeuwarden, waar dinsdag 800 jongeren in gesprek gingen met raadsleden over hoe bij te dragen aan democratie. Er zijn in steeds meer gemeenten burgerberaden, er is straks het uitdaagrecht en de betrokkenheid bij de eigen gemeente is groot. ‘We moeten er samen het beste van maken.’
Het algemeen belang moet het richtsnoer zijn van ons handelen
VNG-voorzitter Jan van Zanen
Voldoende middelen
Ze herhaalt deze frase meerdere malen. Ook haalt ze een citaat aan van scheidend VNG-voorzitter Jan van Zanen die hij uitte bij zijn aantreden: ‘ik wil maatschappelijke meerwaarde leveren voor de samenleving. Dat is ons bestaansrecht.’ Deze zin is de minister uit het hart gegrepen. ‘Dat is onze opdracht.’ Van Zanen hield zijn jaarrede voor de minister sprak en benadrukte dat gemeenten alleen kunnen leveren ‘als we krijgen wat we nodig hebben’. ‘Er moet structurele ruimte komen om te investeren en voldoende middelen om ambities van het kabinet en rijk te realiseren.’
Geen pleisters plakken
Van Zanen, die een groot applaus ontving voor zijn staat van dienst, ziet dat de Voorjaarsnota ‘geen zicht geeft op beter’. ‘We willen niet het ene gat met het andere vullen. Is het bijvoorbeeld niet beter om voor de opvang van asielzoekers met een structurele oplossing te komen?’ Hij wil een sterke en duurzame relatie tussen gemeenten en het COA. ‘We moeten geen pleisters plakken, maar structurele lange termijnoplossingen.’
Algemeen belang
Over de taskforce Taken en Middelen, met als voorzitter Alexander Rinnooy Kan, voor hoe taken zich verhouden tot de middelen komt binnenkort meer duidelijkheid. Van Zanen noemt de nieuwe verenigingsstrategie. ‘We kunnen zelf initiatieven nemen. Dat is een belangrijk instrument voor effectieve regionale samenwerking.’ Hij vindt ook dat gemeenten de hand in eigen boezem moeten steken. ‘Het algemeen belang moet het richtsnoer zijn van ons handelen.’ De VNG moet vooral een betekenisvolle club zijn, sluit hij af. ‘Daar heb ik mij de afgelopen acht jaar voor ingezet.’
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Laat het duidelijk zijn: gelet op het recente verleden heeft de Rijksoverheid veel werk te doen om het vertrouwen in medeoverheden, instellingen, bedrijven en burgers terug te winnen.
Een compliment aan deze voorzitter, met name voor de tweede periode, is op zijn plaats.