Lokale partijen lobbyen via VNG

Het conflict tussen kabinet en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over het bestuursakkoord, en dan in het bijzonder het verschil van mening over de te maken afspraken voor de onderkant van de arbeidsmarkt, moet opgelost worden door het parlement. Om gemeenten de uitvoering van de sociale werkvoorziening en de re-integratie van mensen met een arbeidsbeperking te laten organiseren, moeten gemeenten 200 miljoen euro extra krijgen, bovenop de eerder toegezegde 400 miljoen euro. Een en ander blijkt uit een enquête die is uitgevoerd door TOP (Transparant Overheid Panel), onder 1270 lokale bestuurders en raadsleden.

 

Vooral bestuurders en raadsleden van CDA, ChristenUnie, D66 en de lokale partijen bepleiten deze oplossing. De volksvertegenwoordigers van CDA, ChristenUnie en D66 vinden bij hun partijgenoten in de Tweede Kamer een gewillig oor, maar de lokale partijen moeten het van een indirecte lobby hebben.

 

Inspreekrecht

 

Af en toe mag het bestuur van de Vereniging van Plaatselijke Politieke Groeperingen (VPPG) aanschuiven bij minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner en VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma. Of de lokale partijen op korte termijn opnieuw zulke afspraken hebben, is onwaarschijnlijk. De VPPG is door minister Donner verwezen naar het parlement om daar gebruik te maken van het inspreekrecht.

 

‘Het is moeilijk om politieke partijen rechtstreeks te beïnvloeden. We proberen dat wel, maar onze ervaring is dat we heel moeizaam toegang krijgen’, zegt VPPG-voorzitter Fons Zinken. ‘Van de VNG ondervinden we nauwelijks steun in onze strijd op een aantal punten. We proberen onze vereniging te professionaliseren; tot nu toe wordt alles door vrijwilligers gedaan. Het probleem is dat we nog steeds geen subsidie krijgen. Gevestigde politieke partijen krijgen wel subsidie.’

 

Victor Kloos, bestuurslid van de VPPG en sinds maart wethouder in Alkmaar voor de lokale partij Onafhankelijke Partij Alkmaar (OPA): ‘Wij brengen onze wensen via de VNG naar voren. Probleem is alleen dat wij slecht vertegenwoordigd zijn in de VNG. Voor een vereniging die bijna 100 jaar bestaat is het zeer bedroevend dat er voor ons als lokale partijen zo weinig ruimte is binnen het bestuur.’ Van de 22 leden van het VNG-bestuur zijn er drie lid van een lokale partij.

 

Niet partijpolitiek

 

Een van de drie lokale bestuurders in het VNG-bestuur is het Cranendonckse raadslid Hanneke Balke-Lampe, tevens vice-voorzitter van Raadslid.nu, de vereniging van raadsleden: ‘Ik heb geen zin om wat het bestuursakkoord betreft de inbreng van lokale politieke partijen in het VNG-bestuur naar voren te brengen. Het bestuursakkoord is niet partijpolitiek. Bovendien: ik weet niet hoe lokale partijen over het akkoord denken. Iedere lokale partij bestaat juist vanwege lokale belangen.’

 

De Alkmaarse wethouder, die is aangetreden na de collegecrisis afgelopen lente, sprak zich op het VNGcongres uit voor het standpunt van de VNG: eens met het bestuursakkoord en eens om de afspraken over werk te parkeren en daarover opnieuw te onderhandelen met het Rijk. ‘Als lid van het dagelijks bestuur van de VPPG kan ik daar verder niet veel over zeggen. Elke lokale partij moet zijn eigen verhaal doen. Lokale partijen zijn juist zo groot geworden doordat ze herkenbaar zijn vanwege de plaatselijke politieke opvattingen.

 

Lokale partijen verschillen ook erg van elkaar. Wij zouden onze positie verzwakken als ik mij nu namens alle lokale partijen voor of tegen het bestuursakkoord zou uitspreken.’

 

Kloos zegt desgevraagd te onderzoeken of hij via de Wethoudersvereniging de opvattingen van de lokale partijen zal bepleiten. De Wethoudersvereniging kent sinds vorig jaar geen lokale vertegenwoordiger meer in het bestuur. ‘Ik ga informeren of ik daar wat aan kan doen’, aldus Kloos. VPPG-voorzitter Zinken beraadt zich met zijn bestuur over de vraag of er over het bestuursakkoord een extra ledenvergadering moet worden belegd om namens de lokale partijen een standpunt in het conflict te bepalen.

 

Niet dichtregelen

 

In de enquête geven de raadsleden en wethouders het parlement nog een belangrijke boodschap mee: regel niet alles in Den Haag dicht; geef gemeenten voldoende ruimte voor het bedenken van eigen oplossingen. Vooral bestuurders en raadsleden van D66 en de lokale partijen zien dat als een belangrijke bijdrage aan de oplossing van het conflict over het bestuursakkoord.    

---

 

Status onduidelijk
Rijk en gemeenten moeten de afspraken uit het bestuurakkoord voortvarend aanpakken, met uitzondering van het onderdeel werk. Dat heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) premier Rutte en minister Donner van Binnenlandse Zaken Donner deze week laten weten. In een brief stelt de VNG het kabinet voor ‘langs twee sporen’ verder te opereren en over het onderdeel werk nieuwe afspraken te maken. ‘Alles overziende is er wat de VNG betreft geen aanleiding de goede afspraken in het bestuursakkoord als niet gemaakt te beschouwen, nu wij er beide nog niet in geslaagd zijn de terechte zorg van de gemeenten weg te nemen’, aldus de VNG.

 

In een eerste reactie stelde Donner vorige week nog dat het ‘niet helemaal’ instemmen met het bestuursakkoord door het kabinet zou worden opgevat als ‘helemaal niet.’ Premier Rutte ging daags erna een stap verder door te zeggen dat het kabinet bereid is met de VNG te praten. De onduidelijkheid over de status van het bestuursakkoord blijft voorlopig. De voorzitters van het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen hebben Rutte inmiddels verzocht snel een zogeheten overhedenoverleg te organiseren. Beide koepels zijn betrokken bij het bestuursakkoord dat in principe was overeengekomen met het kabinet. Volgens waarnemend IPO-voorzitter Theo Rietkerk is het ‘nu van groot belang op korte termijn met het kabinet, UvW en de VNG in gezamenlijk overleg vast te stellen wat dit betekent voor het overeengekomen bestuursakkoord’.