De ambtelijke top klaagt dat er te weinig bewindslieden zijn voor het vele werk dat moet worden gedaan. Sommige ministers en staatssecretarissen zitten ‘tegen overspannenheid aan.’
Topambtenaren: bewindslieden tegen overspannen aan
De ambtelijke top klaagt dat er te weinig bewindslieden zijn voor het vele werk dat moet worden gedaan. Sommige ministers en…
Bontkragen en blokkendozen
Dat tekent professor Roel Nieuwenkamp op in zijn vandaag verschenen studie naar politiek ambtelijke verhoudingen in Nederland, Schaduwpolitici, bontkragen en blokkendozen. Nieuwenkamp, die de Ien Dales-leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam bekleedt, interviewde een groot aantal secretarissen en directeuren generaal over het opereren van de bewindslieden in de kabinetten Rutte I en II.
Weinig tijd om beleid te maken
Het handjevol bewindslieden dat er is, zo laten de topambtenaren weten, heeft te weinig tijd om beleid te maken. Ook hebben ze te weinig tijd om het land in te gaan of in belangrijke internationale gremia te investeren. De agenda van de Tweede Kamer in combinatie met een gering aantal bewindslieden zorgen voor die suboptimale situatie.
Adequate politieke sturing belemmerd
Er zijn volgens de ambtelijke top op een klein aantal departementen te weinig bewindslieden voor een adequate politieke sturing, beleidsinhoudelijke voorbereidingen, internationale en nationale presentie. Dat zijn met name de departementen waarbij de Tweede Kamer veel tijd opeist en tegelijkertijd de EU van groot belang is. Het hardst knelt het volgens de geïnterviewden bij de departementen van Economische Zaken en Landbouw, Defensie en Infrastructuur en Milieu.
Grenzen fysieke en mentale capaciteit
Het raakt volgens de ambtelijke top de fysieke en mentale capaciteit van bewindslieden om hun werk goed te kunnen doen. Uit gesprekken blijkt dat sommigen van hen tegen overspannenheid aan zitten. Vooral het geringe aantal staatssecretarissen met enorme werklast valt op. ‘Er zijn veel te weinig bewindslieden. Het is niet te doen. Ze raken bijna overspannen. Hun workload is immens. Het is fysiek extreem zwaar. En overspannen bewindslieden helpen ook niet mee aan soepele politiek ambtelijke verhoudingen’, aldus citeert Nieuwenkamp een topambtenaar.
Paar staatssecretarissen extra zou helpen
Met een handvol staatssecretarissen erbij zouden volgens Nieuwenkamp de meeste problemen kunnen worden opgelost. Zeker daar waar grote hervormingsopgaven zijn en de presentie in de Tweede kamer intens is, is het opportuun om er sterke politieke sturing op te zetten. Hiervoor hoeven niet meer ministeries te worden gecreëerd. Nieuwenkamp: ‘Er kan natuurlijk ook met ‘ministers vóór’ worden gewerkt, zoals destijds bij Ontwikkelingssamenwerking en nu bij Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Weer teruggaan naar meer ministers van lijkt me geen goede optie voor een slagvaardiger kabinet.’
Reacties: 10
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Herkenbaar....steeds kleinere overheid, een Tweede Kamer die op dagelijkse ad hoc basis met onvoldoende kennis en kunde achter ieder non-probleem aanholt, gebrek aan visie op alle fronten, uitverkoop van de democratie, het dagelijks "bedienen" van de media.
Wat naar mijn mening helpt: media voor een groot deel negeren, als Tweede Kamer over grote lijnen praten en minder onzinvragen stellen, Europa de wacht aanzeggen, geen/minder optredens in de media, exit 90% van de communicatieadviseurs en spindoctors bij de overheid.
Bestuur Nederland is de laatste jaren meer bezig met het verduisteren van belangenverstrengeling en corrupte binnen eigen gelederen, en ja dat kost veel tijd en geld.
I.t.t. voorgaande reacties wijt ik de problemen niet aan het tekort aan bwindslieden maar aan het organisatiegebrek van de betrokken ambtelijke diensten: iedere SG behoort de organisatie van het departement zo in te richten dat de bewindspersoon daarmee uit de voeten kan. Alle adviezen per (sub)thema worden op 1 A4 aangeleverd aan de minister en waar nodig gecorrigeerd of aangevuld (i.v.m. partij- of regeringsvisie) zodat de bewindspersoon niet alle vergaderingen hoeft bij te wonen. Principiele discussies tussen technisch objectieve en gekleurde politieke voorkeuren worden door de minister kortgesloten. Daar legt de ambtelijke top zich bij neer.
Op deze wijze wordt de ambtelijke top automatisch afgestemd op 'de optimale' conditie van de bewindspersoon. Complexiteit is een betrekkelijk begrip, alles valt tot een bepaalde eenvoud terug te brengen als er maar een visie wordt ontwikkeld.
Oplossing. Flikker een aantal taken zonder bijbehorend budget over naar de gemeenten. Deze heren minder werk, de gemeenten aan het gas, maar dat zal de Rijksoverheid een probleem zijn. Wij gemeenteambtenaren hebben dan ook het grootste vertrouwen in het rijk.
Vooruit dan, een Ministerie erbij met twee staatssecretarissen. Ministerie voor IT.
Hoe zou dat nou toch komen?
Vaak moet ik bij allerhande onderwerpen constateren:
ONGESCHIKT! en mijn devies daarbij is JIJ DOET NIET MEER MEE!
Jammer genoeg heb ik dan toch gelijk? Wat zou het veel waard zijn wanneer deskundige, betrouwbare politici in staat zijn ons land echt te besturen en vanuit hun functie in de 2de en 1ste kamer te controleren.
Zo maar even een recent voorbeeld:
Het geklooi van Weekers. Vanaf dag 1 alleen maar hoogmoed om zijn onkunde te maskeren.
Edoch...... van de kamers mag hij gewoon doorgaan.
Nog even dit als illustratie:
Om als mens geld te kunnen besteden en de economie op gang te houden moet je het wel hebben.
Wanneer je geld alleen maar verdwijnt in de immer slurpende trechter van de overheid, die het vervolgens zonder echt na te denken in allerhande onzin verhalen weer rondstrooit, heb ik geen geld meer om uit te geven en stopt de economie met alle gevolgen van dien.
Ik kan immers geen 20 euro uitgeven wanneer ik er maar tien heb.
vreemd: het Rijk is al jaren bezig met "minder regels", digitalisering, "decentraliseren" e.d. En dan toch nog steeds zoveel werk???
Moet ik dan de conclusie trekken dat het Rijk zichzelf bezig houdt met onbelangrijke zaken?
Ik vrees dat hen de problemen in ons landje teveel worden en zij bovendien uitgeput raken door een chronisch knagend geweten, schuldgevoel en toenemende gevoelens van machteloosheid.....
Als er een paar staatssecretarissen toegevoegd moeten worden recruteer die dan uit de 3 gedoogpartijen, daarmee is de coalitie breder en de binding van de ondersteuners met dit kabinet groter.
De schuld ligt bij onze volksvertegenwoordiging. Die weet geen maat te houden met invoering van nieuwe regels en het compliceren met toeslagen, ontheffingen en uitzonderingen. Als die zich nu eens afvragen of een nieuwe wet wel uitvoerbaar en betaalbaar is, dan zal dat een stuk schelen.