Zinloos begroten

Een meer inhoudsloze en visieloze begroting kun je je nauwelijks voorstellen, schreef ik vorig jaar op Prinsjesdag. Er waren verkiezingen in aantocht en het kabinet beloofde opeens met ruime hand honderden miljoenen uit te geven aan beleidsterreinen die er tot dan bekaaid vanaf waren gekomen. 

De begroting leken meer gericht op partijpolitiek stemmentrekken dan op gedegen kabinetsbeleid. Te vrezen valt dat de komende begroting die van vorig jaar in visieloosheid en inhoudsloosheid zal overtreffen. Dat is op zich niet verwonderlijk, want een demissionair kabinet kan niet over zijn eigen graf heen regeren en kan dus weinig anders dan een beleidsarme begroting opstellen. Nieuw beleid, en daarmee een nieuwe financiële realiteit, zal van het nieuw te vormen kabinet moeten komen. Niet voor niets hebben de onderhandelende partijen al besloten de algemene beschouwingen dit jaar te laten voor wat ze zijn en die samen te voegen met het debat over het nieuwe regeerakkoord, zodra dat er is.

Maar waarom voeren we dan überhaupt de hele show op? Goed, de traditie wil dat het koningspaar hun rondrit maakt, onze volksvertegenwoordigers met rare hoedjes op aandachtig luisteren naar het voorlezen van de Troonrede en het kabinet vervolgens de Miljoenennota presenteert. Maar nu we weten dat de begroting geen reële weergave van het beleid van het komend jaar is, lijkt die laatste stap vrij zinloos. De begroting zal niet meer zijn dan een doorrekening van de financiële effecten van het huidig beleid, wanneer dat niet wordt gewijzigd. Terwijl we weten dat het beleid juist wel wordt gewijzigd.

Het is niet de eerste keer dat een demissionair kabinet de begroting opstelt. Maar de vorige drie keer werden de kabinetten opgevolgd door kabinetten die voor het merendeel waren samengesteld uit dezelfde ­partijen. En daarmee bleef een belangrijk deel van de op Prinsjesdag gepresenteerde Miljoenennota overeind. Dat is deze keer niet het geval. Wel beschouwd is het al potsierlijk om op de omslag Miljoenennota 2018 te zetten. ‘Beperkt houdbaar’ zou meer op zijn plaats zijn.