Nog 19 miljoen voor gedupeerde Limburgse ondernemers

De situatie bij Limburgse horecaondernemers laat zien dat een gezamenlijke aanpak van de georganiseerde, ondermijnende criminaliteit blijvend nodig is. Zo reageert demissionair minister Dilan Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid op de vraag van PvdA-Kamerlid Songül Mutluer over een uitspraak van burgemeester Daan Prevoo van Valkenburg aan de Geul. Die zei dat de overheid het zichzelf mag aanrekenen dat criminelen door de watersnood getroffen horecaondernemers ‘helpen’.

Meer bewustwording

Haar ministerie zet zich, samen met gemeenten en andere publieke en private partners, hard in om de georganiseerde, ondermijnende criminaliteit in Nederland aan te pakken, schrijft Yeşilgöz. Daardoor is er steeds meer bewustwording en herkennen ondernemers criminele benaderingen beter. Dat blijkt volgens de minister ook uit de Limburgse ondernemers die zich hebben gemeld bij de politie of Meld Misdaad Anoniem. Prevoo had Yesilgöz naar eigen zeggen vorig jaar al gewaarschuwd voor het fenomeen. De gemeente kreeg signalen binnen ‘dat er lieden met een zak geld rondgaan om ondernemers ondersteuning aan te bieden bij het herstel van hun pand’.

Godfather-achtige toestanden

Volgens hem mag de overheid zich die negatieve ontwikkeling zelf aanrekenen. ‘Als je ondernemers niet tijdig helpt, zet je de deur wagenwijd open voor andere geldstromen. Dan zie je dat allerlei vastgoed van eigenaar wisselt en onder- en bovenwereld steeds meer verweven raken. Dat stimuleert Godfather-achtige toestanden in Nederland’, zei hij eind augustus tegen de Volkskrant. Zeker enige tientallen horecaondernemers in Zuid-Limburg die nog steeds schade van de overstromingen in 2021 ondervinden, zouden die ‘hulp’ al aangeboden hebben gekregen.

Tweede openstelling

Voor Mutluer reden om te vragen of de berichtgeving in de Volkskrant een reden was voor een tweede openstelling van de subsidieregeling voor geleden omzetschade die door de provincie Limburg is opgezet en waarvoor de minister van Economische Zaken en Klimaat een specifieke uitkering had verstrekt van 24 miljoen euro. Dat is volgens Yesilgöz niet het geval. Gedeputeerde Staten van Limburg hadden na een evaluatie van de regeling op 5 september j.l. besloten tot een tweede openstelling van de regeling, omdat de eerste niet bij alle ondernemers bekend was en de periode van indienen van een aanvraag te kort bleek.

19 miljoen over

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) geeft over iedere aanvraag advies aan het college van Gedeputeerde Staten ter besluitvorming. De minister meldt dat de eerste openstelling van de regeling had geleid tot 82 toekenningen voor 4,9 miljoen euro. Er waren dertig afwijzingen voor 0,9 miljoen. Een simpele rekensom leert dat er nog 19 miljoen euro over is. Voor de tweede openstelling blijven de voorwaarden van de regeling hetzelfde. Ondernemers die bij de eerste openstelling niet in staat waren een aanvraag in te dienen krijgen daartoe alsnog de gelegenheid. De looptijd van deze tweede openstelling is van 27 september tot 30 november 2023.

30,5 miljoen uit Wts

Bij de RVO hebben 419 door de waterschade gedupeerde Limburgse ondernemers een beroep gedaan op een financiële tegemoetkoming op grond van de Wts. Er is in totaal voor 30,5 miljoen uitgekeerd. Ook zijn er 88 aanvragen afgewezen, bijvoorbeeld om dat de schade buiten het schadegebied lag, kosten niet onder de ministeriële regeling op basis van de Wts vielen of de schade onder het drempelbedrag lag. Volgens de minister zijn er nu geen gedupeerde horecaondernemers die wachten op een definitief besluit over de tegemoetkoming in hun schade.

Geen concrete acties

Of zij vorig jaar inderdaad contact had met Prevoo over de ‘hulp’ van criminelen aan gedupeerde ondernemers laat de minister in het midden. Wel wijst zij erop dat Prevoo de ondernemers in januari 2022 de ruimte heeft geboden om, nog tijdens geldende coronamaatregelen, hun horecagelegenheid te openen, vanwege financiële moeilijkheden waarin zij toen verkeerden. De minister lijkt geen concrete acties te hebben ondernomen na zijn waarschuwing. Wel wijst ze op lopende programma’s om weerbaarheid van (kwetsbare) ondernemers en in de regio te vergroten en op het feit dat de RVO de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts) ter beschikking heeft gesteld. Verder verwijst ze naar de subsidieregeling voor omzetderving en op rapportages over de voortgang van de regelingen.

Specifieke uitkering

In een Kamerbrief van eind januari 2023 over de afhandeling van de schade van de wateroverlast staat dat het kabinet heeft toegezegd dat het een aantal gemeenten dat zwaar getroffen is door de wateroverlast met een specifieke uitkering tegemoetkomt. De Wts en de Wvr voorzien namelijk slechts in een deel van de geleden schade en de gemaakte kosten. Daarnaast schrijft het kabinet dat ‘de relatief beperkte jaarlijkse baten en lasten van de gemeenten in deze regio en de omvang van de (bestemmings-)reserves onvoldoende ruimte bieden om de schade volledig te dragen’. Het gaat dan in ieder geval om de gemeenten Valkenburg aan de Geul, Gulpen-Wittem en Meerssen. Destijds was het rijk met de drie meest getroffen gemeenten in gesprek.

Lokaal maatwerk leveren

Naast financiële steun aan de gedupeerde horecaondernemers is voorlichting en bewustwording van belang, schrijft Yesilgöz nu. Vanuit haar ministerie en lokale overheidspartijen, zoals politie, het RIEC en het Platform Veilig Ondernemen, wordt er ‘in allerlei vormen’ ingezet op het weerbaar maken van ondernemers in (financieel) kwetsbare posities. Ook worden informatiebijeenkomsten georganiseerd door de Limburgse politie. Voor het bieden van de juiste hulp en steun aan ondernemers is het belangrijk dat de bestuurders en partners in de regio de ruimte benutten om maatwerk te leveren vanuit het zicht dat zij hebben op de problematiek, aldus de minister. ‘Vanuit mijn ministerie is er geregeld contact met lokale bestuurders en worden partners, zowel met kennis en expertise als met financiële middelen, geholpen in het kunnen bieden van deze hulp en steun aan lokale ondernemers.’