Nooit zijn er zo weinig wethouders politiek ten val gekomen als na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014: slechts 16. Dat is fors lager dan bij de start van de collegeperiodes na de raadsverkiezingen van 2010 (28), 2006 (33) en 2002 (29).
Minder wethouders naar huis gestuurd
Er dient zich een aantal verklaringen aan waarom het aantal gesneuvelde wethouders na de collegevorming van 2014 zo laag is uitgevallen. Er…
Bredere coaliteis stabieler
Er dient zich een aantal verklaringen aan waarom het aantal gesneuvelde wethouders na de collegevorming van 2014 zo laag is uitgevallen. Er is een opmerkelijk verschil in de start van de huidige collegeperiode vergeleken met die van vier jaar geleden. Toen waren er acht maanden na de verkiezingen al acht colleges door onderlinge meningsverschillen ten onder gegaan. In 2014 zijn alleen Culemborg en Leidschendam-Voorburg getroffen door een coalitiebreuk. Dat geringe aantal is op zijn minst opvallend wanneer bedacht wordt dat er als gevolg van de versplinterende verkiezingsuitslag in 2014 een veel groter aantal colleges met uitsluitend nieuwe wethouders is aangetreden dan in 2010. Het lijkt erop dat de bredere, nieuwe coalities voorlopig stabieler zijn dan na de verkiezingen van 2010.
Niet op spits gedreven
Maar meer waarschijnlijk is dat de nieuwe coalities hun eventuele politieke meningsverschillen niet op het spits hebben gedreven omdat iedereen erg druk is geweest met de grootste verandering ooit in bestuurlijk Nederland: de voorbereiding op de nieuwe gedecentraliseerde taken voor jeugd, werk en zorg. Het laagste aantal politiek gesneuvelde wethouders sinds de invoering van het dualisme in 2002 kan daarmee wel eens duiden op een stilte voor de storm. De verwachting van veel waarnemers en bestuurskundige analisten is dat in 2015 tal van wethouders worden afgerekend omdat gemeenten de zorg voor kwetsbaren en ouderen door de gelijktijdige, forse bezuinigingen niet kunnen waarmaken. In 2014 kostte de introductie van die nieuwe taken tot dusver één wethouder het politieke leven. In Kampen nam Sybren Gerlofsma ontslag nadat zijn partij (SP) zich verzette tegen het schrappen van de huishoudelijke zorg uit de nieuwe wet maatschappelijke ondersteuning.
De opvallendste 5 valpartijen
1. Haarlem: oude zaken blijven meetellen
Het aftreden dat het meeste tromgeroffel veroorzaakt in 2014 is het vertrek van Ewout Cassee (D66) in Haarlem. De aanleiding is een oude kwestie: heeft Cassee wel melding gemaakt van een aantal procedures waar hij als ondernemer voor zijn aantreden in 2010 (vier jaar eerder!) was betrokken?
2. Kampen: de eerste op de nieuwe taken
In 2014 is Sybren Gerlofsma (SP) de eerste wethouder die ten val komt vanwege de zorgtaken voor gemeenten. Zijn partij ziet niets in het collegevoorstel om de huishoudelijke zorg te schrappen.
3. Culemborg: coalitiecrisis.
Culemborg tekent vlak voor de zomer voor de eerste val van een college, nauwelijks twee maanden na het aantreden van de nieuwe coalitie van VVD en verkiezingswinnaars D66 en Christenunie. De Culemborgse coalitiecrisis trekt in het najaar landelijke aandacht wanneer de formatie van een nieuw college meer dan vier (!) maanden duurt. De persoonlijke en politieke verhoudingen blijken verstoord. Vlak voor Kerst wordt een nieuwe college gepresenteerd.
4. Oude IJsselstreek: de eerste na de collegevorming
Jelle Berens (SP) treedt twee dagen na zijn benoeming af. Hij breekt daarmee het record van Marcel van Dalen (D66), die in 2010 twee maanden na zijn aantreden als wethouder in Blaricum moest aftreden. Berens zou geheime informatie hebben gelekt.
5. Wijk bij Duurstede: ontkennen helpt niet
De VVD wordt pijnlijk getroffen als bekend wordt dat de liberale wethouder van Wijk bij Duurstede, Carel van Gelderen, betrokken was bij een grote hennepkwekerij die in 2011 in Arnhem is opgerold. Extra pijnlijk is dat Van Gelderen om zichzelf uit de wind te houden een stroman zwijggeld heeft beloofd. De stroman besluit toch een verklaring af te leggen.
Klik hier voor de hele lijst van tussentijds politiek ten val gekomen wethouders in 2014
Schrale troost voor PvdA
Opvallend is het vooralsnog smetteloze blazoen in de nieuwe collegeperiode voor wethouders van CDA, PvdA en GroenLinks. Geen van de wethouders van deze partijen is sinds de raadsverkiezingen tot aftreden gedwongen. Voor de PvdA, die na de verkiezingen van 2014, van de vierde naar de vijfde plaats in wethoudersland zakte (van 244 naar 133 wethouders) is dat een schrale troost.
Haagse regie
Regie vanuit de landelijke politieke top op de lokale afdelingen is een fenomeen dat altijd weer opduikt. Afgelopen jaar manifesteerde het zich bij D66. De partij van Pechtold stuurde succesvol op een PvdA-loos college in Amsterdam. Haagse regie is niet zonder risico’s. Vlak voor Kerst kost het in Den Bosch D66-lijsttrekker Jan Smit de kop, die door wilde met de PvdA. In Haarlem wordt D66-wethouder Cassee na veel gedoe weggestuurd en knalt de lokale D66-fractie uiteen.
Politiek ten val gekomen wethouders van 2004 tot en met 2014:
| 2004 | 145 |
| 2005 | 88 |
| 2006 | 56 |
| 2007 | 77 |
| 2008 | 122 |
| 2009 | 92 |
| 2010 | 40 |
| 2011 | 90 |
| 2012 | 105 |
| 2013 | 79 |
| 2014 | 27 |
Reacties: 11
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het gaat over de lokale politiek maar lokale partijen worden niet genoemd. Jammer.
16 wethouders in 1 jaar; het zijn er 16 te veel. Denk ook aan de kosten van wachtgeldregelingen, die daarmee zijn gemoeid. Overigens is het gemak waarmee wethouders af en toe worden benoemd verbazingwekkend. Er worden soms wethouders benoemd die nog niet eens gemeenteraadservaring hebben. Voor de meesten is dat vragen om moeilijkheden, omdat ze onvoldoende weten hoe de hazen in de politiek en de publieke sector lopen.
wanneer wethouders het veld moeten ruimen, door bijvoorbeeld een integriteitskwestie, dan vraag ik mij af of dit komt omdat de betreffende wethouder niet integer is geweest of omdat er integriteitsissues liggen met het achterliggend apparaat waarvoor de wethouder politieke verantwoordelijkheid heeft en daardoor het veld moet ruimen? Helaas gebeurd het namelijk ook dat ambtenaren hun boekje te buiten gaan en dat de wethouder daardoor het veld moet ruimen terwijl de wethouder ter goedertrouw is geweest
Waarom is opstappen wethouder L. van der Zon (VVD) In Teylingen niet in dit overzicht opgenomen? Opgestapt wegens gebrek aan vertrouwen in VVD-fractie na gedoe over mogelijke belangenverstrengeling mbt Bloemencorso.
Versplintering komt de politieke stabiliteit dus ten goede, al blijft de PvdaNOS roeptoeteren dat democratie zijn langste tijd gehad heeft.
Het is vooral de eigen verantwoordelijkheid van de dames en heren politici om zich aan de normen en waarden te houden. Vanuit de Partij zou je kunnen denken aan vertrouwenspersonen die periodiiek contact hebben met de bestuurders. Ook kan het een gedachte zijn om ook met de levenspartner van de bestuurder een gesprek te voeren over integriteit. In het ontwikkelen van codes of richtlijnen heb ik weinig fiduci.
'Kleine correctie' op het aftreden van mevrouw Mijdam in Leidschendam-Voorburg. Het gaat niet om een bedrag tot 14 miljoen, maar tot 20 miljoe; het veries op een onzinnige grex, waar met gezond verstand (oog voor de portemonne van de inwoners) al veel eerder een stap terug zou zijn gezet
Elke wethouder die vroegtijdig opstapt is er in feite 1 teveel. Vaak ligt het aan onervarenheid van een nieuwe wethouder in dit mooie maar oh zo moeilijke vak. Voor nieuwe, onervaren wethouders kan het heel goed werken om eens een paar keer te sparren met een ervaren 'oude rot'. Ook integriteitsvragen kunnen daarbij aan bod komen. Wij hebben enkele 'oude rotten' die hun onervaren collega's graag bijstaan in enkele coachingsgesprekken.
@ Willem: Het bedrag is niet zo relevant, het schijnt te gaan om 15 miljoen. Maar jouw veronderstelling van de portemonnee van de inwoners is onjuist. De miljoenen zijn een deel de reserve die door het vorige college (met mevr. Mijdam) heeft opgebouwd door te bezuinigen. Maar de gemeenteraad heeft inmiddels ook besloten dat de 3D-operatie plaats moet vinden binnen de door het Rijk beschikbaar gestelde middelen. Het is dus een pot waar andere leuke dingen mee gedaan kunnen worden zoals het terug draaien van bezuinigingen.
Over integriteit zie bij interesse ook het interessante artikel en met trendy reacties onder: https://www.binnenlandsbestuur.nl/bestuur-en-orga …
Correctie, Was wethouder namens een lokale partij zonder rok. Ik ben en was integer. Een feitenonderzoek waaruit niet naar voren kwam dat er belangenverstrengeling aan de orde was. Het uitspreken van de term de schijn van.......is dan voldoende om een wethouder af te serveren. In mijn geval is dan niet het integrititeits vraagstuk aan de orde maar een politiek spel. Ik hoor dan ook niet in deze lijst. Binnenlands bestuur dient het huiswerk goed te doen. Hardwerkende bestuurders niet allemaal over een kam scheren!