Genomineerd: De Regionale Werkgroep Integriteit
De Regionale Werkgroep Integriteit dankt haar nominatie aan inzendingen van de gemeenten Schinnen en Sittard-Geleen. Deze twee Zuid- Limburgse gemeenten hebben hun integriteitsbeleid volgens de jury van de Philip Integriteitsprijs goed op orde, en dit is mede aan de werkgroep te danken.
De Regionale Werkgroep Integriteit is een samenwerkingsverband tussen 19 gemeenten en de provincie Limburg. De werkgroep ondersteunt bij het ontwikkelen van instrumentarium, het verzorgen van trainingen en het geven van advies. ‘Vanuit de werkgroep ontstaan veel praktische hulpmiddelen die andere overheidsorganisaties helpen om het integriteitsbeleid op te zetten’, stelt de jury.
Bijzonder in Sittard-Geleen is volgens de jury onder meer het feit dat binnen het managementteam en in het college van B en W themasessies over integriteit worden gehouden. Alle leidinggevenden beschikken over een Handboek Integriteit, en mogen zelfstandig een beroep doen op integriteitsbureau BING. Schinnen heeft volgens de jury van de Philip Brouwer Integriteitsprijs sinds de komst van burgemeester Berry Link (CDA) in 2007 ‘een cultuuromslag gemaakt’.
Er is in deze gemeente ‘een grote verwevenheid tussen ambtenarij en de lokale politiek’, maar ondanks ‘diverse grote integrititeitsschendingen’ en ‘ook minder bekende interne incidenten’ in de afgelopen jaren, probeert Schinnen volgens de jury ‘daadwerkelijk schoon schip te maken’.
De drie genomineerden
Slechts drie deelnemers hebben de shortlist gehaald: de Regionale Werkgroep Integriteit, de gemeente Gouda en de gemeente De Bilt.
Bijzonder in Sittard-Geleen is volgens de jury onder meer het feit dat binnen het managementteam en in het college van B en W themasessies over integriteit worden gehouden. Alle leidinggevenden beschikken over een Handboek Integriteit, en mogen zelfstandig een beroep doen op integriteitsbureau BING. Schinnen heeft volgens de jury van de Philip Brouwer Integriteitsprijs sinds de komst van burgemeester Berry Link (CDA) in 2007 ‘een cultuuromslag gemaakt’.
Er is in deze gemeente ‘een grote verwevenheid tussen ambtenarij en de lokale politiek’, maar ondanks ‘diverse grote integrititeitsschendingen’ en ‘ook minder bekende interne incidenten’ in de afgelopen jaren, probeert Schinnen volgens de jury ‘daadwerkelijk schoon schip te maken’.
Er is in deze gemeente ‘een grote verwevenheid tussen ambtenarij en de lokale politiek’, maar ondanks ‘diverse grote integrititeitsschendingen’ en ‘ook minder bekende interne incidenten’ in de afgelopen jaren, probeert Schinnen volgens de jury ‘daadwerkelijk schoon schip te maken’.
Genomineerd: Gemeente Gouda
Gouda voert sinds 2005 een actief integriteitsbeleid, en kent sinds 2002 een klokkenluidersregeling. De gemeente heeft nauwelijks met incidenten te maken gehad. Het beleid is daarentegen opgezet om integriteitsschendingen te voorkomen. Volgens de gemeente hoort dit bij goed werkgeverschap.
De gemeente Gouda werkt met een Stuurgroep Integriteit, die twee keer per jaar bij elkaar komt en de koers zonodig bijstelt. Alle ambtelijke diensten zijn met leidinggevenden in de stuurgroep vertegenwoordigd. Ook de directie zit erin. ‘Het beleid wordt continu en structureel gemonitord en aangepast’, staat in het juryrapport voor de Philip Brouwer Integriteitsprijs 2010.
Leidinggevenden hebben allemaal integriteitstrainingen gevolgd. Afdelingshoofden zijn verplicht om integriteit op te nemen in hun jaarplannen. De gemeente beschikt over een integriteitscoördinator, die via de afdeling concerncontrol onderzoeken in gang kan zetten. In 2009 hebben alle leidinggevenden deelgenomen aan een risicoanalyse.
De gedragscode van Gouda, Goudeerlijk, is volgens de jury ‘zeer actief gecommuniceerd’ en ‘gemakkelijk terug te vinden’ via onder meer een speciale intranetsite. Nieuwe werknemers ontvangen de code, en voor het afleggen van de ambtseed wordt hierover met de leiding gesproken. In 2005-2006 zijn alle ambtenaren getraind, en in 2008- 2009 is dit herhaald. Volgens de jury onderscheidt Gouda zich door een ‘structurele en creatieve aanpak’. Dit laatste blijkt vooral uit de trainingsmethoden en communicatie.
Genomineerd: Gemeente De Bilt
De Bilt onderscheidt zich op diverse manieren van andere overheden als het gaat om integriteitsbeleid. Zo is in 2009 een mystery guest uitgenodigd om het gedrag van medewerkers te toetsen. De integriteitscoördinator onderhoudt veel contact met andere gemeenten. Bruikbare elementen uit hun integriteitsbeleid worden vervolgens door De Bilt overgenomen. Bij personeelsonderzoek op grond van de Arbo-wet, informeert de gemeente specifiek naar het welzijn van de werknemers. Vragen over integriteit zijn standaard opgenomen.
Toch heeft de gemeente in de afgelopen jaren twee ambtenaren moeten ontslaan wegens integriteitsschendingen. Integriteit is in De Bilt een vast onderdeel tijdens functioneringsgesprekken. Voor nevenfuncties en ‘strijdige financiële belangen’ geldt een meldplicht. Medewerkers die intern op een andere functie sollicteren, moeten een nieuwe verklaring omtrent het gedrag overleggen. De gemeente beschikt over zowel een vertrouwenspersoon integriteit, als een vertrouwenspersoon onderlinge omgangsvormen. Ook kent De Bilt een klokkenluidersregeling.
Elk jaar wordt een intern controleplan gemaakt. Hierin worden potentieel riskante processen opgenomen. De integriteitscoördinator rapporteert twee keer per jaar aan het hoofd van het gemeentelijk bedrijfsbureau. De verantwoordelijkheid voor integriteit ligt vooral bij de afdelingshoofden. Net als vorig jaar, komt er ook in 2010 in De Bilt weer een ‘cultuurdag’.
Vorig jaar hebben ambtenaren eventuele zorgen via briefjes kunnen aanleveren. Deze zijn op thema gerangschikt. Tijdens lunchbijeenkomsten vertelde het hoofd van het bedrijfsbureau aan de medewerkers hoe de gemeente gesignaleerde problemen denkt op te lossen.
