De crisis is goed gemanaged. Maar de rechtstaat dreigt het onderspit te delven. Dat stelt Heinricht Winter, hoogleraar Bestuurskunde aan de juridische faculteit van de RUG, tevens directeur van Pro Facto, onderzoeks- en adviesbureau in Groningen. Winter gaat in dit college in op enkele cruciale juridische aspecten van de aanpak van de Corona-crisis.
Heinrich Winter: goed gemanaged, slecht voor rechtstaat
De crisis is goed gemanaged. Maar de rechtstaat dreigt het onderspit te delven. Dat stelt Heinricht Winter, hoogleraar Bestuurskunde aan de…
In korte minicolleges van ongeveer 8 minuten bespreken hoogleraren bestuurskunde uit Nederland en Vlaanderen wat de corona-crisis betekent voor de bestuurswetenschap en omgekeerd wat de bestuurswetenschap betekent voor het begrip van de crisis en voor handelingsgevolgen.
Buiten spel
Het feit dat de rechtstaat het kind van de rekening dreigt te worden heeft volgens hem op de eerste plaat te maken met de noodverordeningen die sinds het uitbreken van Corona van kracht zijn - en nog even van kracht blijven - en de gevolgen daarvan. Een van de gevolgen is de gebrekkige democratische controle op de noodwetgeving. De volksvertegenwoordiging is op meerdere manieren buiten spel geplaatst. Verder zijn er grote regionale verschillen, onder meer in termen van hoe en hoe strikt gehandhaafd wordt, en zijn er moeilijk uit te leggen verschillen tussen sectoren. Wel volle vliegtuigen, maar lege restaurants, wel volle terrassen, maar leeg hoger onderwijs.
Grondwet
Daarnaast zijn ontstaan er conflicten met grondwettelijke beginselen, zoals bewegingsvrijheid, en zijn vooral de stringente maatregelen in de verpleeg- en verzorgingssector kwestieus. Ook zijn er onduidelijkheden rond digitale beraadslagingen en besluitvorming, bijvoorbeeld in gemeenteraden.
Techno-solutionisme
En dan is er nog het ‘techno-solutionisme’ van ‘tracing-apps’, waarmee te hoge verwachtingen zijn gecreëerd, waardoor opnieuw enkele beginselen, zoals privacy, onder druk staan, en waardoor surveillance en controle aangejaagd worden. Al met al reden genoeg om Corona-gevolgen voor de rechtstaat de komende tijd goed in de gaten te houden – ook in de bestuurskunde, stelt Winter.
Reacties: 3
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Beste Heinrich, blijkbaar wil je ook een stempel op je voorhoofd van "ik hoef geen hulp". Er zullen ongetwijfeld fouten zijn of worden gemaakt en we hebben toch een respectabel aantal doden van zesduizend. En we kunnen wachten op de tweede golf, want die komt er. Succes met navelstaren.
Als één ding duidelijk is geworden is het dat de crisis vanuit crisismanagement-optiek niet goed is gemanaged. Alleen al vanwege de risico-inschattingen en het gebrek aan elementaire voorbereiding. Dat had en heeft - logischerwijs - nogal wat consequenties, vooral voor gezondheidszorg, economie, onderwijs, en mede daardoor voor de rechtstaat.
Dat dit heeft geleid tot een baaierd aan knullige, paniekerige en contraproductieve maatregelen tot op micro-niveau is eveneens logisch.
Crisismanagement is nu juist bedoeld om dát te voorkomen.
We gaan nog vele onderzoeksrapporten zien, en met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid ook een enquête. Rapporten en enquête zullen echter nauwelijks nieuwe inzichten brengen.
Intussen is de verwachte hausse aan seminars, workshops en cursussen voor crisismanagement al op gang gekomen. Druk bezocht en duur betaald, maar met weinig rendement.
Helder betoog, met heldere conclusie. Dank daarvoor!