Decentrale bestuurders kunnen meer doen tegen genocide

Steeds meer gemeenten spreken zich uit over de situatie in Gaza en willen dat het kabinet meer doet. Zo wil de burgemeester van Amsterdam dat de Nederlandse regering Israël tot de orde roept en de vrede wordt afgedwongen. En de gemeente Diemen wil dat het kabinet ‘een krachtiger geluid tegen de Israëlische regering’ laat horen.

Het zijn sympathieke statements. Maar wellicht ook naïef als je er meer van verwacht dan impact binnen de eigen gemeente. Vooral landelijke bestuurders zullen zeggen dat gemeenten makkelijk praten hebben. Zij hoeven zich niet of nauwelijks bezig te houden met de nationale (economische) belangen die vooral bij hen liggen. En waarom niet soortgelijke statements voor Oekraïne of Jemen?

En dan is er nog het veiligheidsrisico als Nederland een hardere koers vaart dan andere landen. Desondanks hebben deze gemeenten het morele gelijk aan hun zijde. Internationale organisaties en journalisten luiden steeds wanhopiger de noodklok. Er wordt geschoten op hulpeloze en hongerige mensen. Al in juli moest een op de drie Gazanen het meerdere dagen doen zonder eten en bijna een half miljoen mensen hebben te maken met extreme hongersnood. En het wordt alleen maar erger. De wereld kijkt toe en de statements van gemeenten lijken maar weinig invloed te hebben.

Het is daarom tijd andere middelen in te zetten. In Nederland zijn er ongeveer 255 landelijke bestuurders en volksvertegenwoordigers. Decentraal zijn dat er ruim 11.500. Het is echter opvallend hoe weinig zij hun stempel op de landelijke politiek drukken. In het verleden is het enkele keren zichtbaar gebeurd. Dat gebeurde meestal als er direct aan hun belangen werd getornd, zoals bij voorstellen voor het samenvoegen van provincies (onder Rutte-I) of de waterschappen bij het provinciebestuur onderbrengen. Dan organiseren decentrale bestuurders bijeenkomsten en mobiliseren ze steun om druk te zetten op hun nationale partijcollega’s.

Rondom Gaza lijkt dat nu te ontbreken. Maar als het kan voor staatkundige aanpassingen, moet het ook kunnen voor het stoppen met het uithongeren van mensen. De decentrale besturen die zich tegen deze schrijnende situatie hebben uitgesproken, hebben het gelijk aan hun zijde met betrekking tot het disproportionele geweld van Israël. Wellicht dat ze zich nu harder richting hun landelijke collega’s kunnen uitspreken. Laat ze druk zetten op de nationale politiek om harder te zijn tegenover Israël, de Gazanen meer hulp te bieden en jonge slachtoffers naar Nederlandse ziekenhuizen te halen.