Uri Rosenthal doet zichzelf tekort
Al blijven zijn drijfveren en keuze voor de wetenschap, het betaalde crisisonderzoek of de praktische politiek deels onuitgewerkt. Hoe zijn joodse afkomst en de wrange oorlogservaringen van het gezin doorwerken in zijn handelen als politicus en minister, waarom hij na een PvdA-periode VVD-lid werd, het wordt allemaal wel benoemd maar niet nader geduid. Autobiografieën geven lang niet altijd antwoorden, roepen soms juist meer vragen op. Zelf heb ik onderwijs van Rosenthal genoten als student van de eerste lichting studenten bestuurskunde in Rotterdam en later als fellow aan de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur.
Met mij zijn door de jaren heen vele honderden ambtenaren en adviseurs gevormd door zijn denken over de bestuurspraktijk. In deze benadering van de bestuurskunde wordt beoogd het vak een voor samenleving en bestuur relevante, toegepaste discipline te maken. Daarmee verschilde de opleidingen in Rotterdam en later Leiden van eerdere beleidswetenschappers die via (in mijn herinnering) oneindige schematiseringen en rijtjes, relaties en verbindingen tussen bestuurlijke instituties en concepten hun idee van wetenschap bedreven.
Nee, de bestuurskunde en crisiswetenschap die Rosenthal (en met hem Erwin Muller en anderen) ontwikkelde, maakte het vak tot een praktijkrelevante en vaak enerverende wetenschap. Vandaag in de krant, morgen de analyse, overmorgen niet zelden een bestuurder opgeknoopt, bij wijze van spreken dan. De vaak kloeke titels als Rampen rellen, gijzelingen van Rosenthal c.s. lazen heerlijk weg, 25 keer true crime inclusief wetenschappelijke analyse en behartenswaardige lessen.
Ook in deze biografie komen veel crisis-gerelateerde onderzoeken voorbij. Meer dan honderd bladzijden over hooliganisme, vliegtuigongelukken, Volendam en vuurwerkramp blijft fascinerende kost. Maar de boektitel bevreemdt een beetje. Rosenthal was als senator en minister zeker medebeslisser, als betaald beleidsonderzoeker ook adviseur, maar om zich als hoogleraar vooral waarnemer te noemen doet hemzelf en het bestuurskundige vak tekort. We zijn geen beleidswetenschappers!
Meer dan een waarnemer
Het vinden van een goede titel voor een boek is geen sinecure. Daarom heb ik me verbaasd over die van de memoires van Uri Rosenthal,…
Citaat uit het boek: ‘Buiten Israël worden joodse ministers nog wel eens als vreemdelingen op de hot seats gezien’
Waarnemer, adviseur, beslisser, Uri Rosenthal, Prometheus, 2019, 544 pagina’s, 25,99 euro
