Utrecht geeft sneller bijstand aan jonge werkzoekende

Werkzoekende jongvolwassenen kunnen in Utrecht voortaan direct aanspraak maken op een bijstandsuitkering. Daarmee wijkt de gemeente Utrecht af van de Participatiewet, die voorschrijft dat jongeren pas na vier weken een beroep kunnen doen op een uitkering. Demissionair staatssecretaris Dennis Wiersma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) noemt het onacceptabel dat sommige steden de regels voor bijstand aan jongvolwassenen aan hun laars lappen.

Passende hulp
Door de wijziging kan Utrecht nu ook direct aan de slag om jongeren ‘passende hulp te bieden en naar werk te begeleiden’, aldus de gemeente. Daarnaast mogen de Utrechtse jongeren tot maximaal 221 euro aan inkomsten uit vrijwilligers- of deeltijdwerk behouden naast hun uitkering. Volwassenen mochten dit al. ‘Hiermee krijgen jongeren de ruimte om werkervaring op te doen en ervaren dat werken loont’, stelt de gemeente. De gemeente hanteert de wijziging gedurende in ieder geval een jaar. De Utrechtse wethouder Linda Voortman zegt dat jongeren die zo’n aanvraag doen vaak kwetsbaar zijn met problemen op meerdere gebieden, zoals wonen, financiën of psychische gezondheid. ‘We zien dat de regelgeving sterk in hun nadeel werkt, jongeren in de schulden drijft en soms zelfs tot dakloosheid leidt.’

Uit beeld
Jaarlijks melden zich circa duizend jongeren in Utrecht voor een bijstandsuitkering. Twee derde van hen zet de aanvraag nu niet door na de termijn van vier weken. ‘Zij verdwijnen dan uit beeld met het risico op het verergeren van de persoonlijke situatie’, aldus de gemeente. Met het besluit trekt Utrecht de aanpak voor jongere werkzoekenden gelijk met die voor volwassenen. De gemeente roept het rijk op de Participatiewet snel te herzien. Volgens de gemeente moet de wet voor de groep jongvolwassen werkzoekenden snel worden gewijzigd en de versoepelingen structureel worden gemaakt.

Andere gemeenten
Ook onder meer de gemeenten Amsterdam en Rotterdam zijn bezig met andere regels rond de bijstand. Eind november maakte Amsterdam bekend door te gaan met een zogenoemde bijverdienpremie. Alle Amsterdammers die in de bijstand zitten en daarnaast werken, krijgen zo’n premie van maximaal 219 euro per maand. De regeling werd vanaf 1 maart 2021 ingevoerd en loopt door tot in elk geval 31 december 2023. De premie moet bijstandsgerechtigden stimuleren om (parttime) aan het werk te gaan. Eerder in november meldde Rotterdam dat ouders in de bijstand voorlopig niet worden gekort op hun uitkering als hun volwassen kinderen nog thuiswonen. De gemeente Rotterdam schort als proef de zogeheten kostendelersnorm op voor inwonende kinderen van 21 tot en met 27 jaar.

Onacceptabel
Demissionair staatssecretaris Dennis Wiersma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) noemt het onacceptabel dat sommige steden de regels voor bijstand aan jongvolwassenen aan hun laars lappen. 'Tegen de wet ingaan is nooit de oplossing, voor niemand', vindt hij. Wiersma zegt ook dat jongeren die nog zonder werk zitten juist nu de wind mee hebben. 'Er zijn banen genoeg en iedereen is nodig. Het lijkt me dat je als gemeente er dan alles aan wil doen mensen aan het werk te krijgen in plaats van juist in de bijstand thuis op de bank.' Daarnaast is bijverdienen met een uitkering oneerlijk ten opzichte van de jongeren die wel aan de slag gaan, vindt de staatssecretaris. 'En voor kwetsbare jongeren geldt altijd dat maatwerk mogelijk is.' (ANP)