Overslaan en naar de inhoud gaan

RvS kraakt verbod op voorrang statushouders bij woning

Het wetsvoorstel ‘ontneemt gemeenten de mogelijkheid’ die achterstand te compenseren, en leidt daarmee tot ongelijke behandeling

statushouders
Containerwoningen voor statushouders, studenten en werkenden van 18 t/m 27. - Foto: Kim van Dam/ANP

De Raad van State (RvS) oordeelt vernietigend over het wetsvoorstel dat een einde moet maken aan voorrang voor statushouders bij de toewijzing van een sociale huurwoning. Het voorstel leidt tot ongelijke behandeling en is daarmee in strijd met het gelijkheidsbeginsel dat is verankerd in de Grondwet, aldus de belangrijkste raadgever van het kabinet op wetgevingsgebied in een advies.

Ongunstige uitgangspositie

De RvS wijst erop dat statushouders, asielzoekers die te horen hebben gekregen dat zij in Nederland mogen blijven, al een ongunstige uitgangspositie hebben op de woningmarkt. Het wetsvoorstel ‘ontneemt gemeenten de mogelijkheid’ die achterstand te compenseren, en leidt daarmee tot ongelijke behandeling.

‘Niet realistisch’

Dat het demissionaire kabinet tegelijkertijd maatregelen heeft aangekondigd om de positie van statushouders op de woningmarkt te verbeteren, doet daar niets aan af. De RvS vindt het ‘niet realistisch’ om te verwachten dat deze ingrepen op tijd tot resultaten zullen leiden en adviseert demissionair woonminister Mona Keijzer (BBB) het wetsvoorstel niet bij de Tweede Kamer in te dienen. Keijzer laat in een reactie echter weten dat het wetsvoorstel zo snel mogelijk die kant op gaat. Of ze haar wet nog gaat aanpassen, is niet duidelijk. Voordat die naar de Kamer kan, moet die wel opnieuw langs de ministerraad. De bewindsvrouw loopt met haar reactie dus vooruit op een besluit van het kabinet.

Kritiek

Keijzer gaat in haar eerste reactie niet op de kritiek van de RvS in. ‘Het is van groot belang om de positie van statushouders te normaliseren’, zegt ze. ‘Zij moeten uiteindelijk op dezelfde manier een woning vinden als alle andere mensen in Nederland. Het is niet meer te verdedigen dat zij voorrang krijgen ten opzichte van andere woningzoekenden.’ Volgens het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) gaat gemiddeld 6 tot 10 procent van de vrijgekomen sociale huurwoningen naar statushouders.

‘Symptoombestrijding’

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) constateerde eerder al dat het plan ‘praktisch onuitvoerbaar’ is voor gemeenten. Laatstgenoemde zijn verantwoordelijk voor de huisvesting van statushouders. De voorrang die zij deze woningzoekenden kunnen geven, is ‘een belangrijk instrument’ om te kunnen voldoen aan die taak. Als dat wegvalt, kunnen statushouders mogelijk nog minder makkelijk wegkomen uit opvanglocaties, waardoor het opvangen van asielzoekers nog moeilijker wordt. Nu het voorstel ook ongrondwettelijk blijkt, concludeert de VNG dat de wet ‘geen succes gaat worden’. Het wetsvoorstel is ‘de verkeerde symptoombestrijding waarbij het middel erger is dan de kwaal’, aldus de gemeentekoepel.

Amendement

De Kamer stemde vlak voor het zomerreces al in met een verbod op voorrang voor statushouders. Dat werd via een aangenomen amendement van de PVV toegevoegd aan een wetsvoorstel dat de minister meer regie moet geven over de bouw en verdeling van woningen. De wet met de PVV-wijziging moet nog worden behandeld door de Eerste Kamer. Het advies van de RvS gaat over een apart wetsvoorstel van Keijzer.

Discriminerend

De aanpassing van de PVV ging nog verder dan de wet waar de RvS deze maandag over oordeelde, omdat statushouders als gevolg van het PVV-amendement ook in noodgevallen geen huis toegewezen kunnen krijgen. Keijzer erkende dat dat discriminerend is en vindt dat de regiewet ‘gerepareerd’ moet worden.

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Reacties: 3

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Nico Bos

Ik weet niet wie ze hier bij de Raad van State hebben ingevlogen, maar het lijkt erop dat men ook hier dankzij lobbyisten volledig het pad kwijt is geraakt. Het advies is in strijd met de grondwet artikel 1 gelijke behandeling. Daar valt zowel positieve als negatieve discriminatie onder. Een bijscholing LOI staatsrecht kan geen kwaad daar we nu met dit advies (strafbaar) de normen en waarden verder zien vervagen. Gewoon het wetsvoorstel behandelen in de 2e Kamer en geen gezeur.

Op 22 september 2025, 13:09
Hielco Wiersma

De migratiewetgeving (asielmigratie, arbeidsmigratie, studiemigratie) loopt aan alle kanten spaak vanwege te hoge aantallen instromers met een daarbij behorend voorzieningenniveau. Het is ontverantwoord om dit beleid op dezelfde voet voort te zetten. Als de Raad van State tegen oplossingen is kan dit D'66/GroenLinks bolwerk beter eens met oplossingen komen. Hoogste tijd dat er nu goede fundamentele en selectieve beslissingen worden genomen in de lijn van andere Europese landen die met gelijkwaardige problemen hebben te maken. Het uitblijvende van goede oplossingen zorgt voor nog meer aanzuigende werking.

Op 23 september 2025, 11:23
Nico Bos

Er bestaat geen wetgeving of jurisprudentie die zegt dat men wel mag discrimineren (positief of negatief) op basis van uitzonderlijke omstandigheden; de rechten van de mens zijn voor eenieder gelijk en onafhankelijk van de uitgangspositie. Het moet niet gekker worden bij de RvS.
Binnenkort (of eigenlijk vanaf nu) bij elke geboorte meteen je kind maar inschrijven als woningzoekende....

Op 24 september 2025, 00:59

Melden als ongepast

Door u gemelde berichten worden door ons verwijderd indien ze niet voldoen aan onze gebruiksvoorwaarden.

Schrijvers van gemelde berichten zien niet wie de melding heeft gedaan.

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in