Gemeenten geven al jaren aan dat ze honderden miljoenen euro's tekortkomen op de jeugdzorg. Maar inzicht geven in waar al het jeugdzorggeld precies naartoe gaat, dat doen ze liever niet. Wie wil meekijken in de gemeentelijk boekhouding, kan rekenen op zware weerstand, ontdekte journalistiek platform Follow the Money.
Gemeenten ondoorzichtig over jeugdzorguitgaven
Wob-verzoeken om informatie over de besteding van jeugdzorggeld worden door gemeenten gedwarsboomd.
475 dagen
In oktober 2020 vroegen onderzoeksjournalisten van Follow the Money aan acht gemeenten om een Excelbestand. Uit dat bestand zou moeten blijken hoe de gemeenten hun jeugdzorgbudget hadden besteed.
Maar het verzoek om informatie via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) – inmiddels vervangen door de Wet open overheid (Woo) – werd acht keer geweigerd op twijfelachtige gronden, waarop Follow the Money acht keer in bezwaar ging. Uiteindelijk duurde het gemiddeld 475 dagen voordat het onderzoeksplatform duidelijkheid kreeg over het verzoek.
Een 'bestuursrechtelijke versie van Hotel California', schrijft journalist Margot Smolenaars op de website van Follow the Money.
Marktverstorend
De betrokken gemeenten tekenden verschillende redenen aan om de informatie niet te verstrekken. Zo wilden Katwijk en Groningen de informatie niet prijsgeven omdat het zou gaan om 'concurrentiegevoelige informatie' die 'marktverstorend' kan werken.
Daarmee kiezen de gemeenten voor het beschermen van de private belangen van zorgaanbieders, ten koste van het algemeen belang om transparant te zijn over de besteding van gemeenschapsgeld, vindt hoogleraar Decentrale Overheden Geerten Boogaard. 'Waarom moeten wij de belangen van een durfkapitalist verdedigen, terwijl we met zijn allen miljarden betalen aan jeugdzorg?', zegt hij tegen Follow the Money.
Dwangsommen
Ook gaven sommige gemeenten aan geen goede data te hebben over hun eigen jeugdzorguitgaven. Twee andere gemeenten, Utrecht en Midden-Groningen, reageerden wekenlang niet op de Wob-verzoeken. Zij moesten respectievelijk 8700 en 15.000 euro aan dwangsommen betalen.
