Steenbergen heeft meer grip op jeugdhulp

Steenbergen wist het tekort op de jeugdhulp terug te brengen van 1,5 miljoen euro naar vijf ton. En dat terwijl het aantal jongeren met een jeugdhulpvraag toenam. Het succes: investeren in de voorkant en resultaatgericht financieren.

Vraagwijzer

Verschillende gemeenten uit het hele land komen bij het Noord-Brabantse Steenbergen langs om van de ervaringen rondom de aanpak in het sociaal domein, en met name de jeugdzorg, te leren. Wethouder Koos Krook (jeugdzorg, Wmo, participatie, CDA) deelt de opgedane ervaringen graag. Resultaat van de inspanningen van de afgelopen jaren – in zowel de front- als de backoffice – is dat de gemeente meer grip heeft op de jeugdhulp, zowel financieel als inhoudelijk. Het is een combinatie van factoren die daaraan heeft bijgedragen, waarin Vraagwijzer, de inzet op preventie en het optimaliseren van de backoffice in combinatie met resultaatgericht financieren de belangrijkste ingrediënten zijn.

Indicatieorgaan

Bij Vraagwijzer heeft de gemeente haar hele voorliggende veld vormgegeven. Naast dit toegangsloket tot alle vrij toegankelijke voorzieningen op het gebied van jeugd en Wmo, is de Vraagwijzer ook meteen indicatieorgaan en zorgverlener. De aanpak blijkt met name bij de jeugdprofessionals al succesvol. Bij Vraagwijzer zitten inmiddels tien jeugdprofessionals die jongeren met een hulpvraag helpen. Als het nodig is, worden ze naar tweedelijnsvoorzieningen doorgestuurd, maar in veel gevallen kunnen de tien professionals zelf de noodzakelijk hulp geven.

Verschuiving

Via Vraagwijzer zet de gemeente ook vol in op preventie en Vraagwijzer is ook bij huisartsen geen onbekende meer. ‘Het voordeel is dat een groot deel van de verwijzingen van de huisarts niet meer naar de tweedelijn gaat, maar naar Vraagwijzer’, aldus Krook. Hoewel de wethouder stelt dat er nog steeds verbeteringen mogelijk zijn, vindt hij wel dat de gemeente goed op weg is. ‘In 2017 hadden we een tekort van 1,5 miljoen op jeugdzorg en dat is inmiddels teruggebracht naar 5 ton. Dat hebben we voor elkaar gekregen door heel veel te investeren in de voorkant. Bij ons zie je echt een duidelijke verschuiving van de dure zorg naar de goedkopere zorg, ondanks het feit dat het aantal cliënten toeneemt.’

Driehoek

Het is daarbij zaak dat de gemeente de bedrijfsvoering op orde heeft, voegt Astrid Marchand, Teammanager Welzijn & Zorg, daaraan toe. ‘Je moet inzicht in de cijfers hebben. Je moet weten wat het gebruik is en wat je budgetten zijn. We hebben daar het afgelopen half jaar een heel traject voor doorlopen.’ Er is onder meer stevig gestuurd op samenwerking tussen beleid, uitvoering en financiën. ‘Pas als die driehoek nauw samenwerkt, kun je bijtijds bijsturen’, aldus Marchand. ‘We kunnen nu goed zien wat een investering in de voorkant aan de achterkant oplevert’, stelt Krook. ‘Stel dat je er een extra jeugdprofessional bijzet; die kost 80.000 euro per jaar. Wat door die jeugdprofessional wordt gedaan, hoeft niet door een ggz-instelling of jeugdinstelling worden gedaan. Zo maken we die vertaalslag. Alles wat je in de voorkant investeert, heb je aan de achterkant minder nodig.’

Beknibbelen

Niet dat die ‘achterkant’ wordt weglaten, benadrukt Krook. Als de jeugdprofessionals van Vraagwijzer het niet aankunnen of snel zien dat de jongere gespecialiseerde hulp nodig heeft, wordt de jongere doorverwezen. Voor die tweedelijnszorg zijn arrangementen met de jeugdhulpaanbieders overeengekomen. Dat heeft Steenbergen niet alleen gedaan, maar samen met acht andere gemeenten in de jeugdregio West-Brabant-West. Het gaat om Bergen op Zoom, Woensdrecht, Roosendaal, Etten-Leur, Moerdijk, Rucphen, Halderberge en Zundert. Het resultaatgericht financieren is in 2016 ingevoerd, waarbij aan elk van de 40 arrangementen een vooraf vastgesteld tarief ‘hangt’. Een deel van het budget krijgen aanbieders als ze gaan beginnen met het traject en het restant als het resultaat is behaald. Sinds de invoering van het resultaatgericht financieren zijn in de jeugdhulpregio vorig jaar de duurste arrangementen afgenomen van 8 miljoen naar 3 miljoen.

Goud

Het is de bedoeling dat de werkwijze die voor jeugdhulp via Vraagwijzer is ingezet, wordt uitgebreid naar de Wmo en de sociale dienst. Krook: ‘Uiteindelijk willen wij ernaartoe dat de zorg dichtbij, vertrouwd, veilig en om de hoek wordt geleverd. Of het nu gaat om jongeren met een hulpvraag, mensen met dementie of om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Met Vraagwijzer hebben we als organisatie goud in handen. Het gaat er nu om op dat uit te bouwen.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr.11 (inlog)