Leger des Heils luidt noodklok over bezuinigingen

De gemeentelijke bezuinigingen op het sociaal domein zijn een grote dreiging voor verdere stijging van het aantal dak- en thuisloze mensen. Die noodkreet heeft het Leger des Heils afgegeven aan de Tweede Kamer. Er moet in de ogen van het Leger hard worden gewerkt aan goedkope woonruimte en aan een integrale aanpak van wonen, werken en begeleiding naar herstel van het gewone leven.

Te complex

Er komen steeds meer ‘probleem’-huurders en de hulpverlening ontbreekt, signaleerde Aedes onlangs. Het Leger de Heils herkent dat probleem. ‘De problematiek is te groot en te complex voor hulp vanuit het wijkteam en indicaties voor gespecialiseerde hulp worden steeds lager, steeds korter van duur en voor een steeds lager tarief’, aldus het Leger des Heils in een brief aan de Kamer. Het Leger des Heils pleit voor gecombineerde prestatieafspraken met gegarandeerde zorg en begeleiding voor deze groep. Daarbij is veelal meerjarige intensieve ondersteuning nodig.

Tarieven gedaald

Over het hele land zijn sinds de invoering van de Wmo 2015 de tarieven met gemiddeld 30 tot 40 procent gedaald, zo blijkt uit intern onderzoek van het Leger des Heils. Daarnaast daalde het gemiddeld aantal uren zorg per deelnemer per week met de helft. Voorheen kregen cliënten gemiddeld 4 tot 8 uur zorg per week; nu 2 tot 4 uur. In sommige regio’s is wekelijks maar 15 of 20 minuten beschikbaar. Het gaat daarbij ook nog eens om bruto-tijd, tekent het Leger des Heils aan. ‘De tijd om te overleggen met collega-instanties en de reistijd om er te komen, zijn inbegrepen.’

Kortdurende indicaties

Ook de looptijd van de indicaties is vaak korter, waardoor er vaker een indicatie aangevraagd moet worden. ‘Dit levert extra spanning op voor de deelnemer zelf en extra administratieve last voor de medewerker.’ Er wordt veel bezwaar ingediend tegen afgegeven indicaties, weet het Leger. De meeste bezwaarmakers krijgen daarna alsnog een extra aantal uur begeleiding toegewezen. ‘Wanneer de ambulante begeleiding niet toereikend is, in uren en in duur van de indicatie, zullen problemen verergeren.’

Ambulante begeleiding

Departementen en gemeentelijke diensten trekken nog onvoldoende samen op om te komen tot goede oplossingen, vindt het Leger. ‘Terwijl dit voor een succesvolle re-integratie van kwetsbare (in dit geval ook dak- en thuisloze) mensen van groot belang is.’ Het Leger wil dat de kortdurende opvang (3-6 maanden) wordt geminimaliseerd. In de opvang gaan mensen eerder achteruit dan vooruit. ‘Vanuit de opvang stroomt men door naar ofwel Beschermd Wonen ofwel een zelfstandige woning. Voor het perspectief van mensen om weer mee te doen in de samenleving voegt de opvang op de huidige manier georganiseerd niets toe’, aldus de brief aan de Kamer. Het is in de ogen van het Leger zinvoller om mensen waar dat kan vanaf de eerste dag een woning aan te bieden, met daarbij de benodigde ambulante begeleiding om ook daadwerkelijk zelfstandig te kunnen wonen voor hen die daar (nog) niet toe in staat zijn. ‘Te vaak zien we nu in de praktijk, dat deze zorg en ondersteuning, niet of onvoldoende wordt geregeld.’

700 miljoen

De Federatie Opvang en de RIBW Alliantie luiden onlangs ook de noodklok. Zij stelden, eveneens in een brief aan de Kamer, dat de decentralisaties en de gemeentelijke bezuinigingen op begeleiding, beschermd wonen en opvang hebben ‘volstrekt onaanvaardbare’ gevolgen hebben. De organisaties vinden dat het kabinet structureel 700 miljoen euro extra voor het sociaal domein aan gemeenten ter beschikking moet stellen.