Meer aandacht voor kinderen werkende armen

Staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VVD) wil dat 70 procent van de kinderen van werkende armen in 2021 worden bereikt door de kinderarmoedevoorzieningen. In een brief aan de Tweede Kamer zet zij vier ambities met betrekking tot kinderarmoede uit.

Weinig beleid gericht op doelgroep

Het uitbreiden van het bereik van de armoedevoorzieningen maakt onderdeel uit van de doelstelling om sociale uitsluiting en ontwikkelingsbelemmering onder kinderen weg te nemen. Met de VNG en gemeenten wil Van Ark ervoor zorgen dat in 2021 alle kinderen uit bijstandshuishoudens worden bereikt door de kinderarmoedevoorzieningen. Het bereik onder kinderen uit arme gezinnen met werkende ouders moet omhoog, vindt de staatssecretaris. In haar rapport Als werk weinig opbrengt wees het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) er vorig jaar op dat werkende armen nog mondjesmaat worden bereikt. Gemeenten hebben nog weinig beleid dat specifiek op die doelgroep is toegespitst. Een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) geeft aan dat uit onderzoek blijkt dat het bereik van de armoedevoorzieningen onder gezinnen laatste jaren toeneemt, maar kan daarbij nog geen uitgesplitste cijfers geven over het bereik onder bijstandsgezinnen en het bereik onder werkende armen. Van Ark geeft in haar brief aan dat zij cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), SCP, Centraal Planbureau (CPB), en de Belastingdienst wil gaan ontsluiten om beter zicht te krijgen op de doelgroep. Ook gaat zij in gesprek met Divosa en de VNG om tot een landelijke ondersteuningsaanpak te komen die moet helpen bij het in kaart brengen van de doelgroepen.

Daling doorzetten

De tweede doelstelling die Van Ark met de VNG heeft geformuleerd is om de huidige daling van het aantal huishoudens met kinderen in armoede door te laten zetten. De staatssecretaris wijst erop dat er al diverse maatregelen worden genomen om het besteedbaar inkomen van ouders met een laag inkomen op te krikken, om hen aan werk te helpen, of uit de schulden te krijgen. Als verbeterpunt noemt zij met name het toeslagenstelsel. De Sociaal-Economische Raad (SER), de VNG en gemeenten geven aan dat het gebruik en het bereik van het toeslagenstelsel nog verder kan worden geoptimaliseerd.

Enquête en overzicht

Om een beter kwalitatief zicht te krijgen op kansarmoede onder de doelgroep wil van Ark om de twee jaar een enquête laten uitvoeren. Daaruit moet duidelijker worden welke belemmeringen kinderen in hun deelname aan de maatschappij en hun ontwikkeling ondervinden als gevolg van het opgroeien in armoede. Daarop wil de staatssecretaris met de andere ministeries en medeoverheden in gesprek gaan over maatregelen om die belemmeringen weg te nemen. Daarbij neemt de aanpak van lees-, schrijf- en rekenproblemen een centrale plek in. Wie precies geënquêteerd worden, kan de woordvoerder van het ministerie van SZW nog niet aangeven. ‘De uitwerking van de enquête zal komende tijd vormkrijgen’, is het enige dat hij erover kwijt kan. Tot slot geeft Van Ark aan dat zij succesvolle lokale en landelijke initiatieven en aanpakken door middel van een periodiek overzicht onder de aandacht wil brengen bij medeoverheden.

Klijnsmagelden

Van Ark meldt in de brief dat er geen nieuwe middelen beschikbaar worden gesteld voor de aanpak van kinderarmoede. Het kabinet trekt sinds 2017 jaarlijks 100 miljoen euro extra uit om armoede onder gezinnen met kinderen aan te pakken, waarvan jaarlijks 85 miljoen euro bij de gemeenten terechtkomt. In maart bleek echter uit de tweejaarlijkse landelijke monitor van het sociaal domein door FNV dat slechts de helft van de gemeenten deze zogenoemde Klijnsmagelden ook daadwerkelijk voor de bestrijding van kinderarmoede inzet. Nieuwsuur meldde in november 2017 naar aanleiding van een rondgang langs ongeveer twintig gemeenten dat sommige het extra geld gebruikten om gaten in de begroting te dichten of het zelfs naar de algemene middelen doorsluisden. Bij veel andere gemeenten bleven de Klijnsmagelden op de spreekwoordelijke plank liggen. Kinderombudsman Margrite Kalverboer concludeerde eind 2017 dat het kinderarmoedebeleid van gemeenten onvoldoende aanluit op de behoeften van de doelgroep.